Christeliicken waerseggher

[p. 208]

Cap. LXIII.

VVerdt dat met sijnen danck? en sonder slagh oft stoot?

Verleent hem spijs en dranck: en cleedt hem heeft hyts noodt.

⁺NIet sonder reden mooght ghy dit vraghen: want, eer [A] ghy uwen vyandt in t'vier soudet connen stellen, oft [B] oock colen op sijn hoofdt ontsteken, soo moest ghy hem eerst tot sulcks verwillighen, oft verweldighen. Te verwillighen, dat gheeft cleyn varwe. Te verweldighen, hoe sal dat gheschieden sonder slagh oft stoot? want, t'is wel te dencken, dat hy hem verweeren sal, ende datter slaghen vallen sullen, daer sulck werck, en weder op handen is.

De antwoordt seght: Spijst hem, laeft hem, en cleedt hem, ist [C] noodt. Dits een vremdt verstandt, ende nieuw maniere van wrake [D] te nemen, deur sulcke middelen, daer men liefde en vriendtschap [E] mede plaght te bewijsen. Ten is gheen wonder, dat die manier van wraeke, ons vremde dunckt: want sy comt van d'ander weerelt, van waer d'alderbeste en volmaeckste gauen comen: te weten, van bouen. Die verre reyst, die brenght gheerne wat vremdts en nieuws mede. Sint Paulus en heeft niet te vergheefs tot in den derden hemel op-ghetoghen gheweest. Dits van sulcks als hy van Christo selue, met alle andere goddelijcke wetentheden gheleert heeft. Naer dat hy de Romeynen vermaent hadde, dat sy haer niet wreken en souden, maer de gramschap plaets maecken, en wijcken: soo gheeft hy desen raedt daer by (soot' oock vanden Wijse-man gheraden wordt) aldus: Si esurierit inimicus tuus, &c. Ist dat uwen vyandt ⁺ hongher heeft, spijst hem: heeft hy dorst, laeft hem: (dat is, doet t'hem-waerts wercken van caritate en liefde). Want, dat doende, soo sult ghy hem colen viers op sijn hoofdt vergaderen.

Dit was de vraghe: hoemen dat doen moght. De antwoorde wijst den sachsten, stillen, ende bequaemsten middel. Want als iemandt een stadt, oft legher wilt winnen, hy ouer-denckt den besten middel: t'zij deur beschieten, ende bestormen: t'zij deur secreet verstandt van binnen: het zij deur verhongheren, ende andere benauwtheydt, oft eenighen soeteren vrede-handel. Hier werdt eenen secreten middel ghewesen, om uwen vyandt te verwinnen, deur honger, en dorst, ende ander noodtdruftigheydt: sonder eens sweerdt, oft lancie te roeren. Hoort hoe een heylich man dese manieren van winnen⁺ prijst: Nobile victoriae genus, ignoscere victo: Het is een edel maniere van victorie, hem te sparen, diemen verwonnen heeft.

+ Nieuvven vondt van victorie.

+ Prou.25.
Rom.12.

+ Hubo lib.3. de anima.

[p. t.o.208]

Benefacite his, qvi odervnt vos. 63.

Qui modus, vt quod ais, sine ferro, aut vulnere fiat?
Hunc, si opus est, operi; ac potu solare, cibóque.

Werdt dat met synen danck? en sonder slach, oft stoot?
Verleent hem spys, en dranck; en cleedt hem, heeft hys noot.

Comment ceste cure, Pourra sans blessure, Mon mal reuanger?
Donne luy a boire, A son besoin, voire, Habits, et manger.

[p. 209]

[F] De Prophete Eliseus heeft oock soo ghedaen. Als de coninck van⁺ Syrien sijn heyr, met peerden, en waghenen ghesonden hadde, om Eliseum te vanghen: sy zijn al te samen, ter begheerte vanden Prophete, met verblindtheydt van Gode gheslagen, ende hy heeftse al in't midden der stadt van Samarien gheleydt. Ende soo de coninck van Israel die al verslaen wilde, Eliseus heeft het hem verboden, ende belet: maer ter contrarien, heeftse t'eten en te drincken doen veur stellen, ende soo met vrede laten t'huys-waerts keeren. Ende sy en zijn van dien tijdt voort niet meer weder ghekeert.

Om te toonen, dat ghy oock met sulcks, victorieus, ende wel ghewroken sult worden, soo seght den H. Apostel Paulus daer by: Noli⁺ vinci à malo, sed vince in bono malum: Houdt v cloeck, ende en laet v van t'quaedt niet verwinnen, maer verwint ghy t'quaedt deur t'goedt. Al oft hy segghen wilde: Natuerlijck, men heeft lieuer te winnen, dan verwonnen te worden. Nu, waert dat ghy uwen vyandt oock begostet spijt en quaedt te doen, om dat hy v sulcks eerst ghedaen heeft, ende gram op hem te worden, om dat hy v gramschap ghetoont heeft: soo doende, soudet ghy v van t'quaedt laten verwinnen. Want, dat heetmen van een ander verwonnen te wesen, t'ghene dat hem van d'ander tot hem laet trecken, ende sijns ghelijck worden. Soo verwint het vier het water, alst van coud water heet maeckt, ende tot sijne natuerlijcke qualiteyt, als tot sijnen wille, en gehoorsaemheydt treckt. Alsoo als ghy eenen quaden mensche, deur v deughdt, totter deughdt treckt, soo verwint ghy hem, en ghy verwint sijn quaedt, deur t'goedt, ende hy wordt v ghelijck. Maer ist dat ghy hem ghelijck wordt in sijn quaedt, soo wordt gy van t'quaedt verwonnen.

Van dese salighe victorie seght S. Ian aldus: Haec est victoria,⁺ quę vincit mundum, fides nostra: Dits de victorie, die de weerelt verwint: ons ghelooue. Want, als wy, volghende ons ghelooue, metten wercke, ons ter neere, en ter weere stellen, om wel te doen, en t'quaedt mettet goedt te verwinnen: iae dat meer is, eens anders quaedt, deur onse deughdt in t'goedt te veranderen: dan zijn wy waerachtigh victorieus. Dit accoordeert metten Prophete Ieremias:⁺ Sy sullen (haer quaedt latende) tot v bekeeren: ende ghy en sult v tot hen-lieden niet verkeeren. Nu volghter t'volle bediedt deser wraeke, en victorie, in't naeste Capitel.

+ 4.Reg.6.

+ Rom. 12.

+ 1.Iona.5.

+ Ierem.15.

Ghebedt om goedt veur quaedt te vergelden.

ALs ick het wel ouer-dencke (o Heere) soo en doet my niemandt quaedt, dan ick my seluen: Daerom, laet my soo mijnen vyandt te goede gaen, dat vyandtschap in liefde veranderen magh. Amen.