Dingeman krijt wjukken

[p. 80]

Haadstik 18
Ut in hiel djip gat wei de Brobbeltobbe yn

Foardat Joazef de iterij yn 'e hûs brocht, luts er trije slaadkroppen út 'e grûn. Se wienen mear giel as grien, en oan de blêden sieten swarte rânen.

‘Dy meist wol oan de baarch jaan.’

‘Goed, en dêrnei graaf ik in hiel djip gat.’

‘Moai, dan gean ik nei it appelhôf om dat bubbelbad fan dy te ynstallearjen.’

De baarch lei lykas altyd yn 'e modder. Hy hie in plakkaat fan grize modderkoarsten op 'e rêch. Der stutsen tinne hierkes trochhinne. Myn earms seagen der krekt sa út.

‘Hoi baarch,’ sei ik.

De baarch luts ien each iepen, mar hy die it likehurd wer ticht.

‘Sin oan slaad?’

It oare each kaam iepen, mar ek dat gie wer ticht.

‘Ik yt it sels op, hear.’

Ik mikte in slaadkrop nei syn kop, mar ik rekke him krekt net. De baarch snuffele, die beide eagen iepen en kaam oerein. Sûnder nei my te sjen begûn er te haffeljen.

‘Wat sjogge we derút, hen,’ sei ik. ‘Fynst it ek sa lekker om smoarch te wêzen?’

- Grumpf grumpf, smak smak, die de baarch.

‘Seist no ja of nee?’

- Grumpf grumpf, smak smak.

Ik smiet him noch in slaadkrop ta. Hy baggere in pear stappen myn kant út en sette de tosken deryn.

‘Hearst my wol? Of binne dyn earen noch net grut genôch?’

[p. 81]

- Grumpf grumpf, smak smak.

‘Kinst ek wat oars sizze?’

- Smak smak, grumpf grumpf.

‘Ast in held bist, hellest it lêste krop hjirwei.’

De baarch kaam tichterby. Hy friet út myn modderige hân. Mei de oare hân aaide ik him oer de rêch. De grize modderskilfers rûgelen op 'e grûn.

‘Hoe smakke dat?’ frege ik.

- Gnor, sei de baarch. Doe gie er yn 'e modder lizzen.

Ik rûn werom nei de grientetún.

Joazef hie it ark netsjes skjinmakke. Alles stie op in rychje ûnder it ôfdak: de skeppe, de túnklauwer, de skoffel en de hak. Ik krige de skeppe en gie mei de hân oer it waarme stiel. It wie sa glêd, ik koe my der hast yn spegelje.

Doe begûn ik te graven. Ik woe in gat grave, sa djip dat ik der hielendal yn stean koe. Ik skepte en skepte, en oeral fielde ik myn spieren. Soms hold ik even op. Net omdat ik wurch wie, mar om sterker te wurden.

Op it lêst stie ik oan de oksels ta yn it gat. Ik die de klean út en smiet se oer de râne hinne. Mei beide earms tagelyk helle ik de útgroeven modder nei my ta. Ik bedobbe myn fuotten en myn ankels. De knibbels. De heupen. En dêrnei de navel.

Doe't ik net mear by de losse modder komme koe, brokkele ik de rânen ôf mei de fingers. Sa boude ik my oan it boarst ta yn. Allinnich de earms hie ik noch frij. Ik liet se bewege as de tûken fan in beam.

Dêr stie ik. De ûnderste helte fan myn lichem fielde kâld, de boppeste helte wie waarm trochdat de sinne derop skynde.

Doe't de kjeld yn myn liif omheechluts, woe ik út it gat wei klimme, mar ynienen siet ik fêst. Hastich begûn ik oeral modder

[p. 82]

[p. 83]

wei te klauwen. Fierder as de heupen kaam ik net, en ûndertusken sûgde de grûn oan myn fuotten.

‘Joazef!’ raasde ik. ‘Joazef, help my!’

Yn in pear tellen stie er by my.

‘Wat ha we no?’

‘Ik sit fêst, Joazef! Toe, helje my derút!’

‘Kalm mar. Der kin dy neat gebeure.’

Joazef gie op 'e knibbels lizzen. Mei syn grutte hannen groef er de modder om my wei.

‘Til dyn foet mar op. Goed. En no de oare.’

Hy luts my oan de polsen omheech. Dêr stie ik, triljend yn 'e gleone sinne.

‘Net gûle, Dingeman. Kom, ik sil dy wat sjen litte.’

Hy sloech in earm om myn skouder hinne, en al pratend brocht er my nei it appelhôf.

Under de parrebeam seach ik in âlde izeren badkúp stean op fjouwer poaten. Neist it bad wie in houten ferheging. Der stie in stofsûger op mei in ferlingsnoer en in slang.

It bad siet mear as healfol wetter.

Joazef lei de slang oer de râne hinne en sei: ‘Do meist him oandwaan, it wie dyn idee.’

Ik drukte de skeakelknop yn, en dêr gie it hinne. It wetter begûn te libjen.

‘In bubbelbad!’ rôp ik. ‘Joazef, it wurket!’

‘De Brobbeltobbe,’ sei Joazef. ‘Letter kin der ek noch hout ûnder foar in fjurke, mar simmers dogge we it sa.’

Ik seach him even oan.

‘Toe mar, stap mar yn.’

It wetter wie kâld, mar ik hie der gjin hinder fan. Ik stjoerde mei de slang fan links nei rjochts. Sa makke ik it hiele bad fol brobbels. Ik liet my der oan de hals ta yn sakje en skepte se oer

[p. 84]

my hinne. Se fielden oan as spikkels en splinters. Myn hûd tintele deroer.

‘Ik bin hjir sa wer,’ sei Joazef.

Hy kaam werom mei in bakje griene sjippe. Hy skepte der in likje út en gisele mei de fingers troch it wetter.

‘En no blaze mei dy slang! Blaze, Dingeman! Blaze!’

Even letter hie ik it bad fol skom.

Oeral troch it appelhôf sweefden grutte rûne brobbelballonnen. Guon spatten dalik útelkoar, oaren bleaunen hiel lang hiel. Ien kaam heger as de popelieren. Hy gie nei de sinne. It wie in tinne glêzen bol fol kleuren.