Christeliicken waerseggher

Cap. XVII.
Drij andere exempelen, van beraedsamigh onder-soeck, deur het open-doen der H. boecken.

HIer sullen wy nu drij andere schoone exempelen verhaelen, uyt Gregorius Turonensis, die eens-deels hem seluen ghebeurt zijn, eens-deels eenighe andere. Het eerste:

⁺Daer was eenen, Moroueus ghenoemt (sone van Chilpericus den coninck) die seer naer sijn vaders croone stak, oock sijnen vader noch leuende, ende des-volghende, wondere listen en lasteren teghen sijnen eyghenen vader ongoddelijck opstelde. Soo dese Moroueus den bisschop Gregorium (die dit beschrijft) ghenoodt hadde, aen tafel sittende, badt aen Gregorium, dat-men uytter H. Schrifture wat liet lesen, tot onder-wijs en voetsel der sielen, naer de goede oude stede der Christenen. Ego verò, reserato Salomonis libro, versiculum⁺ qui primus occurrit arripui; qui haec continebat: Oculum qui aduersus respexerit patrem; effodiant eum corui de conuallibus. Ick (seyde S. Gregorius) den boek van Salomon open doende, greep die sententie, die daer eerst te veur-schijn quam, die dit in-hiel: De ooghe, die haren vader quaelijck aen-siet, dat de rauen der dalen de selue uyt-halen, en vernielen. Hy en sloeght gheen gade, maer ick sagh, dat het hem van Godt soo ghesonden was, als hem wel

+ I.
Greg. Turon. Hist. Franc. lib.5. ca.14.

+ Prou.30.

[p. 369]

dienende, op sijn stuck. Dus verre Sinte Gregorius in de historie van Vranckrijck.

Het tweede is dus gheschiedt: Soo dien boosen Moroueus Godts⁺ waer-schouwinghe niet waer en nam, soo gingh hy den duyuel te rade: tooueraers ende valsche waersegghers ende waer-seghsters onder-vraghende. Maer soo hem S. Gregorius van sulck een ongoddelijcke superstitie strafte, keerde hem hem van selfs tot die maniere die den heylighen bisschop nu beproeft hadde.

Moroueus dan, nam drij H. Boecken ende leydese op't graf van S. Marten, den boek der Psalmen, de boecken der Coninghen, ende der Euangelien. Ende in waecken, vasten, en bidden van drij daghen en drij nachten, badt hy Godt, dat hy hem deur de verdiensten van sijnen H. Confesseur S. Marten, soude te kennen willen gheuen, wattet noch van sijne saecken ghewerden soude: ende oft hy het Rijcke vercrijghen soude, of niet.

Naer de drij daghen, soo comt hy tot het graf des heylighs Martini, ende doet den eenen boeck veur den anderen naer open, ende besiet wat hem daer ten goeden lote ghevallen moght, als van Gode comende. In d'boeck der Coninghen vondt hy veur al dese woorden: Pro eo quòd reliquistis Dominum Deum vestrum, &c. Om dat ghy⁺ uwen Heere uwen Godt verlaten hebt, daerom heeft v Godt in uwer vyanden handen gheleuert. In den Psaulter van Dauid, ghevielen hem dese woorden: Veruntamen propter dolos posuisti eis mala:⁺ deiecisti eos, dum alleuarentur: Maer nochtans, om hun bedrogh, hebt ghy nu veel quaedts toe-gheschickt. Ghy hebtse afgheworpen, als sy hun op-hieuen. Inden Euangelie-boeck, quam hem dit tot sijne deele: Scitis quia post biduum Pascha fiet, &c. Gy⁺ weet dattet binnen twee daghen Paesschen werdt, ende de Sone des menschen sal gheleuert worden, om ghecruyst te zijn. Alsoo heeft hy, met dit ghebruyck en vondt, gheleert gheweest van Godts-weghe, hadde hy't willen verstaen ende waer-nemen.

Het derde exempel verhaelt de selue Gregorius, als sy seluen ghebeurt⁺ te wesen. Hoe hy in een groote benauwtheydt Gode te rade is ghegaen, met dese maniere van doen, die wy hier verhandelen, ende veur-houden. Des anderen daeghs (seyt hy, te Paesch-tijde, Leudastes (een stadt-regeerder, die't op S. Gregorius, ende de sijne, seer quaedt hadde) dese quam te Tours ter stadt in ghesmackt: ende ghebarende, iet anders op handen te hebben, sackte Platonem den Archidiaken, ende Gallienium, ende sloeghse in banden: ende dede-se gheketent ende ontcleedt naer de coninghinne leyden. Ick, dit hoorende, soo ick in de woon-stede der kercken met droefheydt bevangen was sittende, ontstelt ende beroert, ben in het Oratorium, oft Sacristie

+ II.

+ 2.Paral.7.
Hier.2.

+ Psal.72.

+ Matth.16.

+ III.

[p. 370]

⁺ghegaen. Ende daer: Dauidici carminis sumo librum. Vt scilicet apertus aliquem consolationis versiculum daret. In quoita repertum est: Eduxit eos in spe, & non timuerunt; & inimicos eorum operuit mare: Ick nam den Psaulter van Dauid in mijne handen, op dat dien open ghedaen zijn, my een versken ter handt doen soude, daer ick my mede moghte vertroosten. Ende siet, daer vondt ick, in d'open doen, dese woorden: Godt heeft de sijne met goede hope uyt-gheleydt, ende en zijn niet bevreest gheweest: ende de zee heeft hunne vyanden ouer-deckt.

Binnen dien, soo die veur-seyde onnoosele ghevanghenen op het water gheleydt waren, ouer een brugghe die met twee schepen onder-houden wierdt: het schip daer dien boosen Leudastes in was, is gaen sincken. Ende hadde hy niet wel connen swemmen, hy souder by auonture met al de sijne ghebleuen hebben. Het ander schip, d'welck met dat ander ghecoppelt was, daer de ghevanghene priesters in waren, dat is op d'water blijuen vloten, ende deur Godts hulpe bewaert gheweest.

Siet, dien heylighen bisschop Gregorius Turonensis in bedrucktheydt ende benauwtheydt zijnde, heeft sijn toe-vlucht, als een sonderlinghe remedie, ghenomen, tot het open doen van dien goeden boeck, die hy ghereedste hadde, ende heeft ghesien wat hem daer eerstmael vertoonen soude, als van Gode ghesonden, ende heefter hem wel mede bevonden.

+ Psal.77.