Christeliicken waerseggher

[p. 14]

Cap. IIII.

VVie vvortter toch soo sot, en soo onvvijs bevonden?

Die t'goedt, en Godts ghebodt, verlaet, en leeft in sonden.

⁺DE vraghe gheeft bedecktelijck te kennen, datmer wel vele vindt, die lieuer den duyuel dan Godt dienen: maer dat sy haer veur sulcks niet en houden, noch de saecke soo quaedt en achten. Want, niemandt en soude gheeren kennen, dat hy den duyuel dient, ende dat meer is, lieuer dan Godt, al doet hyt nochtans, ende gheeren. Daerom wordt hier verclaert, wieder soo sot is.

⁺De antwoorde seght, Die t'goedt ende de deughdt verlaet, etc. Soo dit by claer exempel inden verloren sone te bemercken is: die [A] t'huys sijns vaders, ende de ghehoorsaemheydt, de liefde, sorghe, bewaernis, ende al sijn welvaerdt afdanckende, hem heeft gaen begheuen [B] tot alle boosheydt. D'welck soo wie doet, die toont onghetwijfelt, dat hy lieuer den duyuel dient dan Godt. Want ghelijckmen deur de deughden Godt dient, ende sijn ghebodt en wille volbrenght: alsoo dientmen den duyuel alsmen sonde doet: ouermidts hy sulks⁺ begheert, ende beveelt aen alle die hem ghehoor gheuen. Ipse est Rex super vniuersos filios superbiae: Hy is Coninck ouer alle kinderen der hoouerdije. Dat is, ouer alle die in sonde leuen: van welcke de principaelste zijn, de ghene die metten vyandt ouer een comen in hooueerdigheydt, coninghinne van alle sonden.

⁺Dat sulcke menschen ten dienste des duyuels staen, leert ons seer wel S. Ian Guldemondt, aldus: Peccatores sunt equi diaboli: [C] De sondaeren zijn s'duyuels peerden. Ghelijck een peerdt sijnen meester dient, int draghen, trecken, en rijden, soot hem belieft: ende ghelijck den rijder t'peerdt metten toome dwinght, ende leydt al daer hy wilt, alsoo doet den duyuel metten sondaere. Dit beclaghende,⁺ roept een heyligh man, aldus segghende: O facinus inauditum! suaui iugo Christi contemto, ferreum cupiditatis imperium voluntaria mentium inclinatione suscipimus: O aldervremste ende erghste daedt en quaedt! het soete en saechte iock Christi verworpende, nemen wy met ghewilligher ende gheboghen herten aen, dat hardt ende ijseren gheweldigh bevel der quaden lusten ende begheerlijckheydt. Deurt welck ons den vyant, als met eenen toom, stuert ende drijft, al daer hy ons hebben wilt. Wat moghtmen dan meerder sottigheydt vinden, dan sonde doen: aenghesien men daer mede niet alleen de deughdt ende Godt met sijn ghebodt verlaet, maer oock sy seluen keert ten duyuel waert, hem alle ghedienstigheydt toonende?

+ Sondaer, s'duyuels dienaer.

+ Luc. 15.

+ Iob 41.

+ Chrysost. August.

+ Prosper lib.2.cap. 15. De vita contempl.

[p. t.o.14]

Svmmae dementiae est, paccatvm committere. 4.

Ergóne bruta adeò steterunt praecordia cuiquam?
Qui vitijs seruit: sordet cui splendida Virtus.

Wie wortter toch soo sot, en soo onwys beuonden?
Die tgoet, en Godts ghebodt, verlaet, en leeft in sonden.

Y auroit il teste, D'homme is mal faite? Sens si abatu?
Celuy qui se glisse, Au bourbier du vice, Foulant la Vertu.

[p. 15]

Hoe claerlijck dat den sondaerighen mensch den duyuel dient ende⁺ hem van dien laet leyden soot hem belieft, sullen wy uyt de navolghende exempelen mercken. Wy lesen van eenen, die nochtans als monick Gode scheen te dienen, datten boosen gheest inder nacht tot hem comende, gheheel sijn celle met claerheydt verlichte, hem vele waere saecken veropenbaerende, om soo te bedrieghen: daer by segghende, dat hem niet meer en ghebrack, tot de volmaecktheydt, dan Abrahams ghehoorsaemheydt, om d'eeuwighe glorie versekert te wesen. Daerom, dat hy vrij, sonder eenigh twijfelen, ter begheerte van Godt, sijnen sone tot een offerhande dooden soude. Den armen dwaes gheloofdet, ende maeckte ghereedtschap om t'selue te doen. Maer soo den ionghen de nieuwigheydt vant mes te wetten, van banden ghereedt te maecken, bemerckte, ende uyt dien onghewoonen handel iets quaedt vermoedde, een ooghe int seyl hebbende, sagh dat hy hem naerder quam, en sochte aen te tasten: en ist ontspronghen. maer, ocharm, den vader is de banden der duyuelsche slauernije niet ontcomen.

Eenen anderen, teghen de behoorlijcke simpelheydt en gehoorsaemheydt,⁺ dede grooten arbeydt, om sijn woonstede te vermeerderen naer sijnen eygenen sin, met de simpel aermoede niet te vreden wesende. Ende soo eens sijnen ouderen hem ouerquam, vondt hem met eenen grooten hamer eenen grooten steen met cracht van slaghen houwende naer den cysch van sijn vermet, ende veurghenommen werck: ende sagh den vyandt, als eenen moriaen, handt aen handt voeghende, mede wercken, ende het werck voorderen: moedt gheuende, ende t'elcken slaghe mede treffende. Ende soo dien heylighen ouderlinck naerder quam, vraeghde hy hem, wat hy maeckte? Desen steen (seyt hy) maeckt ons veel spels, ende nauws en connen wy dien vermannen. Ghy seght seer wel (seyde den ouersten) Wy en connen, ende, Ons: want ghy en zijt alleen int werck niet: maer ghy hebt eenen medehulper: die v soo niet en dient oft helpt, als dat hy v beveelt ende stuert te doen al dat hem belieft, int volbrenghen uwes eyghens sins en wills. Soo gaet het in sijn werck, siet, ouer al de ghene, die Godts ghebodt ende wille laetende, den duyuel dienen, ende ghehoorsaem zijn, met hun sonden te volbrenghen.

+ Cassianus lib. 2. cap.7.

+ Cassianus 9. cap.6.

Ghebedt teghen de slauernije des vyandts.

O Machtigh heere, ende goedertieren vader, die mijn siele uytter slauernije des vyandts verlost hebt: beschermt my van alle bevechtinghe der sonden, op dat ick des vyandts raedt en daedt in als versaecken magh, ende v met siel en lichaem ghetrouwelijck dienen. Amen.