Religieuze poëzie van Cornelis Crul

[p. 42]

Hs. Plantin Museum, nr 170:

Carnation⁺

⁺Memoralicke zinnen, wilt aenmercken:¹
Clein genstren ontsteken wel groote kercken,²
Condy in Antwerpen anschouwen hier.³
Crachtighe ijzeren en groote wercken
Cloven ontstucken, doen schuerden die zercken;⁵
Calommen schelferden door tvresselic vier.⁶
Voor Sente Gommarts autaer begonst tdangier,
Van een huutghedaen tortse, of zulcke ghebreken,⁸
Vlieghende in een rieten venster schier.⁹
Vlammich wast allomme zeer rasch ontsteken,
Verbrandende juweelen, gheen schoonder om spreken;¹¹
Veel costelicke stucken zijn nu ghemynneert.¹²
In octobre, den zessten dach, nau ghebleken,
⁺Is dees kercke, maer den choor niet, verdestruweert;¹⁴
Insghelicx werdt den toren met machte gesalveert.¹⁵

+ Opschrift: Een Carnation (ook incarnation of carnatie genoemd) is een gedicht, waarvan sommige letters een jaartal vormen.

+ Fol. 28

1 Memoralicke zinnen: Verstandige (?) geesten (aanspreekvorm); memoralick meen ik te zien als een afleiding van memorie in de betekenis van denkvermogen, verstand.

2 genstren: vonken.

3 Condy: Je kon het.

5 ontstucken: aan stukken.

6 Calommen: kolommen, zuilen; schelferden: schilferden, werden verpulverd.

8 huutghedaen tortse: uitgedoofde toorts; of zulcke ghebreken: of een fout of nalatigheid van die aard.

9 schier: onmiddellijk.

11 gheen schoonder om spreken: mooier zijn er niet te noemen.

12 costelicke: kostbare; ghemynneert: vernield.

+ Fol. 29

14 verdestruweert: vernietigd (vgl. Fr. détruit).

15 met machte gesalveert: dank zij grote inspanning gered.

paleografische / codicologische opmerkingen
De beginletter van elk vers is een rode Romeinse kapitaal. Zij vormen samen het jaartal 1533.

varianten
Hs. Sted. Bibl. Antw. 11285:
Opschrift ontbreekt. De beginletters zijn ook hier rode Rom. kapitalen.
1. Memoriale sinnen
4. en vaste wercken
5. ontstucken en oock die sercken
10. alomme [] rasch ontsteken
12. stucken in haest ghemineert
15. gesolveert
Onder het gedicht staat: Niet meer Alsoo, geschreven door de hand die ook het gedicht copieerde, terwijl een andere hand er Sijt sober heeft aan toegevoegd. Niet meer Alsoo is een deel van Cruls spreuk.