Christeliicken waerseggher

[p. 302]

Cap. LXXXVII.

VVat vvenscht m' in s'doods bestaen, met cleyner troost en baten?

Och, hadd' ick t'goed gedaen! Och hadd' ick t'quaed ghelaten!

⁺DE mensche is natuerlijck seer gheneyght tot iet te wenschen. Maer, ghelijck het luttel pleegh te helpen, vele te wenschen oock in dinghen die vercrijghelijck zijn: alsoo ist t'eene-mael te vergheefs, te wenschen t'ghene dat veur by is, ende niet meer om te crijghen: Dat is met de sotten wijs zijn: die nemmermeer in tijdts, maer al-tijdts vroedt zijn als te spade is. Soo pleghen die van Phrygia te varen: van welcke daerom dat ghemeyn spreekwoordt comt: Serò sapiunt Phryges: Die van Phrygia zijn al-tijdts te spade wijs.

Ende aen-ghesien dattet de meeste wijsheydt is, Wel doen: (soo wy in t'beghinsel op de tweede vraghe gheseyt hebben) soo ist een uytnemende onbedachtigheydt, daer op in tijdts niet ghepeyst te hebben. Daerom vraeght de vraghe: Wat-men doch dan wenscht, [A] alst comt te steruen: ende dat men cleynder bate: want het ghemeynelijck [B] als-dan verre ghecomen is. De antwoorde seght, als in den persoon ende naem vanden benauwden steruenden mensche:

Och, hadd' ick t'goedt ghedaen! och hadd' ick t'quaedt ghelaten!

De mensche in s'doodts noodt ligghende, peynst en wenscht om vele saecken: maer al dat hy in t'goede peyst, dat comt by-nae al-hier op uyt: Dat hy wel wilde, wel gheleeft hebben, ende vele beter dan hy⁺ ghedaen heeft. Maer die dan eerst meynt te leeren steruen, alst nu te doen is, die is verdoolt. Ende ist dat hy faelt, ghelijck-men ghemeynelijck pleegh in d'leeren, wanneer sal hy't verbeteren? Men sterft maer eens: ende d'eerste reyse is om goed ende veur al: soo dient-men dan hem te veuren wel te bedencken ende te veur-sien. Het is een wonder saecke, dat de mensche nu minst om sulcks peyst, ende minst truck toe heeft, daer hy in t'steruen meest om wenschen sal. Als-dan soudemen wel willen, t'heylighste, t'stranghste, en t'volmaeckste leuen aenveerdt hebben, dat-men ter weerelt oft in eenigh clooster moght vinden, oft in boecken lesen. Dan soude men wel wilen met Lazarus van alle menschen versteken gheweest hebben, siende dat den sekersten middel is, om deur een salige doodt, ter saligheydt des eeuwighs leuens te gheraecken. maer, soo langhe als-men leeft ende ghesondt is, soo heeft-men al lieuer metten rijcken-vrecken ende metten verloren sone te domineren.

+ Wensch sonder vervveruen, alst comt te steruen.

+ Men faelt maer eens om al, in t'steruen.

[p. t.o.302]

Inania et sera fere morientivm vota. 87.

O mihi praetenritos. &c.

Qualiter hîc cassis onera bimus aethera Votis?
O pietas mihi culta foret: scelus omne perosum!

Wat wenscht me in sdoots bestaen, met cleynder troost en baten?
Och, hadd' ick tgoet ghedaen! Och hadd' ick tquaet ghelaten!

Quest-ce que plus l'Ame, Las, en vain! reclame, Au dernier destroit?
O bon Dieu! que n'ay-ie, Fuy le mal, et pleige, D'auoir allé droit.

[p. 303]

[C] Als Balaam het heyr van t'volck Godts sagh ligghen, die hem⁺ den coninck Balac wilde doen vervloecken: ter contrarie seyde hy: Och, oft mijn siele met de doodt der rechtveerdighe ende heylige menschen van hier verscheyden moghte: Ende oft Godt gaue dat mijn uyterste met het uyterste vande sulcke ghelijck ware! Aldus wenscht oock den alder-boosten mensche: Och oft ick steruen moght ghelijck Godts kinderen en vrienden steruen! Ende, oft mijn siele met haer-lieder siele gaen moghte! Maer luttel leuen soo, als de heylighen leuen. Nochtans d'een volght d'ander: sulck leuen sulcke doodt. Wel leuen doet wel steruen.

Dit seght S. Augustijn seer wel: Hy en can niet qualijck steruen,⁺ die wel gheleeft heeft: ende nauwelijck can hy wel steruen, die quaelijck gheleeft heeft. Daerom seyde de vraghe [met cleynder bate.] Want ghelijck het seker is, datter hope van saligheydt is, soo langhe als de siele in d'lichaem is, totten letsten snicke toe: alsoo oock ist seer sorgelijck ende onseker, oft eynde goedt werdt oft niet, d'welck soo inden hasart ghestelt wordt.

De moordenaer aen t'cruys bekeerende, geeft den mensche moedt⁺ teghen cleyn-moedigheydt en wan-hope: maer dat wy maer van eenen sulcken en lesen, dat leert ons dat wy ons niet te seer op d'leste en verstouten, oft en betrouwen: maer dat wy ons in tijdts tot Godt keeren. Want, al zijn wy versekert, dat ons Godt in gratie ontfanghen sal, als wy't (oock in d'uyterste) met goeder herten sullen versoecken. Wy en zijn nochtans niet versekert, dat wy alsdan behoorlijck berouw en leedtschap hebben sullen. Want, soo Sinte Augustijn seer wel seght: De sondaer wordt met dit rechtveerdigh⁺ vonnis van Gode ghestraft, dat hy in t'steruen sijns selfs niet en ghedenckt, die binnen sijn leuen Godt heeft vergheten.

Dan soo wenscht-men met cleynder bate, datmen den veur-ledenen tijdt en gratie beter waer hadde ghenomen. Ende binnen dien en nemt-men selfs niet wel waer, 'tghene dat dien droeuen pas en staet van steruen, oorboorlijck ende noodelijck ware: ende soo sterft-men, Godt weet, hoe: ende oock die arme siele, die't al moet besueren, met d'eeuwigh treuren.

+ Num.23.

+ August. de doctrin. Christ.

+ Luc.23.

+ August.

Ghebedt tot bevrijdinghe inden uytersten noodt des doodts.

WY wilden al wel heylighlijck gheleeft hebben, alst comt te steruen, ende wy zijn meest al met de dwase maeghden te spade wijs: Daerom, o Heere, gheeft my de gratie, sulcks nu meest te doen, als ick in t'steruen meest moght wenschen ghedaen te hebben. Amen.