| |
| |
| |
Maleise, Javaanse en ‘Indische’ woorden en zinsneden
ada hij is er |
ada apa, toean saïd? wat is er, heer? |
ada baik? maakt u het goed? |
adat gebruik |
adoe uitroep van pijn, verbazing e.d. |
ah, gila behasa; trada ada apa-apa ach, ze praat maar
wat; er is niets aan de hand |
ajat koranvers |
ajer blanda mineraalwater |
ajo kom, vooruit |
akal list, truc |
alang-alang soort rietgras |
al-illah-Allah er is geen God dan Allah |
Allahoe akbaroe God is groot |
aloon-aloon stadsplein |
américaine vierwielig rijtuig |
ampon vergiffenis |
anaknja sendiri zijn eigen kind |
antimakasser kleedje over een rugleuning |
apa? wat (is er)? |
apa lagi? wat is er nu weer? |
apa tida ada orang di blakan? is er niemand achter? |
arèn suikerpalm |
ariet grasmes, sikkel |
asem(boom) tamarinde |
astage uitroep van verbazing |
atap dakbedekking van palmblad |
ati hartje, schat |
atjar tafelzuur |
ba(ba) aanspreektitel voor Chinees |
baadje loshangend jasje |
baar iemand die voor het eerst in Indië komt |
babi varken |
badjing eekhoorn |
bagimana wat is dat nu? |
balé-balé rustbank |
bandjir overstroming |
bangsat schoft |
bantal kussen |
banteng stier |
barang goederen, bagage |
barang kali misschien |
batakkertje soort van paard |
bedak poeder, blanketsel |
belon priksa ik weet het niet |
bendi tweewielig rijtuig |
bepikeren zie: pikeren |
berapa? hoeveel? |
betjoegt slim |
betoel(-betoel) echt |
bibit sawah jonge rijstplantjes |
bilang apa? wat zeg je? |
bilang baik zeg dat het goed is |
bingoeng in de war |
| |
| |
bira vals |
bira's wellicht ‘onoirbare zaakjes’ |
bitjara kosong onzin; praten over koetjes en kalfjes |
blanda Nederlander; Nederlands; ‘totok’ |
boeat njonja voor mevrouw |
boeboek houtworm |
boeboer rijstepap |
boedjang bediende; vrijgezel |
boekoe obat receptenboekje |
boemboe specerijen |
boen(g)koesan bundeltje |
boenkoesen inpakken |
boesoek rot |
boleh tjobah 't is te proberen |
bosèn (zijn) ergens genoeg van hebben |
bouw veldmaat van ca. 71 are |
brandal deugniet |
brangkali di seblah misschien hiernaast |
brani; brani (zijn) dapper; durven |
brani soempah ik durf het te zweren |
brenti ontslag |
bultzak strobed |
creool hier: iemand die in Indië is geboren uit Europese
ouders |
dapoer keuken |
deeleman tweewielig rijtuig |
diam! stil! |
dia poenja mau zij wilde het per se |
dikir herhaald uitspreken van godsdienstige formules |
dinar munteenheid |
djadi hier: lukken |
djaid, djait naaister |
djakat opbrengst van godsdienstige belasting |
djamboe soort vrucht |
djamoer oepas schimmelziekte |
djangkrik krekel |
djeroek sinaasappel, citroen |
djoar soort boom |
djoeragan heer, meester |
djoeroe toelis klerk |
djoet gedeelte van de koran |
doejong zeekoe |
doekoen inheemse medicijnman |
doewit geld |
dogcart rijtuig |
dokter-djawa inheemse arts (met beperkte Europese
opleiding) |
doorpikiren zie pikiren |
dos-à-dos tweewielig rijtuigje |
enak lekker; gezellig |
gabah ongepelde rijst |
gajong schepemmertje bij het baden |
ganti plaatsvervangster |
gardoe wacht |
gedogan kleine stal (meestal van bamboe) |
gendhroewo spook, demon |
gendi, gendie aarden waterkruik |
gilah gek |
gladakhond, gladakker ordinaire kamponghond |
glatik rijstvogeltje |
gobang geldstuk |
goedang provisiekamer |
goena-goena stille kracht, tovermiddelen |
grobak kar |
habis voorbij, afgelopen |
habis perkara (en daarmee) afgelopen |
hadji islamiet die de bedevaart naar Mekka heeft gemaakt |
Hadramaut deel van de zuidkust van Jemen, waar verreweg
de meeste Arabieren in Nederlands-Indië vandaan kwamen |
| |
| |
idjoek arenvezels |
ija uiting van bewondering, beklag enz. |
ijaa avondgebed |
ikan gaboes soort vis |
ilahlah! mijn God! |
il-Allah zie: al-illah-Allah |
imam geestelijk leider |
