Vaderlandsche historie. Deel 7

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1013 G 7

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Vaderlandsche historie. Deel 7 van Jan Baptist David uit 1858. Het totale werk bestaat uit elf delen.

 

redactionele ingrepen

p. 378: de ‘stamtafel’ op deze pagina is in het geheel afgebeeld en, vanweg leesbaarheid, vervolgens in delen.

p. 419: de ‘Misstellingen’ op deze pagina zijn in de lopende tekst doorgevoerd.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, 2, 380 en 628) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

VADERLANDSCHE HISTORIE.

 

[pagina III]

VADERLANDSCHE HISTORIE, DOOR J. DAVID, KANONIK HON. DER METROPOLITANE KERK VAN MECHELEN, LID VAN DE KONINKLYKE AKADEMIE TE BRUSSEL, VAN HET KONINKLYK NEDERLANDSCH INSTITUET, EN VAN DE MAETSCHAPPY DER NEDERL. LETTERKUNDE TE LEYDEN, PROF. AEN DE KATHOLYKE HOOGESCHOOL, ENZ.

ZEVENDE DEEL.

 

LEUVEN, BY VANLINTHOUT EN C^ic, DRUKKERS DER HOOGESCHOOL.

1858.

 

 

[pagina IV]

Opus quod inscribitur: Vaderlandsche Historie, door J. David, Kanonik hon. der metropolitane Kerk van Mechelen, Lid der koninklyke Akademie van Brussel, Prof. aen de katholyke Hoogeschool, enz. Vierde Deel, ex auctoritate Eminentissimi et Reverendissimi Cardinalis Archiepiscopi Mechliniensis et legum academicarum praescripto recognitum, quum fidei aut bonis moribus contrarium nihil continere visum fuerit, imprimi potest.

Datum Lovanii, 12 Maji 1858.

P. F. X. DE RAM, Rect. Univ.

 

Dit werk is, van wege 's lands Regering, goedgekeurd tot schoolgebruik in de koninkliyke Atheneën.

 

[pagina 629]

bladwyzer.

	Bladz.
Voorrede.	v
Geschiedenis van Namen.
Eerste hoofdstuk. - Het graefschap van Namen ontsproten uit dat van Lomme. - Opvolging der eerste erfgraven. - Hunne verwantschap met het hertogelyk huis van Ardennen. - Kryg voor het domein van Bouillon. - Het vredegeregt te Luik. - Dood van Adelbert III. - 908-1105.	3
Tweede hoofdstuk. - Namen onder Godevaert en Hendrik I. - Beslommeringen met Luik. - Beleg en verovering van Hooi. - Verwoesting van Gembloux. - Godevaerts zoon wordt graef van Luxemburg. - Diens eerste krygsbedryven. - Dood van Godevaert. - Hendrik I volgt hem op. - Twistzieken aert van dien vorst. - Beleg van Bouillon. - Kryg met den aertsbisschop van Trier. - Andere krakeelen. - Geschil met Luik. - Slag en nederlaeg van Andenne. - Namen belegerd door de Luikenaers. - Plondertogt in het Triersche. - Verzoening met den Aertsbisschop. - 1105-1157.	54

 

 

[pagina 630]

Derde hoofdstuk. - Namen onder Hendrik I. Vervolg. - De graef wordt blind. - Hy neemt tot zynen erfgenaem des graven zoon van Henegau. - Kryg met Brabant en met Limburg. - Hendrik hertrouwt met Agnes van Gelder. - Zyne echtscheiding. - Nieuwe verzekering der Naemsche erfenis aen Boudewyn van Henegau. - Hendrik roept zyne gemalin weder. - Geboorte van Ermesindis. - Die verloofd wordt aen den graef van Champagne. - Worsteling voor de Naemsche erfenis. - Tusschenkomst des keizers. - Namen aen Boudewyn toegezegd. - Wordt hem door Hendrik weêr betwist. - Kryg in het graefschap. - Boudewyn verwint, en wordt tot markgraef en tot ryksvorst verheven. - Verzoening tusschen den oom en den neef. - Nieuwe kryg. - Veldslag van Noville. - Dood van graef Boudewyn en van Hendrik den Blinde. - 1158-1196.

