Nederlandsche gedichten

[p. 28]

V F. Rens.
De Leeuw van Vlaenderen.^*

Geduchte Leeuw, die Vlaendrens schoone streken^1.

Nog steeds met d'ouden trots voor vreemd geweld behoedt,^2.

o Leeuw, wiens trouw den Vaedren is gebleken,^3.

Wees van hun nageslacht met bly gejuich begroet.

Geleidt gy ons niet meer naer de oorlogsvelden,

Verdelgt uw klauw niet meer den vreemdeling^6.

* Nederduitsch letterkundig Jaerboekje voor 1855, bl. 58. Gent.

1. - Schoone streken. Het zelfst. naemw. is onbeduidend, niet dichterlyk genoeg, anders gezegd al te prozaïsch. En het epitheton is zwak. Geen van beide spreekt tot de inbeelding.

2. - Met d'ouden trots. Dit woord wordt veelal in een' kwaden zin gebruikt, namelyk dien van grooten hoogmoed, lat. superbia, arrogantia; maer het is ook vatbaer voor den zin van grootmoedigheid of kloekmoedigheid.

3. - o Leeuw. Deze uitroep volgt te haest op den eersten, en daer is geen genoegzame reden voor, om het zoo hoog op te vatten.

6. - Verdelgt uw klauw. Verscheuren doet de leeuwenklauw. Verdelgen, met del en dal verwant, beteekent eigentlyk met den grond gelyk maken, by Kiliaen solo aequare, b.v. eene stad verdelgen, den tempel verdelgen, dat is, den eenen steen op den anderen niet laten. Het wordt ook figuerlyk gebruikt als synoniem van vernielen, vernietigen, uitroeijen. Het vuer verdelgt, het zweerd ook, maer de klauw niet.

[p. 29]

 

Belust op 't bloed der vaderlandsche helden;^7.

 

Nog blinkt de glans die eenmael u omving.^8.

 

 

 

Niet slechts ons heir van dappre krygskohorten

10

Is op uw edel beeld in zyn geleedren fier,

 

En zou, des noods, den vyand nederstorten:^11.

 

Gy prykt niet minder grootsch in Vlaendrens kunstbanier.

 

 

 

Ja, gy bezielt de zangers van den Lande;

 

Gy voert hen aen ter zegeprael der Kunst;

15

Uw aenblik, die den krygsman hoedt voor schande,

 

Voorspelt thans ook den zanger eer en gunst.^16.

7. - Belust op 't bloed. De denkbeelden door deze beide woorden uitgedrukt herinneren noodwendig den leeuw. De lezer wordt dus geschokt wanneer hy ze, tegen de natuerlyke opvatting in, moet verstaen van iets anders.

8. - Geheel dat vers is mislukt. Voor eerst het slaet geenszins op hetgeen voorgaet, want het maekt contrast noch met geleiden, noch met verdelgen. 2^o Men kan van den glans niet zeggen dat hy blinkt, want dat is tautologie, en blinken is zelfs zwakker dan glanzen. 3^o Het werkw. omvangen is volstrekt onkeurig; glans omvangt niet, maer omringt, straelt af, schittert weêr, enz.

11. - Den vyand nederstorten. De vraeg is uit welke hoogte of in welke diepte? Het voorzetsel neder verwekt dat denkbeeld. Anders zou het zyn met op den vyand storten, in de beteekenis van het lat. ruo. En dan moest de gedachte voltooid worden in het volgend vers, waermede eene nieuwe stroof moest aenvangen. Hier maekt dat vers een al te groot disparaet met die voorgaen.

16. - Voorspelt. Dat de aenblik des Leeuws den krygsman voor schande hoedt, versta ik; maer dat die zelfde aenblik eer voorspelt, is my zoo duidelyk niet meer.

[p. 30]

 

Daerom, o Leeuw, schaert 't kroost van Artevelde

 

Zich onder uwe vaen nog steeds met nieuwen moed,^18.

 

Wat boei hem ook in vroeger tyden knelde,

20

In oorlog als in vreê zyt gy den volke goed.^20.

 

 

 

En nu wy 't zoet der lieve vrede smaken;^21.

 

Nu ons de wet een wyze vryheid schenkt,^22.

 

Doet uw banier het heilig kunstvuer blaken;^23-24.

 

Terwyl uw blik ons tot de glorie wenkt.

 

 

25

Maer dreigt een rot van vreemde huerlingsdrommen,^25-32.25.

 

Als in der Oudren tyd, het dierbaer Vaderland,

18. - Het vers is te veel verdraeid. De zin vordert: schaert zich nog steeds met nieuwen moed onder uwe vaen, of, in de plaets van nog steeds zou men kunnen zeggen met altyd, met immer nieuwen moed, maer dan zou het nog zwak zyn.

20. - Geheel dat vers is vulsel, en als uit de lucht gevallen: behalve dat het rymwoord goed gansch onbeduidend is.

21. - Der lieve vrede. Het woord wordt nagenoeg van allen voor mannelyk gehouden. Maer Bild. past er ook het vrouwelyk geslacht aen toe, en 't kan er meê gaen, vooral als de vrede gepersonnificeerd is.

22. - Een wyze vryheid. Dat epitheton is goed in een politieken of filosophischen zin; maer in poezy is het niet wel gekozen.

23-24. - Van eene banier kan men niet wel zeggen dat zy doet blaken. Het volgend vers is beter.

25-32. - Deze twee strofen zyn de beste van al. Daer is wel iets, maer niet veel op af te wyzen.

25. - Een rot is zoo veel als 't fr. troupe, bande; maer drom is dat ook, en zelfs het is meer, beteekenende menigte, fr. foule. Een rot kan dus niet bestaen uit drommen, maer eerder zou een drom bestaen kunnen uit onderscheidene rotten.

[p. 31]

 

Dan wordt ge weêr, in wraekzucht trotsch ontglommen,^27.

 

Het teeken tot den stryd, het overwinningspand;

 

 

 

Dan doet ge op nieuw des Vlamings moed ontgloeijen,

30

En, onversaegd by 't woeste krygsgeschreeuw,^30.

 

Zal weêr zyn bloed den vadergrond besproeijen,

 

By d ouden kreet van Vlaenderen den Leeuw!

27. - Trotsch is hier een stopwoord, en ontglommen is veel te zwak. Glimmen is een zwakken glans uitgeven, en ontglimmen een verbum inčhoativum, dus beginnen te glimmen.

30. - In de laetste stroof is alles goed, behalve dat onversaegd van het bloed gezegd wordt. Maer de geest verstaet het van den Vlaming, en zoo kan het er door.