Verhalen uit de geschiedenis van België

[p. 67]

XVII.
Jacob van Lalaing en een schildknaep.
(1452.)

Trouw.

Ja, het harte wordt ons warm, wanneer wy de menigvuldige eeredaden onzer voorvaderen in oude kronyken en geschiedenisboeken lezen! Dan eerst voelen wy den innigen band tusschen ons en onze voorzaten; dan eerst voelen wy, waerom wy het vaderland hoogachten en beminnen; dan gevoelen wy ons groot als onze vaderen.

Een zoon, die fier is op de schoone daden zyner ouderen, zal die trachten na te volgen, welverre van zich ooit tot iets onedels te verlagen. Een volk, dat zich op de handelingen van zyn voorgeslacht beroemt, bezit eigenwaerde, en zal nimmer onder een vreemd juk den schouder bukken. 9

[p. 68]

Als eene der schoonste deugden blinkt voorzeker de trouwe of gehechtheid, die den ondergeschikte aen zynen heer, en den heer aen zynen mindere verbindt. Zulke wederzydsche trouw bewonderen wy in volgenden voorvalle.

De Gentenaers waren in opstand tegen Philip den Goede, die, zoo als gy 't zien zult, zich niet altyd zyns bynaems waerdig toonde. Zy belegerden de stad Audenaerde. Er werden verscheidene ridders ter hulpe dier stad gezonden; onder dezen telde men Jacob van Lalaing, dien men, op beteren grond dan zynen vorst, met den naem van goeden ridder vereerde.

De brave Lalaing rigtte, den 27 april 1452, eenen aenval tegen eene zware afdeeling Gentenaren, die op een akkerland, by den grooten weg van Audenaerde naer Kortryk, slagvaerdig stonden.

Met geslotene gelederen en gevelde lansen storteden de ridders te midden der Gentenaren. Deze streken ook hunne pieken, trokken hunne andere wapens, en ontvingen zeer dapper de ridders, zoodat de meeste paerden van dezen, deels door pieken, deels door lange scherpe messen gekwetst werden.

Nogtans gelukte 't den ridderen de gentsche gelederen te verbreken, te doorstormen en zich dan weder saem te sluiten. Lalaing wilde in zyner drift een tweede mael de gentsche ryen doorbreken; maer hoe manmoedig hy vocht, en met zwaerd en paerd zyne vyanden poogde te keer te gaen, omsin-

[p. 69]

gelden zy hem, en sloten hem in. Zyne ridders werden tevens door de Gentenaers zoodanig bezig gehouden, dat zy den dapperen Lalaing niet konden verweeren. Deze ware zeker als slagtoffer van zynen heldenmoed gevallen, indien niet een schildknaep, spoorslags en met gestrekte werpspies, te midden der vechtenden ingesneld ware. Die dappere vocht er zoo kloekmoedig, dat hy de ryen doorbrak, den ridder beschermde, en hem uit de handen zyner vyanden trok.

Maer nu liep de kryger, die zyn leven ter redding zyns heeren blootgesteld had, gevaer zyne getrouwheid zwaer te boeten: want hy ontving eenen zoo geweldigen slag op zyn hoofd, dat hy, te midden des gewoels,van zynen paerde in 't zand nederstortte. Hy ware vast onder de stooten en slagen bezweken, hadde de wakkere Lalaing niet den nood gezien, waer zyn redder zich nu zelf in bevond. De ridderlyke de Lalaing aerzelde niet, eene tweede mael zyn leven bloot te stellen, om zynen verlosser by te springen, en stiet een groot getal Gentenaren omver. Weldra vereenigden zich de ridders, en ontrukten den kloekmoedigen knecht aen zyne vyanden.

Jacob van Lalaing liet zynen trouwen dienaer als eenen boezemvriend verzorgen en plegen, en wanneer deze van zyne wonden hersteld was, genoot hy in de genegenheid van zynen heer het loon zyner moedige verknochtheid.

Onlangs zyn by de Franschen valsche volksge-

[p. 70]

leiders opgestaen, die de trouw aen den vorst als eene slavendeugd hebben willen brandmerken; doch het ryk van zulke bedriegers is kort en noodlottig.

Wy hangen op deze wereld allen van elkander af; volstrekte onafhankelykheid, die nergens bestaet, is hersenschimmig. De dood vereffent alles, en

De deugd maekt in heur ryk
En groot en klein gelyk.