Verhalen uit de geschiedenis van België

[p. 59]

XV.
Brugges burgemeester aen den
Franschen hove.
(1351.)

Gevoel van zelfwaerde.

Het gevoel van zelfwaerde is het krachtigste middel om van anderen gewaerdeerd te worden: dit blykt uit den volgenden verhale.

In 1351 begaf zich Lodewyk van Male, graef van Vlaenderen naer Parys, om er den zone en opvolger van Philip de Valois, die onlangs den franschen troon besteeg, te hulden. By dier gelegenheid, sloten zich de opperhoofden der drie voornaemste vlaemsche steden, Gent, Brugge en Ypre, aen hunnen vorst vast. De koning zocht de vriendschap onzes graven te winnen, en onthaelde hem op de schitterendste wyze. Hy wilde namelyk uit des graven geheugen

[p. 60]

het misnoegen bannen, dat deze klaer genoeg had laten blyken, toen hy zich niet ten krooningsfeeste naer Rheims had willen begeven. En waerlyk, dit misnoegen was gegrond: want de fransche vorst weigerde hem de steden terug te geven, waerover onze graef het oppergezag moest hebben; zoo als daer waren: Bethune, Ryssel, Doway en Orchies. De koning van Frankryk noodde dus graef Lodewyk op een vorstelyk gastmael uit: de burgemeesters en schepenen uit zynen gevolge zouden medekomen.

Toen zy de feestzael binnen traden, zagen deze laetsten, dat men verzuimd had kussens op de hun bestemde zetels te leggen. Hierop knoopten zy de kostbare mantels van goudlaken los, die hunne schouderen omhingen, en legden ze op die zetels neêr. Nu was het gastmael afgeloopen en elk verliet zyne plaets. Simon van Aertrycke, burgemeester van Brugge, gaf eenen wenk, en al zyne ambtgenooten lieten hunne mantels liggen. Reeds hadden zy afscheid genomen vanden koning, en waren uitgegaen, als een der edelknapen hen nasnelde: ‘Heeren van Brugge, gy hebt uwe pelsen mantels vergeten!’ riep hy. Simon van Aertrycke wendt zich om: ‘Wy lieden van Vlaenderen, wy zyn niet gewoon de kussen van daer mede te nemen, waer wy uit eten gaen!’ Een krachtig en deftig antwoord!

In hoeverre nu het volgende verhael op waerheid of waerschynlykheid berust, laten wy den lezer beoordeelen. Het is wonderlyk genoeg, en dus van aerd

[p. 61]

om ten minste der verbeelding te voldoen. Bovendien kunnen wy er uit opmaken, dat Vlaenderen toenmaels reeds, tegenover Frankryk, een landjen van Belofte moest zyn.

De graef van Vlaenderen dacht Parys te verlaten, toen hem de koning verzocht zyne reis nog wat uit te stellen. ‘ Ik wenschte op myne beurt, zeide de vorst, door u tot eenen gastmale uitgenoodigd te worden. ’ De graef liet zich dit verzoek niet herhalen. De fransche heerscher deed hierop door gansch Parys het verbod uitgaen, dat men noch den grave, noch zynen gevolge hout zou verkoopen. Hy wilde eens zien, of Lodewyk van Male zich uit dezen slag even goed als zyn gevolg, uit den eersten, zou trekken. Nauwelyks had de graef zulks vernomen, of hy liet de deuren en het paneelwerk van het door hem bewoonde pachthuis uitnemen en verkappen, om tot brandhout te dienen. Bovendien liet hy allerlei huisraed van kostelyk hout leenen en koopen. Toen de koning zich ter dischzael had begeven, was er geen vuer, ofschoon men in 't hartjen van den winter was.

‘ Neve-lief van Vlaenderen, hoe komt het, dat gy geenen turf uit uwe streek hebt medegebragt, om u gedurende dezen ruwen winter in Parys wat te verwarmen?’ - ‘ Edele vorst, seffens zal men u een vuertjen ontsteken, dat misschien beter en uwer majesteit waerdiger is, dat hetgene, waermede men zich in uwen paleize vergenoegt. ’ -

Nu beval de graef den kostelyken huisraed en het

[p. 62]

fyne paneelwerk te brengen, en er voor zyne majesteit een lustig vuer mede te stoken.

Na den disch verlieten zy elkander in de beste verstandhouding. De graef trok met den magistrate zyner goede steden naer Vlaenderen terug. Zoodra er die lotgevallen bekend waren, juichte het geheele land den grave en den volksgezanten toe, die hunne waerdigheid in 't paleis van Vlaendrens opperleen-vorst zoo deftig hadden gehandhaefd.

Eergevoel blinkt altyd schoon,
't Is voor klein en groot een kroon.