94

Vierde hoofdstuk. - Namen onder het huis van Henegau en dat van Courtenai. - Philip de Edele erft het graefschap. - Zyne worsteling met Ermesindis en Thiebout van Bar. - Vrede van Dinant. - Philips aenwinsten, huwelyk en dood. - Het graefschap gaet over tot Yolendis van Henegau en Pieter van Courtenai. - Vryheden door hen aen het volk vergund. - Nieuwe worsteling met Ermesindis en Walraven van Limburg. - Yolendis en haer gemael geroepen tot den troon van Constantinopelen. - Staen het graefschap af aen hun oud-

 

 

[pagina 631]

sten zoon Philip Dikke-Lip. - Hunne rampen en dood. - De graef maekt vrede met Ermesindis en Walraven. - Philip sterft. - Zyn broeder Hendrik volgt hem op en sterft. - Het graefschap aengematigd door Margareet van Courtenai en Hendrik van Vianden. - Wordt hun betwist door Ferdinand van Portugael. - Akkoord van Kameryk. - Margareets jongste broeder maekt aenspraek op het graefschap. - En neemt het haer af. - 1196-1237.	144
Vyfde hoofdstuk. - Vervolg. - Keizer Boudewyn vertrekt naer het Oosten. - Jan van Avennes maekt aenspraek op Namen. - En wordt er meê verleid door den Roomsch-Koning. - De keizerin Maria van Brienne komt herwaerts. - Jan staet zyn regt af aen Hendrik, graef van Luxemburg. - Opstand te Namen. - De inwoonders roepen graef Hendrik, en erkennen hem voor hunnen heer. - Ydele poogingen van Maria om hem uit te dryven, - Verkooping van het graefschap van Namen aen Wyt van Dampierre. - Deze trouwt met Hendriks dochter, en wordt graef van Namen. - 1237-1264.	188
Zesde hoofdstuk. - Namen onder het huis van Vlaenderen. - Twist tusschen de kerk van Sint Albaen en het schependom van Namen. - Graef Wyt vertrekt ten kruistogt. - Zyne wederkomst. - De Koe-Kryg. - Wyt erft het graefschap van Vlaenderen. - Hofstaet van Namen. - Poogingen om 's lands grenzen aen te ronden. - Moeijelykheden met de Naemsche wethouders. - Oproer te

 

 

[pagina 632]

Namen. - Wyts vonnissen en straffen. - Afstand van het graefschap aen Jan van Vlaenderen. - 1264-1297.	219
Zevende hoofdstuk. - Namen onder Jan I van Vlaenderen. - Zyne bemoeijingen in dit land. - Hy doet hulde aen den graef van Henegau. - Jans togt naer Italië. - Muitery te Namen, en die gestraft. - Wedstryd tusschen Bouvignes en Dinant. - Kryg daeruit ontstaen met Luik. - Jan krygt de balluagie van Sluis. - Onlusten in Vlaenderen. - Dood van Jan I. - 1297-1330.	256
Achtste hoofdstuk. - Namen onder Jan II en diens broeders. - Jans eerste krygsbedryven. - Geschiedenis van zyn' oom Robrecht van Artois. - Kryg en verzoening met Brabant. - Dood van Jan II. - Zyn broeder Wyt II volgt hem op. - En sterft. - Diens jongere broeder Philip III volgt hem op. - En sterft. - Willem I erft het graefschap. - Neemt deel aen den kryg van Engeland tegen Frankryk. - Zyne aenwinsten en nieuwe wapenfeiten. - Beroerte te Namen, en die gestild. - Des graven bezorgdheid voor 's lands welvaren. - Nieuwe kryg met Brabant. - Geharrewar met Luik. - Willem geeft hulp aen graef Lodewyk van Vlaenderen. - Hy ruilt de heerlykheid van Sluis tegen die van Bethune. - Des graven dood. - 1330-1391.	285
Negende hoofdstuk. - Namen onder Willem II en Jan III. - Des graven inhuldiging en eed. -

 

 

[pagina 633]

Zyn yver voor de welvaert van Namen. - De Gilden van Kruis- en Handboog. - Vryheden aen de dorpen verleend. - Willems deelneming aen den Luikschen kryg. - Overstrooming van 1409. - Des graven dood. - Zyn broeder Jan volgt hem op. - Nare toestand des lands. - Twist met de Luikenaers. - Verkooping van het graefschap. - Bezitneming van hertog Philip den Goede. - Dood van Jan III. - 1391-1429.	340
Stamtafel der graven, later markgraven van Namen, tegenover bladzyde	378
Geschiedenis van Luxemburg.
Eerste hoofdstuk. - Luxemburg onder het huis van Ardennen. - Opkomst en beschryving van het graefschap. - Regeering van Siegfried. - De abtdyen van Epternach en van Sint Maximinus. - Siegfrieds kinderen en zyne dood. - Regeering van graef Frederik. - Diens vyandlykheden tegen Trier. - En die zyns opvolgers Gislebert. - Regeering van Koenraet I. - Hy doet mede veel kwaed aen het Sticht. - Des graven bedevaert naer Jerusalem. - Zyne dood. - Regeering van Willem en van diens zoon Koenraet II. - Met hem eindigt het huis van Ardennen. - 963-1136.	381
Tweede hoofdstuk. - Luxemburg onder Hendrik en Ermesindis van Namen. - Dood van Ermesindis gemael, Thiebout van Bar. - De gravin hertrouwt

