Christeliicken waerseggher

[p. 348]

Slot des Boecks.

AEn-ghesien, soo S. Ian Gulde-mondt seght, dat de Waerheydt de moeder der Heyligheydt is: wat ghebrekter nu anders meer, naer dat wy uyt den Christelijcken Waerseggher de clare waerheydt ghehoort hebben, dan dat die selue onse herten besitte, ende soo om-lommere, dat sy al-daer in ons een heyligh leuen voorts-brenghe? Dese saecken, seyt Sinte Augustijn, zijn ten behoeue der Heyligheydt 'tonder-houden: Reynigheydt des lichaems suyuerheydt der siele, ende waerheydt der leeringhe. Ende wie twijfelt daer aen, oft dese saecken en werden al in de ganscheydt des gheloofs, ende in de deughdsaemheydt des leuens begrepen? Aen-ghemerckt dan dat veur al in desen boeck ghetracteert wordt, het ghene dat het Christen ghelooue aen gaet; ende daer naer, dat totten oprechten regel des Christen leuens toe-behoort: soo volghtter uyt, datmen het waerachtigh gheloof in sijn gheheelheydt, suyuerheydt, en vastigheydt ghestadelijck houde, ende de gherechtigheydt van een godtvruchtigh leuen wel bewaere. Soo sal't gheschieden, datmen deur de vreese Godts, als deur het beghinsel der waere wijsheydt, ten eynde tot de volmaecktheydt der Liefde gheraecken sal. Ende datmen de sonden schouwende, hem in deughden oeffenen sal: op dat, deur de vleesch verdruckinghe, den gheest tot sijne behoorlijcke rechtigheydt op-staen magh. Ende dat wy, deur de versmaedtheydt des weerelts ten hemel-waert trecken: ende den vyandt onser sielen, den duyuel, onder den voet worpende, Gode alleen dienen ende behaghen: wien wy, soo doende, hier aen-hanghen sullen deur sijn gratie, ende in d'ander leuen met hem vereenight worden in glorie.

Maer, want wy alle dese dinghen, van het beghinsel der Wijsheydt af-brenghende, met den stecke der Vier uytersten ghepaelt ende op-ghesloten hebben: Daerom heeft het my goedt ghedocht, met een cort begrijp der seluer, t'gheheele werck oock al-hier te bepalen en vol-eynden. Op dat wy dan het eerste des boecks met het leste wel aen een voeghen, dat is, de Vreese Godts, ende een godtvruchtigh leuen, met het uyt-comen op de vier uyterste, om soo, naer een goedt leuen tot goeden eynde te comen: Laet ons dencken (dat bidde ick v) als oft wy nu in Godts teghenwoordigheydt, ende van al sijn hemelsche gheselschap stonden: ende dat hy ons dese vier uyterste sienelijck ende beseffelijck veur ooghen stelde, ende bevale te kiesen, sulcks al wy liefst willen of wensche moghten, dat ons in der

[p. 349]

waerheydt eens gheschiedde. Denckt by v seluen: wat soudt ghy al kiesen van dese viere? wat souddy laten en verworpen? Aengaende de doodt (soo ghy ghehoort hebt) die en connen noch wy, noch niemandt ontgaen: noch oock het ordeel. Dat zijn dan twee van viere, daer gheen kiesen op en valt: die moeten beyde haeren ganck houden, sonder eenigh belet: ende die moeten wy veur seker verwachten, ende deur-bijten, ist ons lief oft leedt, goede en quade.

Soo resterender dan noch twee van viere: de helle, ende het eeuwigh leuen. Op dese valt keuse ende verstekinghe, soo't ons belieft. Van dese twee, sal-men met het een te vreden zijn, ist dat onse saecken wel uyt-comen: ende vaeret anders dan wel, daer en werdt gheen verhael, noch eenigh appell. Daerom denckt eens by v seluen, wat ghy in Godts teghen-woordigheydt van dese twee leste uyterste soudt kiesen. De saecke is meer dan claer en waer, dat wy al d'eeuwighe glorie kiesen souden, ende de pijne der hellen versteken.

Laet ons nu soo doen: ende ons daer op wel draghen, in t'ghene dat sulcke menschen betaemt, die daer toe begheeren te gheraecken, en haer daer toe te schicken. Want (op dat wy't weten) het sal ons soo gherekent worden, comt het anders dan wy wel meynden en begheerden. Het sal ons, seggh'ick, gherekent worden, als oft wy het selfde soo vercosen ende versocht hadden. Ende als-dan: al waert dat al de Heylighen die opder aerden oft in den hemel zijn, veur ons baden, ende ten besten spraken, ten sal al niet op-doen. Men sal van ons dan segghen, t'ghene dat ons nu den heylighe gheest, deur den mondt vanden Prophete Dauid veur-seght ende waerschouwt: Dilexit⁺ maldictionem, & veniet ei: Hy heeft de vermaledijdinghe bemint, en begheert: en sy sal hem oock ouer-sulcks gheschieden. Noluit benedictionem; & elonga bitur ab eo: Hy en heeft de ghebendijdinghe en saligheydt niet begheert, noch willen hebben; ende sy sal oock daerom van hem ontvremdt, ende verre van hem verstelt worden. Soo verre, eylaes! ende met sulcken grooten massijtschen Chaos ende onder-scheydt van Godt en sijn glorie verdeytl, datter gheenen raedt, noch middel, inder eeuwigheydt, noch in hemel noch in aerde, te vinden en werdt, om een enckel droppel troost, oft versoetinghe van tormenten, veel min van verlossinghe, te verweruen, oft oock te verhopen! al soo Abraham tot den verdoemden rijcken vreck veur antwoorde gaf, op sijn karmen, iammerlijck roepen, ende lamentabele leste requeste.

+ Psal.108.

[p. 350]

Ghebedt, het gheheele tractaet des boecks behelsende ende versoeckende.

O Goedertierenste ende ghenadighste Heere Iesu Christe, die v seluen soo minnelijck inder booser menschen handen gheleuert hebt, om veur ons ghevonnist ende ghecruyst te worden: Wy bidden v, deur die pure onnooselheydt uwer sielen, ende de onsprekelijcke pijnen uwer passien, ende doodt uwes onbevleckts lichaems, dat ghy ons gratie en wijsheydt geuen wilt, van in tijdts te sien, en wel t'aenmercken, wat ons te doen en te laten staet, om uwe goddelijcke maiesteyt te ghelieuen: ende daer by oock eenen wille, ende sterckte te verleenen, om al t'selue wel en ghestadelijck metten wercke te vol-brenghen. Op dat wy, deur een goedt, deughdelijck, en heyligh leuen, moghen deur de Doodt ende Ordeel (bevrijdt wesende vanden in-ganck der Hellen) comen deur v gratie ten Eeuwighe leuen. Amen. Amen.