Christeliicken waerseggher

[p. 268]

Cap. LXXVII.

VVie vverden daer met recht, van vveerelt meest bedroghen?

Die haer, als slaue en knecht, ghetrouvvst te dienen poghen.

⁺DEse vraghe is seer pertinent, en ten wercke dienende: maer, midts dat sy in de twee veur-gaende seer in t'generale uyt-gheleyt is, soo en moet ick hier maer in't besonder het bedrogh uyt-teeckenen, d'welck sulcke menschen altijdts meest gheschiedt, die de weerelt⁺ soecken ghetrouwelijckst te dienen, ende te behaghen. Aman (al comt [A] hy noch elders te berde) en magh emmers niet versweghen zijn: midts hy eenen besonderen spieghel is van alle bedrogen beminners des weerelts hoogheydt. Want hy met een schandigh verheffen aen sijns selfs galghe, is wel gheleert gheweest, hoe sy vande weerelt tot eenen spot ghestelt worden, die de weerelt te seer volgen ende gelieuen.

⁺Ende ghelijck de verloren sone, veur al sijn ghenoeghte, wellust, ende [B] ghedienstigheydt, vande weerelt met groote schade en schande verstooten, ende uyt-gheworpen wierdt. Alsoo worden sy al te samen vande weerelt bedroghen, die de weerelt dienen. Want dat is hun sekerste recht en rente. Dit gheeft de Wijse-man ghenoegh te kennen:⁺ Fallax gratia, & vana est pulchtitudo: De gratie, danck, en bevalligheydt, diemen ter weerelt hebben moght, die is al bedrieghelijck, ende de schoonheydt die is ijdel. Dan sietmen daer tusschen de [C] weerelt en haer minnaers dat spel af komen, ende dat eynde, ghelijck't ghebeurt als de catte met de muys speelt.

⁺Nu, de principale intentie deser vraghe is: Wie datter meest van al, van de weerelt bedroghen wordt. De antwoorde seght: Die [D] meest neerstigheydt doet, ende als een slaue en knecht de weerelt ghetrouwst pooght te dienen, dat die hem achter-naer meest bedroghen vindt. Ghelijck, alsmen met eenen loghenaer ende bedriegher te doen heeft, die wonder seght, de luyden wonder wijs maeckt, ende uytstrijckt,⁺ [E] soo sommighe muyl-stooters doen op de iaer-merckten, wonder saecken belouende en radende, wonder curen en kecken voort-stellende: ende nochtans, nemt dattet al loghenen en versierde truffen zijn, als comende van hier en van ghinder, daer hy noyt en was: olie, cruyden, steenen, wortelen, van sulcken cracht en effecte, noyt ghehoort, etc. Ende nochtans al bedrogh, soo in sijn woorden, als in sijn waere ende coopmanschap. Nu, de vraghe is, Wie wordtter van sulck eenen meest bedroghen? De antwoorde comt ontwijfelijck oock effen uyt: te weten: Die hem meest ghelooft heeft: die hem meest ghehoors en geldts ghegeuen heeft: die sijnen raedt meest [F]

+ Des Weerelts loon.

+ Hest.7.

+ Luc.15.

+ Prou.31.

+ Die de Weerelt meest betrouvvt, vverdt meest bedroghen.

+ Muylstooters voere.

[p. t.o.268]

Qvi maximè Mvndo servit, a Mundo decipitvr maximè. 77.

Crebrius auratos Mundi quis glutijt hamos?
Eius seruitio studium qui mancipat omne.

Wie werden daer, met recht, van Weerelt meest bedroghen?
Die haer, als slaue, en knecht, ghetrouwst te dienen poghen.

Qui plus sot se laisse, Mener a la lesse, Du monde pipeur?
Qui par veu d'hommage, Seruiable engage, A luy tout son coeur.

[p. 269]

volght, en meest van als proeft, die verdient daer naer den meesten iau en gheck van alle d'andere. Soo iemandt hem leelijckst quetst, [G] hoe hy hem te stijuer op eenen rietenen stock verliet, en betrouwde, als dien comt te breken, de splinteren en stucken in sijn ooghe en handen springhende. Alsoo ist vande weerelt in al haer voort-stel, ende met al de ghene, die haer meest aen-hanghen, dienen, ende meest op haer verlaten. Die der meest cost, meest arbeydt, meest tijdt en sinnen aen hanght, die wordtter meest af bedroghen. Daerom seyde S. Augustijn: O ghy beminders des weerelts, uyt liefde van wat, ist dat⁺ ghy de weerelt dient? Ghy-lieden en cont niet meerders verhopen, dan dat ghy des weerelts vrienden wordt. En wat is doch dat anders, dan soo veel te meerder versekertheydt, van te meer bedroghen te worden?

Dionysius Syracusanus is eenen spot veur de weerelt gheworden,⁺ schole ten eynde houdende, om den armen cost te rapen: een trommelaer, iae een bedelaer gheworden. Domitius Nero van⁺ een keyser vol wulpscheydt en glorie, is tot Diogenis armoede ghecomen, water uyt de handt drinckende, bloots-voets loopende, van een ieghelijck verstooten, sy seluen d'leuen nemende. Dit is d'bedrogh des weerelts veur de ghene die op haer betrouwen. Wat wonder ist? S. Ian seght: De weerelt gaet veur-by: ende al haer begheerlijckheydt.⁺ [H] Als een schip veur-by vaert, ende iemandt het schip meynt metten handen aen lande te houden: aenghesien het bouen sijn macht is, hoe hy stijuer vast wilt houden, hoe hy hem meer in perijkel stelt te versmooren. Alsoo, want de weerelt veur-by gaet, sonder ghestadigheydt, dieder hem vaster op verlaet en betrouwt, die wordt meest bedroghen, ende is in seker perijkel van te versmooren. Hoe groot dat dit perijkel is, dat blijckt aen cleyn ghetal van die't ontcomen, ende aen den ontallijcken hoop van dieder in blijuen. Sinte Bernardt seyt hier van aldus: In mari Massiliae de quatuor nauibus⁺ non perit vna: In mari autem huius mundi, de quatuor animabus vix euadit vna: Inde Marsseilsche zee, van vier schepen en versinckter niet een: maer in de zee van deser weerelt, van vier sielen, en oncomtter nauws een.

+ August.8. Confess. cap. 6.

+ AElianus lib. 9.

+ Fulgosius li. 7. cap. 6.

+ 1.Ioan.2.

+ Bernard.

Ghebedt teghen des weerelts bedrieghelijckheydt.

O Godt, die ons des weerelts bedrieghelijckheydt soo wel veur-seyt hebt: ontstekt in ons de begheerte van v ghetrouwelijck te dienen: op dat wy op d'ijdel riet des weerelts ons verlatende, niet bedroghen en worden: maer in uwe vaste belofte sekerlijck moghen behouden wesen. Amen.