 

 

[pagina 634]

met Walraven van Limburg. - Diens treurige lotgevallen en dood. - De huwelyken van Ermesindis kinderen. - Aenvang der stedelyke vryheden. - Het charter van Epternach. - De wet van Beaumont. - Stichting van kloosters en abtdyen. - Testament en dood van Ermesindis. - 1136-1247.	433
Derde hoofdstuk. - Luxemburg onder Hendrik II en Hendrik III. - Vrymaking van Grevenmacher. - Hendrik II wordt verwikkeld in de Naemsche onlusten. - De huwelyken zyner dochters. - Kryg met den graef van Bar. - Hendriks gevangenis en verlossing. - Zyn kruistogt en dood. - Aengroei der grafelykheid. - Regeering van Hendrik III. - De Limburgsche oorlog. - De graef sneuvelt te Woeringen. - 1247-1288.	470
Vierde hoofdstuk. - Luxemburg onder Hendrik IV. - Des vorsten minderjarigheid. - Oproer in de hoofdstad des graefschaps. - Hendrik trouwt met Margareet van Brabant. - Kryg met het Sticht. - Verzoening en verbond met de Triersche burgery. - Des graven jongste broeder beklimt den aertsbisschoppelyken Stoel. - Dood van keizer Albrecht I. - Graef Hendrik wordt Roomsch-Koning gekozen. - En te Aken gekroond. - Zyn eenige zoon wordt koning van Bohemen. - Hendriks togt naer Italië. - Hy ontvangt de keizerskroon. - Zyne dood. - De huwelyken zyner dochters. - 1288-1313.	498
Vyfde hoofdstuk. - Luxemburg onder Jan den

 

 

[pagina 635]

Blinde. - Diens strengheid tegen de struikroovers. - Verheffing van Lodewyk van Beijeren tot Roomsch-Koning. - Onlusten in Bohemen. - Jans togt naer Lithau. - Dood zyner gemalin, en huwelyken zyner kinderen. - Zyn togt naer Italië. - Tegengewerkt door den keizer. - Kryg met Brabant. - Des konings tweede echt. - Hy wordt blind. - En aengerand door vele vyanden. - Keizer Lodewyk afgezet en vervangen door Karel van Luxemburg. - Slag van Crecy. - Dood van Jan den Blinde. - 1313-1346.	539
Zesde hoofdstuk. - Luxemburg onder zyne laetste vorsten. - Koning Karel matigt het graefschap aen. - Staet het af aen zyn' broeder Wencelyn. - Verheft het tot een hertogdom. - Wencelyns regeering. - Hy koopt het graefschap van Chini. - Sterft zonder kinderen. - Luxemburg gaet over tot het huis van Bohemen. - Wordt door keizer Wenceslaus verpand aen Joost van Moravië. - Vervolgens aen Elizabeth van Gorlitz. - Elizabeths huwelyken. - Dood van keizer Sigismond. - Luxemburg door Willem van Saxen gezocht. - Valt hem in de hand. - Wordt veroverd door hertog Philip van Burgondië. - Deze koopt Elizabeths regten af. - Verdraegt met het huis van Bohemen. - En blyft eigenaer van het hertogdom. - 1346-1462.	577
Stamtafel der graven, later hertogen van Luxemburg, achter bladzyde	627

 

einde van den bladwyzer.

 

[pagina 636]

misstellingen.

 

Bl. 55, in de aenteek. 2, staet de eenige dochter. Lees de oudste.

Bl. 217, regel 9, staet met Hendriks oudste dochter. Lees tweede dochter.

Bl. 230, in de aent. 3, staet Hendrik IV. Lees Hendrik III.

Bl. 417, in de aenteek. 3, staet 1544. Lees 1541.

Bl. 419, regel 8 der aenteek. 4, na de woorden opgevolgd werd, voeg by: Ernst had hun dit zoo opgegeven. Zie 's mans Hist. du Limbourg, IV, bl. 91, not. 2.