itoe die |
itoe dia dat is-ie |
kabaai, kabaja linnen jasje |
kabar bericht |
kadjang vlechtwerk |
kafir ongelovige, heiden |
kain lap stof, doek |
kakap zeevis |
kaldoe bouillon |
kali rivier |
kalong vleermuis |
kambodja soort boom |
kamp wijk waar Chinezen wonen |
kandjeng hoogedele |
kang aanspreekvorm |
kasar ruw |
kasian zielig, ach; medelijden |
kebon tuinjongen, -man |
kemirie soort noot |
kendjoe lippenstift |
kepala hoofd, leider |
keré zie: kree |
ketib moskeebeambte |
Ketjil Klein |
ketjoeboeng plant met giftige zaden |
ketjoeën roven |
ketoepat rijst in gevlochten klapperbladeren |
kipassen met een waaier koelte toewuiven; opschudden |
kiri kanan van (naar) links en van (naar) rechts |
klontong koopman |
knaap(je) driepotig tafeltje |
koekang luiaard |
koempoelan bijeenkomst, onderonsje |
koerang adjar onbeschoft(eling) |
koerang doewit geldtekort |
koerang oewang geldtekort |
koerang terang onduidelijk |
koetang beha, lijfje |
koetjitja soort vogel |
koewat sterk |
kondé haarwrong |
kongsi vennootschap |
kontan kontant |
kontjo kornuit |
koppi koffie |
korèkken krabben, peuteren |
kraboe oorknop |
krakal(len) dwangarbeid verrichten |
kree zonnescherm van dunne bamboelatjes |
Kromo de gewone (kleine) man |
kwee-kwee koekjes |
laki man, echtgenoot |
lakoe gangbaar |
lekas baik hij wordt wel gauw beter |
lengang-lengang kalm |
lidi nerf van palmblad |
lodeh gekookte groenten |
loh! uitroep van verbazing |
mâ moeder |
maaltijd periode waarin het suikerriet gemalen wordt |
malieng dief |
maloe verlegen |
mama tjang grootmoeder |
mampir(en) langskomen |
mana njonja? waar is mevrouw? |
manah nèh? waar ben je toch, oudje? |
mandi baden |
mandoer, mandoor opzichter, leider |
mangga soort vrucht |
manisan zoetigheid |
| |
| |
mantri inheems ambtenaar |
masa 't is onmogelijk |
mati dood |
melati jasmijn |
memboenoeh vermoorden |
menantoe schoondochter |
minjak bermanis zoete olie, parfum |
minjak poko pepermuntolie |
minta oewang hij vraagt om geld |
missigit moskee |
modin oproeper tot de godsdienstoefening |
mylord vierwielig rijtuig |
nah nou |
nangka soort vrucht |
nanti straks |
nanti doeloe! wacht maar! |
nènèh, nèh oma, oude vrouw |
nipablaren bladeren van de moeraspalm, o.a. gebruikt
voor het draaien van strootjes/sigaretten |
njai concubine, ‘huishoudster’ |
njai Peraq de njai van (John) Silver (peraq = zilver) |
njo verindischte Europese of Indo-europese (jonge)man |
njonja mevrouw |
njonja besar ‘grote mevrouw’ |
njonja blanda Hollandse mevrouw |
njonja ketjil jonge mevrouw |
non, nonna, nonni juffrouw; (Indo-europees, Chinees of
in Indië geboren Europees) meisje |
nonnie maoe ik wil |
obat geneesmiddelen, medicijn |
obor fakkel |
oeah! uitroep van verbazing |
oedik gebied buiten de stad; binnenland |
oentoeng geluk, voorspoed |
oewang soeda habis het geld is op |
oppas beambte, bediende |
orang gila (een) gek |
orang islam islamiet |
orang selam islamiet |
orang takoetan lafaard |
ouah! uitroep van verbazing |
paal 1,5 km |
padi rijst (als gewas) |
pagger schutting van bamboe |
paitje bittertje |
pajo(e)ng zonnescherm |
pakéan kleren |
palang pintoe dwarsbalk |
pantjoeran waterleiding |
pantoen vierregelig Maleis gedicht |
parang hakmes |
pasang paar |
pendoppo voorgalerij |
penghoeloe islamitisch geestelijke |
perk aanplant van muskaatnootbomen |
perkara kwestie; rechtszaak |
perkoetoet tortelduif |
perloe nodig, dringend |
pidjit, pidjiten masseren |
piendjem lenen |
pikeren, pikir, pikiren nadenken |
pikol ± 60 kilo |
pikolan draagstok |
piko(e)llen dragen |
pil 'nummer elf vergif dat men iemand toedient |
pindjam sepoeloeh roepia honderd roepia lenen |
pindjem oewang geld lenen |
pinter slim |
pinter sekali heel slim |
pitra opbrengst van godsdienstige belasting |
