Christeliicken waerseggher

[p. 190]

Cap. LVII.

Is dat soo groot een quaedt, dat ick vvat teghen gleinster?

Het licht der Liefd' uyt gaet, blaest veinster tegen veinster.

NV, om dattet soo qualijck doenelijck is, veel hooren en swijghen: soo vraeghtmen, oft soo quaedt is, datmen [A] oock wat teghen seght. Waert saecke dat ghy [B] wat spraeckt, naer den raedt des Wijse-mans, soo en soudt ghy niet dan wel doen. Hoort hoe hy seght:⁺ Responsio mollis frantig iram: Een sachte antwoorde die brekt en bluscht de gramschap. Sermo durus suscitat furorem: Maer harde weder-sprake, die weckt toorne ende uytsinnigheydt. Van sulcke harde en onsachte antwoorde werdt hier ghesproken: dat die niet goedt, noch gheraden en is.

⁺De schade ende t'quaedt uyt sulcke quade antwoorde spruytende, werdt te kennen ghegeuen, met die maniere van spreken, ende ghelijckenisse van twee vensteren, d'een op d'ander blasende, daer gheen [C] lampe oft keersse ghedueren en can, tusschen beyden staende, oft sy [D] en gaet uyt. Als een venster alleen open staet, soo en heeft de windt[E] sulck een veur-deel oft cracht niet, omd'licht inde camer staende uyt te blasen, als hy doet, soo wanneer noch een ander venster recht ouer staende, open gaet, daer hy deur vlieghen magh: ende als hy keert, wederom van dese venster deur die andere. Alsoo ist, als een alleen kijft, ende dat den anderen sijn venster, dat is sijnen mondt, toehoudt: Soo bewaert hy, die swijght, t'licht der liefden, in sijn herte brandende.

Daerom seyde de Prophete Dauid, als sijn venster sluytende, alsser sulck on-weder teghens hem op rees: Posui ori meo custodiam⁺ cùm consisteret peccator aduersum me: Ick hebb' een slot en wacht aen mijnen mondt ghestelt, ende als een deure ronds-om mijne lippen, als de sondaer hem teghen my stelde. Obmutui: Ick ben als stom gheworden. Het licht der liefden, van beyde sijden, tot besondighens [F] toe, moet uyt gaen, alsmen beghint van d'een en van d'ander sijde te gapen, ende quade twistighe winden, van iniurieuse woorden, deur d'ingheuen des vyandts, uyt te blasen: als twee vensteren, d'een teghen d'ander open staende ende blaesende.

Als-dan gheschiedt daer groote schade, en quetsinghe van conscientie: soo wel veur den eenen als veur den anderen: daer ghy anders swijghende mede verdienen en v conscientie bewaren soudt: het quaedt spreken ende hinder, al op hem keerende diet sprekende was.

+ Prou.15.

+ Schade van teghenkijuen.

+ Psal.38.

[p. t.o.190]

Contentiosi Charitatem extingvvnt. 57.

Quantulum id est, si verbo etiam verba aspra retundam?
Hinc venti luctentur, et hinc: fax fumet Amoris.

Is dat soo groot een quaet, dat ick wat teghen gleinster?
Het licht der Liefde uytgaet, blaest veinster teghen veinster.

Et si lon replique, A la langue inique, Quel mal en reuient?
Comme la lumiere, Par souffle contraire, L'amitie s'esteint.

[p. 191]

Sinte Gregorius verclaert dit seer wel, met een ghelijckenis:⁺ Quid aliud detrahentes faciunt, nisi quòd in terram sufflant, & in suos oculos puluerem excitant? De achter-clappers, seyt hy, ende de quaedt-sprekers, die blasen in d'aerde, ende het stof vlieght in haerlieder ooghen. Soo dan een quade tonghe is haer selfs roede en straffe. Dat Sinte Gregorius seyt, dat sulcke in d'aerde blasen: by d'aerde werdt de mensche verstaen, daer t'quaedt af gesproken wordt, oft die eens anders twistighe woorden verdraghen moet, want hy van aerde ende stof gheschapen is, ende is aerde. Soo blaest hy dan in t'stof der aerden, die sijnen euen naesten met woorden lastigh valt. Alsoo seghtmen, die Gode oft sijne Heylighen te naer spreken, dat sy naer den hemel spouwen, met een ghemeyn sprek-woordt: In caelum spuere. Ende dat haer-lieder selfs speecksel op hun aenschijn valt. Dat is, wie blasphemeert oft ongoddelijck sprekt, het comt tot sijns selfs schade en schande, meest in de conscientie ende siele. Alsoo oock, die sijnen naesten met spreken ongelijck doet, hy hindert sy seluen, sonder hem te letten, ist dat hy't met swijgen lijdtsamelijck verdraeght: want dien anderen blaest in t'sandt, ende t'vlieght hem in d'oogen.

Waert dat de menschen dit wel versinden, alsmen hun qualijck aensprekt, sy souden't beter ende met meerder patientie verdraghen, ende hun profijt daer mede doen: ende niet soo lichtelijck hun seluen met woorden willen verweeren, noch (soo sy doen) dickmael seuen woorden veur een wederom gheuen. Och, wat een schoone oorsaecke van grooter verdiensten, ende ghewin van een sonderlinghe croone wordt v ghegeuen, met een woordt te verdraghen, sonder met woorden teghen te staen! Een hardt woordt lijdsamelijck verdraghen, is somtijdts saligher, dan eenen dagh lanck een haren cleedt ghedraghen. Ende elck sulck lastigh vlieghende woordt, is een peerle ende ghesteente op v cleedt en croone der glorien. Hier-om heeft ons⁺ Christus soo uyt nemende een exempel ghegeuen, als een lammeken d'welck gheschoren werdt, stillekens swijghende ende verdraghende, alle die groote, onsprekelijcke iniurien, op spraken, ende blasphemien, diemen hem opseyde: maer wy beleuen't seer luttel.

+ Gregor. in Registr. epist.45.

+ Isaiae.53.

Ghebedt om niet teghen te kijuen.

WAnt het soo quaedt om doen is bescholden te worden en te moeten swijghen: gheeft my, o Heere, ghestadigheydt, dat mijnen mondt niet en ontspringhe, als emmers een ander den sijnen niet houden en can: op dat de liefde van beyde sijden niet beschadight en worde: want sy eeuwelijck blijuen moet. Amen.