De Graventoren
Het meest opmerkelijke gebouw op het Mercatoreiland is de Graventoren, een
overblijfsel van de middeleeuwse waterburcht met grondvesten uit de 14de eeuw.
De gravure van Sanderus in Flandria Illustrata (1641) laat ons
een indrukwekkend gebouw zien, veilig omwald en hoog van muren en tinnen (niet
minder dan zeventien torens). Deze grafelijke burcht werd in de 12de en 13de
eeuw uitgebouwd tot een machtig bolwerk tegen de heren van Beveren alsmede tegen
Brabant en Holland. Vanaf 1271 werd dit kasteel een tolhuis waar de
Rupelmondenaren, die zelf niet hoefden te betalen, de geldinners waren van wie
er voorbij vaarden, wat hen de scheldnaam ‘tollenaars’
opleverde. Van de 13de tot midden 16de eeuw werd de burcht grafelijke
archiefbewaarplaats en staatsgevangenis voor Vlaanderen en het Waasland (tot
1647), en er viel menig edel hoofd. De heer van Wissekerke (Bazel) kocht burcht
en heerlijkheid in 1658 en in 1678 bliezen de Spaanse troepen het kasteel
volledig op. Rupelmonde werd in de late middeleeuwen tijdens allerlei opstanden
meer dan eens geteisterd; de burcht fungeerde toen steeds als basis van de
grafelijke troepen. De toren vóór ons is het enige wat nog
overblijft van het eens machtige en belangrijke kasteel. Vandaag is het
ingericht als museum en ook de onderaardse gang kan bezocht worden; hij leidt
naar de laatste resten van de grondvesten.
De respectieve verdiepingen bieden oude kasteeltaferelen, de vogels uit het
Scheldeland, de wereld van vissers, schippers en diverse Wase ambachten,
scheepsmodellen, de