Logo DBNL
Occasio arrepta. Neglecta (1605)

Occasio arrepta. Neglecta

(1605)–Jan David–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Schemat. 9. Cap. 2.

Qui veram occasionem praetermiserunt, inanes posteà phantasias captant.

NOn inconuenienter simili de causa visus est Psalmista+ testari insipientiae suae omniumque peccatorum calamitatem: qua fit, vt post peccati voluptatem primùm excaecantem, aliquem soliditatis patiantur defectum, circa veram rectitudinis substantiam laborantes. Sic inquit ipse:+ Putruerunt & corruptae sunt cicatrices meae, à facie insipientiae meae. Ac si dicat: Insipienter egi, mandata tua, Domine, transgrediendo, salutis ansam toties à te mihi benignè praetensam non arripiendo: hinc putruerunt cicatrices meae. Vestigia vulnerum praecedentium, tametsi solidae carnis exhibeant speciem, tamen intus putruerunt, & non nisi fallacem dant oculis intuentium apparentiam.

Ita Occasionis elapsae & neglectae aliquando postliminio obuersatur aliqua veri deludens imago; cuius apparens foris species facit, vt apprehendere velis nitarisque, at latens intus inanitas conatum captantis eludit, redditque bis miserum; vt qui veram neglexeris, frustrà captes vmbraticam.

Occasione huius phantasticae illusionis, qua se isti+ Tempvs & Occasionem complecti (etiam seriò) arbitrantur, cùm ventum pugno stringant potiùs, verè notatu dignum, diuinam ita prouidentiam iusto quodam iudicio irridere ridiculosque facere eos, qui seria eius monita risui ali-

quando habuerunt. Ita istud ipse praedicit per Sapientem: Quia vocaui & renuistis, extendi manum meam, & non fuit+ qui adspiceret; despexistis omne consilium meum, & increpationes meas neglexistis. Ego quoque in interitu vestro ridebo, & subsannabo, cùm vobis id quod timebatis aduenerit. Cùm irruerit repentina calamitas, & interitus quasi tempestas ingruerit: quando venerit super vos tribulatio & angustia: Tunc inuocabunt me, & non exaudiam: manè consurgent, & non inuenient me, eò quòd exosam habuerint disciplinam.

Merces itaque condigna contemtae Occasionis bonae est iusta Metanoea, & spes confundens, quae lactet sed non pascat; quia inanis & in aëre fundata. Deceptionis huius specimen referunt poma illa iuxta mare mortuum in deserto Sodomae solo nascentia: quae speciosissima foris apparere dicuntur, intus verò plena esse fumo & fauilla, insipientium olim amentiam per incendij reliquias attestantia. Ita cespitant, ita titubant, & in vanum currunt omnes (vt dicit idem Sapiens) infantium insensatorum more viuentes.+ Additque: Propter hoc, tamquam pueris insensatis, iudicium in derisum dedisti. Qui autem ludibriis & increpationibus non sunt correpti, dignum Dei iudicium experti sunt.

Vento se itaque pascunt isti serò sapientes, & seipsos spe vana lactantes, neque mirum ob id, si in eis impleatur quod dicit Osee Propheta: Comedent, & non saturabuntur.+ Item illud Isaiae: Sicut somniat esuriens & comedit, cùm autem+ fuerit expergefactus, vacua est anima eius; sic erit multitudo omnium gentium, quae dimicauerunt contra montem Sion.

Porrò, cùm Sion speculam significet, vt verè mons ille+ Domini erat; quotquot solidae rerum speculationi resistunt, meritò somniantium & hallucinantium poena plectuntur: vt quae videnda sunt, non videant, neque ob id ad ea quae agenda sunt, conualescant. Sicque videntes non vident, & audientes non intelligunt, & demum semper captantes nihil accipiunt, quia imaginarias tantùm phantasias sectantur, neglecta rei ipsius soliditate. Hoc genus hominum Acconis+ vetulae illius contubernio alboque meritissimè inscribatur, quae so-

lita fuit ad speculum cum imagine sua, perinde ac cum alia aliqua muliere, confabulari. Ita secum videas interdum phantasticum mussitantem.

Neque importunè propterea huc illud Phocylidis+ reuocemus, tametsi anteà positum semel; Occasioni obtempera, &, Noli spirare in ventos. In vtrumque isti impingunt: priùs occasioni non obtemperantes, & posteà temerè vanoque solatio ac conatu in ventos spirantes.

Psyllos non immeritò dixerimus istos imitari, qui in+ Africa circa maiores Syrtes sedes habuerunt. Hi, si vera sunt quae à Graecis scriptoribus produntur, quia Austrum ventum plus nimio haberent inuisum, vt sibi & suae terrae noxium, sumtis armis hostiliter in eum profecti sunt, ceu vnum aliquem hominem, & non rem incorpoream peterent: & illi tam stultè bellum ventorum vni intulerunt, magno humanae mentis ludibrio; sed fortunae adhuc maiori, victi sunt: turbatis enim Austrino flatu arenis, ad vnum omnes perierunt.

De his autem eorumque similibus dici possit illud Horatij+ de Boeotiis, quos stolidos fuisse fama est:

 
Boeotum in crasso iurares aëre natum.+

Ita sapiunt tandem, qui à sapientum omnium sententia recedentes, occasionis opportunitatem floccipendunt; & dum iuxta suum euentilatae mentis iudicium rem aliquam magnam aggrediuntur, ridiculos se etiam pueris faciunt, quando stolidum coeptum fine simili propalàm innotescit.


Vorige Volgende