Occasio arrepta. Neglecta

Schemat. 10. Cap. 2.

Jmpostura diaboli post verae Occasionis contemtum, supponentis vmbraticam.

NOn absimile est huic nostrae intentioni, quod alio⁺ adhuc loco D. Gregorius de amicis Iob agens disserit. Quaedam, inquit, se nobis vitia sub specie virtutum tegunt, & quasi blanda ad nos facie veniunt. Vnde & amici beati⁺ Iob, quasi pro consolatione conueniunt, sed in contumelias erumpunt: quia insidiantia vitia, virtutum faciem sumunt; sed hostili inuectione nos feriunt. Ita sanctus hic do-

+ Gregor. Moral. li. 2. ca. 19.

+ Iob 2.

[p. 204]

ctor. Quid aptius dici possit, istique Schemati conuenientius?

Sic Iuliana virgo coronam martyrij in carcere exspectans,⁺ Satanae fraudem se in lucis angelum transfigurantis, Deo iuuante detexit, excepitque verberibus insidiatorem. Ita sanctus Martinus Turonensis Episcopus veteratorem, se Christum simulantem, purpura vestitum, agnouit, & merita increpatione correptum fugauit.

Ita refert Thomas Cantipratanus Albertum magnum⁺ sibi narrasse, daemonem Parisiis aliquando in forma fratris cuiusdam sui Ordinis (Praedicatorum videlicet) sibi apparuisse; qui illum praetextu charitatis & discretionis, à studiis auocaret; sed mox, perceptâ fallaciâ, signo crucis fuisse effugatum.

Sed quo exemplo manifestiùs hostilem hunc astum⁺ detegamus, quàm dum sub specie (vt putatur) religiosi sanctique viri, bonique consultoris, Christi incolumitatem & existimationem, vt filio Dei debitam, sartam tectam cupere, videri volebat; & interim ad gulam inanemque gloriam tectè sollicitabat?

Fuco tali decepti fuere Iudaei, quando solida verae fidei⁺ occasione neglecta, quam ex caeci nati illuminatione, & aegroti ad piscinam, aridam item manum habentis, hydropici, aliorumque quamplurimorum sanatione certò debebant apprehendere; praetextum melioris occasionis, faciendi quod sui esset officij, à diabolo obtrusum arripiebant, zelum scilicet sabbati inuiolatè custodiendi. Hinc, tamquam si nihil ipsis, per tot tantasque antea commissas negligentias, detrimenti accessisset, & quasi salua ipsis essent integraque adhuc omnia, solo arrepto illo virtutis velamine, qua se Deo sacrificium exhibere sibi persuadebant, quòd pro illibata sabbati custodia adeò generosè decertarent, etiamsi quiduis sub illo praetextu contemnerent; neque eius parabolas satis palpabiles, neque correptionum inflictarum stimulos, neque stupenda eius facta curarent. Diaboli dolus erat & impostura, speciosum occasionis bonae & virtutis amictum obtendentis, & interim in apertum exitium pertrahentis insensatos.

+ Iuliana virgo.

+ Thomas Cantiprat. lib. 2. cap. 57. §. 34.

+ Matth. 4. Tentator.

+ Fucus & impostura diaboli.

[p. 205]

Neque tamen eos hanc celabat amentiam Dominus noster, quando vlcus eis tangens, vt vel icti saperent, vel victi confunderentur, sic eos compellabat: Interrogo vos, si licet⁺ sabbatis benè facere, an malè? Animam saluam facere, an perdere?

Similiter, cùm iam omnem salutis viam sibi praeclusisse viderentur, & inuidiâ, gentili quoque Praesidi perspectissimâ, ipsam salutem, vt ita dixerim, in Saluatore ad necem persequerentur; tam opimae spei occasionisque vberrimae manifestum contemtum, palliato religionis obtentu contexerunt, nolentes introire in praetorium, vt non contaminarentur; sed⁺ vt manducarent pascha: & interim veloces erant pedes eorum ad effundendum sanguinem, iustum, innocentem, impollutum, quem innocentissimi Iesu vt agni immaculati ardentissimè sitiebant: magnisque ita passibus in damnationis abyssum properabant.

Ita monachus ille, qui propriae libertatis,⁺ commoditatis, vtilitatisque amantior, paternam sancti Hilarionis molestiùs ferens obseruantiam, quinto ferè milliario segregatus ab illo, degebat, sibi viuens & imperans; postquam tam amoenam vitae monasticae & verè in terris angelicae occasionem instinctu daemonis abiecisset, simulatam captauit infelix benè de sancto merendi salutemque curandi opportunitatem. Frequenter veniebat ad fratres gratiae apud sanctum ineundae studio, fascemque ciceris aliquando è suo hortulo collectum attulit, vt vitium virtutis obtentu palliaret: at, tantum foetorem fructus ille proprij studij & amoris per mensam diffudit, vt vir sanctus Hilarion Hesichio diceret: Non sentis putorem teterrimum, & in cicere foetere auaritiam? Mitte bubus, mitte brutis animalibus, & vide an comuedant. Boues ad huius aspectum exterriti mugientesque, ruptis vinculis in diuersa fugerunt.

Haec ita de primo illo puncto dicta sint, è tribus primo huius Schematis Capite memoratis: quòd nimirum diabolus se transfigurat in angelum lucis; postquàm credulos accommoda boni operis salutisque occasione priuauit, simu-

+ Luc. 6.

+ Ioan. 18. Simulata religio.

+ S. Hieron. in vita S. Hilarionis.

[p. 206]

latam occasionem obtrudendo: cuius decepti illectique specie, in perniciem animae adducantur. Nunc ad alterum punctum accingamur, in hac fraude notatu dignissimum.