Religieuze poëzie van Cornelis Crul

[p. 71]

Retrograde⁺

⁺Confoorteert mij nu, och Heer laudabel,¹

Ontrent ons zijn die vianden fier;²

Regeert doch tvleesch, ghenesende curabel;³
Negligent en onachtsaem zijn wij schier.⁴
Exellent prinche, ghij bevrijdt tangier,⁵
Leeft ons inwendich ende smenscheit spaert,⁶
In prent liefde deur tgheloove hier,
Sneeft ons van boosheit, alle quaetheit verhaert,⁸
Cleeft aen ons vastelick, wij sijn bewaert;⁹
Rustich voorvechtere, thoevlucht ghemeene,¹⁰
Vergheeft zonde, die bermherticheit baert;¹¹
Lustich domineert ghij, o God, alleene.¹²

Crul

+ Retrograde: gedicht, waarvan de verzen van voor naar achter, maar ook van achter naar voor kunnen gelezen worden. Bovenstaand gedicht is tevens een acrostichon-gedicht, daar de beginletters een naam vormen.

+ Fol. 42

1 Confoorteert mij: Sterk mij; laudabel: lofwaardig.

2 Ontrent: Dicht bij; fier: trots.

3 Regeert: Beheers, bedwing; curabel: als een zorgvolle geneesheer? Curabilis in middeleeuws Latijn betekent eigenlijk geneeslijk.

4 negligent: nalatig; schier: ten enen male.

5 Exellent prinche: Uitmuntende, verheven vorst; ghij bevrijdt tangier: Gij weert het gevaar af (tangier: t dangier, het dangier: het gevaar).

6 Leeft ons inwendich: Leef binnen in ons.

8 Sneeft ons van boosheit: Doe ons de boosheid verlaten; verhaert: verdelg.

9 wij sijn bewaert: dan blijven wij bewaard.

10 Rustich: Uitgerust, strijdvaardig, flink; ghemeene: algemene, voor iedereen.

11 die: Gij, die.

12 Lustich: Schoon, mooi.

emendaties
Em. 6. Hs. smemscheit.

paleografische / codicologische opmerkingen
Opschrift en onderschrift zijn rood. De beginletter C van vs. 1, welke driemaal zo groot is als de initialen der overige verzen, is een rode versierde Gothische hoofdletter. De andere initialen zijn zwart met rode en gele likjes.

varianten
Pl. 1. och Heere
6. Serrure in zijn uitgave van het Plantinhandschrift, in het Vad. Mus. V, p. 398, heeft het eerste woord van vs. 6 verkeerdelijk getranslittereerd als Leest. Het Plantin-hs. heeft Leeft.