plan-plan langzaam aan |
poeah! uitroep van verbazing |
poelang naar huis |
| |
| |
poenja bezit |
poera-poera in schijn |
pos, toean post, meneer |
prauwenveer transportonderneming die haar werkzaamheden
met prauwen uitvoert |
prentah bevel |
rajap witte mieren |
rameh-rameh drukte, druk |
rampassen roven |
rawah moeras |
ringit rijksdaalder |
roedjak rauwe vruchtensla met scherpe saus |
roegi(e) verlies, nadeel |
ronzebons inlands orkest dat Europese muziekinstrumenten
bespeelt |
saïd ‘heer’ (titel voor afstammeling van de profeet) |
sajang jammer |
saja toean ja meneer |
sajoer groente |
sakit keras heel erg ziek |
sakit peroet buikpijn |
salam groet |
salamat heil, groet |
sama djoega om het even |
santri godsdienstleerling |
sapada is daar iemand? |
sapoe bezem |
sapoe lidi bezem van palmbladribben |
sarma wellicht oogzwartsel/mascara |
sarong om de heupen gewikkelde gebatikte doek |
saya Bram; ada apa? ja Bram; wat is er? |
schabelletje terras |
schot ('s ochtends en 's avonds) een op vaste
tijdstippen vallend schot dat het aanbreken van de dag of het vallen van de
avond aankondigt |
sedekah godsdienstige maaltijd |
selassie zie: stroop |
sempiran staande kapstok met tule omhangen |
senang fijn, prettig |
sepada, kasi api (tot een bediende:) hé daar, geef eens
vuur |
sepèn voor de provisiekast verantwoordelijke bediende |
seperti monjet net een aap |
setan duivel |
siapa itoe? wie is dat? |
singkeh pas in Indonesië aangekomen Chinees |
sinjo Indo-europese of in Indië geboren Europese jongen
of jongeman |
sirammen overgieten met water |
sirih betelbladeren |
slamat djalan goede reis |
slamat tinggal vaarwel |
slendang draagdoek |
slokan goot |
sobat vriend |
sobat keras goede vriend |
soedah(lah) al, klaar; schei uit |
soemboe lont |
soenggoe(h) mati wis en waarachtig, ik zweer het |
soerah hoofdstuk van de koran |
soerat lepas ontslag-, scheidingsbriefje |
soeroean boodschap |
soesah moeilijkheden, rompslomp |
soh uitroep van verwondering |
sopi jenever |
sopi manis likeur |
stanggi wierook |
stroop (limonade)siroop |
stroop met selassie geurige limonade |
swanriver wrschl. soort Australisch paard (de Swanriver
is een rivier in West-Australië) |
sydniër groot Australisch paard |
| |
| |
tabé gegroet, dag |
tabé toean dag meneer |
tamoe gast |
tampat plaats, kamer |
tandoe draagstoel |
tasbih rozenkrans |
tawarren afdingen |
tempo doeloe de tijd van vroeger |
tenda tent; hemel van bed |
terlaloe te, te erg |
terlaloe, terlaloe, pantatnja tida rata te gek, te gek,
met ongelijke billen |
teroes (recht)door, voort |
tida oessah niet nodig |
tida taoe ik weet het niet |
tinka kuur, gril |
tjampoer verwarren, vermengen |
tjap stempel |
tjappen drukken, stempelen |
tjelaka ongeluk, tegenspoed |
tjelana monjet ‘apenbroek’, hansop |
tjemara spar |
tjerita geschiedenis, verhaal |
tjientjangen afslachten |
tjies foei |
tjilaka onheil, ramp |
tjotjok bij elkaar passen |
tlohor gebed in de voormiddag |
tobat uitroep van verbazing |
toean heer, meneer |
toean besar ‘grote meneer’ |
toean blanda Hollander |
toean inggris Engelse meneer |
toean poenja anak soedah datang meneers kind is
gearriveerd |
toean saïd zie: saïd |
toekang ‘kerel’; ambachtsman |
toekang batoe metselaar |
toelong, toeloeng helpen |
toetoepen sluiten, bedekken |
toean Allah de heer God |
toewan tanah landheer |
tong-tong (alarm)blok |
totok volbloed Europeaan |
traperdoeli, tra perdoeli 't kan me niks schelen |
trasi visconserve |
trima kasi dank u |
trima kasi banjak dank u zeer |
tsoeboe ochtendgebed |
voortpikiren zie: pikiren |
waah! uitroep van verbazing |
warong eetkraampje |
ya zie: ija |
ya, A. kamarinja? A(boe), kom je binnen? |
zwarte hond verliefdheid op een inheemse vrouw |
|
|