Christeliicken waerseggher

Cap. VI.
Dat niet al toouerije en is, dat sommighe veur toouerije houden.

DEur al staet wel te aen-mercken, dat niet alle sieckten, soo van menschen als van beesten (oock die gheen medecijns en connen ghenesen, noch en weten wat sieckten datt zijn) noch oock alder-hande schade in vruchten, suyuel, oft andere dinghen, toouerije en zijn, noch deur toouerije en gheschieden. Want daer zijn veel vremde natuerlijcke sieckten, die oock de medi-

[p. xxj]

cijns niet en kennen, noch gheenen raedt daer toe en weten, daer nochtans gheen toe-doen vanden boosen gheest, noch van eenighe tooueraers oft toouererssen mede en speelt. Iae, Godt almaghtigh seyndt daghelijcks den menschen veel nieuwe ende swaere sieckten, quellinghen, ende andere schadelijcke mis-vallen toe: t'zij tot straffe en castijdinghe der sonden, t'zij tot haer-lieder beproeuinghe, ende vermeerderinghe van verdiensten, t'zij oock uyt eenighe andere redenen, ons dickwils onbekent, sonder daer toe eenighe wercken oft dienst der boose gheesten, oft van haer-lieder aen-hangheren te ghebruycken: ende ouer-sulcks, gheen toouerije en is. Het welcke wel is te aen-mercken.

Daerom, als iemandt in eenigh ongheluck van groote sieckten, oft in andere beschaedtheydt valt, hy en moet niet terstondt meynen, dat hy betoouert is: noch oock sulcke lichtelijck gheloouen, die hem sulcks soecken wijs te maecken. Want, ghelijck-men in tijde van peste, terstondt meynt datt peste is, als-men erghens iet ghevoelt: al soo als de toouerije regneert, meynt-men terstondt datt toouerije is, met datmen iet quaedt ghewaere werdt. Ende nochtans, ghelijck daerom niet alle sieckte oft mis-voelen peste en is: soo en ist oock niet al ter stondt toouerije, als ons iet mis-comt.

Maer, om wel doen, men moet alle schade en teghen-spoedt van de goede handt Godts leeren nemen: die ons dick-mael wonderlijck ende in veel manieren staende, proeuende, ende oeffenende is, tot onser meerder saligheydt, naer sijnen hooghen ende verholen raedt ende wille, die altijdts goedt ende rechtveerdigh is, al is hy ons dick-mael onbekent. Ende daerom, wat quaedt ons ouercomt, ende in wat manieren die ghenadighe ende rechtveerdighe handt des Heeren ouer ons valt: gheenen beteren raedt, oft saecke, dan t'selue van Godt onsen lieuen vader t'ontfanghen in penitentie, ende tot vol-doeninghe van onse sonden: ende kennen dat wy hier noch veel meer souden moeten lijden, waer't dat ons de Heere, naer sijn uyterste rechtveerdigheydt ende naer den eysch van onse verdiensten, straffen wilde. Soo dat ons niet en staet veel t'onder-soecken, hoe, van waer, oft by wien, ons t'selue toe-ghecomen is, oft ons deur de goede engelen, oft deur de quade gheesten, deur tooueraers oft deur gheene sulcke gheschiedt is.

Gheuende ons seluen alleenlijck ouer, inde goede ghenaedighe handen ende wille des Heeren: stellende ons veur al, ende al ons huysghesin, in state van gratie, Godts goedtheydt ende bermhertigheydt ootmoedelijck biddende, ons van alle quaedt ende teghen-spoedt te verlossen, om hem met meerder vrijheydt des geests, ende blijdschap des herten, te moghen dienen.

[p. xxij]

D'welcke in dien't hem niet en belieft ons te verleenen, soo ist alsdan gheraden, ons seluen te gheuen tot goede ende vrome patientie ende verduldigheydt, al-soo langhe alst hem belieuen sal ons in sulck een proeue en persse te laten. Segghende uytter herten, die schoone⁺ woorden vanden H. Prophete Iob: Al-soo t Godt belieft heeft, soo ist gheschiedt: Den naem des Heeren zij ghebenedijdt. Hem t'eenemael troostende ende verlatende in Godts wille ende veur-sienigheydt. Als volstandighe reden zijnde, tot lijdsaemheydt, ende danckbaerheydt. Item de woorden des conincks Dauid, als hy uyt sijnen stoel en Rijcke verdreuen zijnde, veur sijnen eyghenen sone Absalom vlughtigh was: ouer de beke van Cedron nu ghecomen zijnde, ende bevelende de Arcke wederom naer Ierusalem te draghen, soo seyde hy, met gheheele ghelatentheydt in Godts wille: Si inuenero gratiam⁺ in oculis Domini, reducet me, & ostendet mihi eam, & tabernaculum suum. Si autem dixerit mihi: Non places: praestò sum; faciat quod bonum est coram se: Ist dat ick gratie veur d'ooghen des Heeren vinde: hy sal my (tot mijnen eersten staet) wederom brenghen: ende my de Arcke met het tabernakel wederom laten sien. Maer, ist dat hy seght, Ghy en behaeght my niet, oft, T'en is soo mijn behaghen niet. Ick ben bereedt: dat hy doe, al dat hem belieft ende goedt dunckt. Soo moeten wy ons oock al-tijdts in Godts goede wille verdraghen, met volle ghelatentheydt.

+ Iob.1.

+ 2.Reg.15