Christeliicken waerseggher

[p. 34]

Cap. XI.

Seght ons: vvat doen dees tvvee, al met versaemder handt?

Sy sleypen, deur het bree, de sielen naer den brandt.

⁺MEn seght ghemeynlijck, en t'is waer: Aues concolores [A] simul volitant: Men siet gheen craeyen met duyuen vlieghen, maer elck met sijns ghelijcke. Alsoo spantmen oock ghemeynlijck inden seluen waghen, peerden, niet alleen van eender grootte en maght, maer oock vanden seluen hare, om goedt en fraey ghetreck te maecken. Desghelijcks den vyandt en vindt gheen beter wederpaer,[B] om met hem in te spannen, teghen Godts eere, teghen sijn H. Kercke, ende teghen der menschen saligheydt, dan de heretijcken en ketters. Want al zijn al de boose menschen sijn dienaers en kinderen, nochtans zijn de ketters de liefste, om dat sy met haren vader meest symbolizeren, dat is verhgelijcken: soo ghy recht te voren ghehoort hebt. Daerom vraeght de vraghe, wat sy beede doen met versaemder handt: dat es, eenpaerlijck, met ghesaemden wille, raedt, en⁺ daedt. Hier toe dient dat Cato seght: Pares cum paribus facillimè congregantur: Ghelijck met ghelijcke vergaderen lichte. En Plato⁺ aldus: Similis simili semper haeret: Ghelijck hanght altijdts sijns ghelijcke aen. Iae den H. Gregorius sprekter al leuendigher af, als⁺ den coppel van duyuel en ketter beter verstaende. Diabolus cum reprobis vna persona est: Den duyuel mette boose verworpen menschen, en is maer een persoon. Daerom seyde Christus van Iudas, diets ⁺ nu metten boosen gheest seer eens was: Ex vobis vnus, diabolus est: Een van u-lieden, is een duyuel. Ende want dien naem [reprobi] dat is, van Gode verworpen, niemandt soo eyghentlijck toe en comt,⁺ als de ketteren (dit ghetuyght S. Paulus tot Titum, daer hy vermaent den ketter te schouwen, wel wetende (seyt hy) dat hy verkeert, verdraeyt, ende met sijn eyghen vonnis verdoemt is) soo en isser niemandt beter metten duyuel maer eenen persoon, dan den ketter: als de arghste, sekerste ende diepste verdoemde.

Nu dan, wat doen sy eenpaerlijck ende ghesaemdelijck? De antwoorde hebt ghy ghehoort: Sy sleypen, &c. Dat is, Sy doen alle neerstigheydt, met leeringhe, bedrogh, en beloften: ende oock met dreyghementen [C] en gheweldt, als anders niet gaen en wilt, om den mensche⁺ ter hellen te brenghen. Van den vyandt seght S. Gregorius aldus: Diabolus est lupus, oues dilanians: Den vyandt is eenen wolf, de schaepen vernielende. Ende wat een ketter is, dat weetmen wel, die veur

+ Duyuel en ketter, een ghespan.

+ Cato.

+ Plato.

+ Gregor. lib.4. Moral.cap.14.

+ Ioan. 6.

+ Tit. 3.

+ Gregor. Homil. 13. in Euang. Matth. 7.

[p. t.o.34]

Diaboli Haereticiqve commvne stvdivm. 11.

Viribus at, paribusque animis, quid pugnat vterque?
Ad Phlegetontaeas animos auertere flammas.

Seght ons: wat doen dees twee, al met versaemder handt?
Sy sleypen deur het bree, de sielen naer den brandt.

Que fait leur malice, Quand elle se glisse, Sur nostre terroir?
L'un rend l'ame morte, Et lautre l'emporte, Au profond manoir.

[p. 35]

sijn beste cleedt een schaeps-vel aendoet, maer daerom en laet hy oock niet eenen grijpenden wolf te wesen.

Van dese seght S. Paulus: Ego scio quoniam intrabunt post discessionem⁺ meam lupi rapaces in vos, non parcentes gregi: Ick weet wel, dat naer mijn vertreck, grijpende woluen onder u-lieden incomen sullen, die de cudde niet en sparen en sullen. Dit zijn de loghenachtighe [D] meesters, daer S. Peeter af sprekt: Pellicientes animas instabiles:⁺ Aenlockende ende verleydende de onghestadighe ende onvaste sielen: kinderen (seyt hy) der eeuwigher verdoemenis. Dit zijnse, die hun gheneeren, soo den Prophete Ezechiel seght: Ad capiendas animas:⁺ Om sielen te vanghen: ende te leyden: waerwaerts anders, dan daer sy beyde toe-behooren, duyuel en ketter? dat is, ten helsschen brande. [E] Van sulcke, diet daer op stellen, om de simpele slechte menschen met schoone schijnselen, ende deur den spieghel der eygen behaghelijckheydt te bedrieghen, hoort wat den Prophete Ieremias seyt: Inuenti⁺ sunt in populo meo impij, infidiantes, quasi aucupes laqueos ponentes,& pedicas, ad capiendos viros: Onder mijn volck (sprekt Godt) zijnder bevonden boose menschen, die met listen en laghen uyt zijn, om ander te vanghen, stroppen en stricken uyt-spreydende, als voghelaers. Sicut desipula plena auibus, sic domus illorum plenae dolo:⁺ Ghelijck een slagh vol voghelen is om andere daer mede te vanghen: alsoo zijn hare huysen vol bedroghs. Ende al daer toe, om die onnoosele arme sielen int net te crijghen, met schoonheydt oft met quaedtheydt: ende alsoo met versaemder handt metten vyandt tot haer eeuwighe qualijck-vaert te sleypen. Waert dat dese onse ooghen dit iammerlijck spel costen aensien, men souder hem al anders af schroomen en wachten danmen doet.

[F] Datter in d'antwoorde staet [deur het bree] beteeckent, dat sy den ruymen, breeden, en sachten wegh leeren en houden, die ter hellewaert leydt: wel ouer een comende, met den lust des vleeschs, ende metten verdoruen sin der arme verdoruen nature: die van selfs seer ghereedt ende gheneghen is, tot sulcke soete en behaghelijcke leeringhe, ende desvolghende, om sulcke dwalende meesters ghehoor te gheuen.

+ Act.20.

+ 2. Petr. 2.

+ Ezech. 13.

+ Ierem. 5.

+ Bedrogh der sielen, deur ketterije.

Ghebedt teghen verleydschap der sielen.

O Iesu, minnaer onser sielen, den vyandt is met alle sijn kinderen op onse qualijck-vaert uyt: Wilt ons soo van sijn treken, en der ketteren preken bevrijden: op dat wy met de waerachtighe gheloouighe ghecroont moghen werden. Amen.