Christeliicken waerseggher

[p. 298]

Cap. LXXXV.

VVat staet elck mensch ter noodt, sekerlijckst te geschieden?

Dat hy de bitter Doodt gheens-sins en can ontvlieden.

⁺TWijfelachtigheydt van saecken die te geschieden staen, maeckt angst in t'herte van den mensche, deur d'onsekerheydt in t'verwachten, niet alleen in goede saecken, maer oock in quade. Als-men wat goedts verwacht, t'is seker datmen beter ghestelt is, als-men eenighe sekerheydt heeft. Ende als-men iet quaedts beducht, het helpt emmers eenen mensche, als hy deur de versekertheydt hem daer teghen bereyden en wapenen magh: volghende dat ghemeyn spreek-woordt: Iacula praeuisa minùs feriunt: Schichten en slaghen⁺ die-men siet comen, die quetsen te min. Want, oft men ont-gaetse, oft men steltter hem toe, naer den noodt.

Onder alle sulcke dinghen, is t'sekerste, dat elck eens steruen moet. Statutum est hominibus, semel mori: seydt den H. Apostel. Het is den [A]⁺ menschen soo ghestelt, dat sy eens moeten steruen. Van dat Adam ghesondight hadde, is hem ende al sijn naecomelinghen een statuyt, als sententie des doodts ghegeuen, van eens te moeten steruen. Soo dat van dien tijdt af, altijdts, al-soo seker als iemandt van sijn leuen ende gheboorte is, al-soo seker oock is hy van sijn doodt. Dat's t'gene dat de Prophete Dauid met clare woorden seyt: Quis est homo⁺ qui viuet, & non videbit mortem? Wie isser onder de menschen, die [B] leuen sal, ende en sal de doodt niet sien? Als oft hy seyde: Soo seker als een mensche is dat hy leeft: al-soo seker is hy oock, dat hy eens⁺ steruen moet. Experientie leert ons dit daghelijcks: Wy steruen al: ende als water sincken wy in d'aerde: niemandt uytghenomen. Soo de [C]⁺ Poete seyt: Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas regumque turres: De doodt clopt op elcks mans deure, metten seluen voet: soo wel op de paleysen der Coninghen, als op eens arm mans hutteken. Sy brenght het al euen ghelijckelijck onder den voet.

Daerom seght d'antwoorde wel: dat niemandt de doodt en can [D] ontvlieden: noch Salomons wijsheydt en glorie: noch Sampsons cracht en gheweldt: noch al de subtijlheydt der Philosophen: noch de wreedtheydt ende felheydt der Tyrannen: noch alle de vriendschappen ende rijckdom des weerelts, en helpt teghen de doodt. Sy maeyt het al af, [E]⁺ met de selue seysse. Maer ist niet te verwonderen, dat de sekerheydt des doodts ons anders op t'herte niet en light, ende in onse ghedachten? Wy sien som-tijdts iemandt steruen met groote bangigheydt en strijdt: wy werden een weynigh beroert, maer ten duert niet lan-

+ Sekerheyd des doodts.

+ Gregor. Homil 25.

+ Hebr.9.

+ Psal.88.

+ 2.Reg.14.

+ Horat. 1. Carm.

+ Hoe het comt, dat men soo luttel op de dood peyst.

[p. t.o.298]

Statvtvm est hominibvs, Semel mori. Haebr.9. 85.

Mors sceptra ligonibus aequat.

Quid fixum firmumque semel mortalibus heret?
Stat sua cuique dies: et ineluctabile fatum.

Wat staet elck mensch ter noodt, sekerlyck te gheschieden?
Dat hy die bitter doodt, gheensins en mach ontvlieden.

Quel est l'axiome, Si certain, que l'homme, N'en puisse douter?
La mort a son heure, C'est chose tresseure, Te viendra donter.

[p. 299]

ghe: nauws soo langhe als-men mettet lijck te begrauen becommert is. Ende ter-stondt, wy maecken goede ciere: wy zijn vrolijck ouer den dooden. Iae selfs can-men qualijck sijn lacchen en sotte ijdelheydt ghelaten en weder-houden, oock de wijle men den dooden te graue-waert draeght. Dunckt v dit, ghy die dit leest, niet weerdt te verwonderen? Hoe comt doch dit? De reden is dese: Den vyandt,⁺ benijder onser saligheydt, wel wetende hoe crachtigh een saecke dat het is, om hem van sonden te wachten, de gheduerighe aendachtigheydt des doodts: bewimpelt soo onse herten en sinnen: dat wy, oock in t'steruen van andere, nauws eens en dencken datter oock eens onsen dagh sal wesen, ende by auonture morghen, oft oock noch heden. Want, wilt ons Godt niet borghen, wy en hebben gheenen morghen. Dat's de practijcke des vyandts, die salighe lesse des kerck-hofs, ons altijdts uytten sin stekende.

Daerom, seer wel en profijtelijck ter sielen doet de H. Kercke de Christenen op den eersten dagh van den Vasten ghedencken, dat sy steruelijck zijn: ende dat sy, volghende Godts sententie, van d'beghinsel des weerelts ouer ons ghestreken, veur seker eens steruen moeten. Niet alleen elck by sonder dese woorden in sijn aenschijn segghende: Memento homo quia puluis es, & in puluerem reuertêris: Weet ende⁺ ghedenckt, o mensche, dat ghy stof en aerde zijt: ende dat ghy in stof sult verkeeren (soo Godt self tot Adam sprak) Maer gheeft oock elcken Christenen asschen op t'veur-hoofdt, (waer van den dagh oock Asch-dagh genoemt is) tot een verootmoedinghe en teecken van penitentie: midts onse hoogh-moedigheydt, ende verghetentheydt van waer wy ghecomen zijn, ende wattet van ons is, ende wattet noch werden sal deur de doodt. Dit ververscht ons oock de Wijse-man, met⁺ Godts eerste sententie wel ouer comende: al dat van aerde is, sal wederom in aerde verkeeren. Daerom, al ist dat iemandt soo vroom ware als een boom oft torn, nochtans is hy waerlijcks broosscher dan een glas. Alsoo SInte Augustijn seer wel seyt: Zijn wy niet⁺ broosscher dan een glas? Want een glas, hoewel dattet broosch is, nochtans alst wel bewaert werdt, het duert wonderlijck langhe. Ende de mensche en can hem teghen t'steruen niet bewaren:

Hoe hy hem wacht in d'bedde oft schans,

Hy moet nochtans aenden ghemeynen dans.

+ Loosheydt des Vyandts in t'versteken van s'doodts memorie.

+ Genes.3.

+ Eccli.40.

+ August. Serm.

Ghebedt, om een salighe wijle des doodts.

AEn-ghesien ghy't soo, o Heere, gheordineert hebt, dat wy eens al sekerlijck moeten steruen: gheeft my gratie soo mijn leuen te schicken, dat my de doodt den in-ganck ende t'beginsel des eeuwighs leuen zij.