Romantische werken. Deel 11: Tooneelspelers

Een en veertigste hoofdstuk.
Gekomen; en voor altijd heengegaan.

Maar wie er ook waren, Herman Heldera was er niet.

Omdat Floortje vroeger wel eens heel in 't geheim aan tante over dien Herman had geschreven, en ijlend een paar malen zijn naam heeft genoemd, zoo moest tante het een zekere bestiering noemen dat die juffrouw Brons is gekomen, want daardoor heeft zij een goede gelegenheid gehad om eens naar zijn persoon te informeeren.

En Rosa, voor wie dit onderzoek nogmaals een treffend bewijs van Flora's onschuld ten haren opzichte is geweest, zij heeft de beste getuigenis kunnen geven, en al spoedig juffrouw Lindeman's toestemming weten te bekomen om een bericht naar Antwerpen te zenden, ten einde Heldera - die nog niets van Flora's vertrek uit Amsterdam of van haar ziekte vernomen had - met haar toestand bekend te maken. Maar inweerwil van die toestemming, en de zucht om voor het dierbare kind alles te doen wat haar spoedig herstel zal kunnen bevorderen, zoo heeft het tante Lindeman toch letterlijk pijn gedaan dat Floortje, nog zelfs in haar droevigen toestand, aan dat tooneel bleef hangen.

- 't Was om te schreien. Niet dat het zonde was, nee, dat weet ze nu wel; maar als een mensch zóo nabij Gods rechterstoel staat, dan klinkt de zucht om zoo'n théater-vriend toch al te schril in een kristelijk oor. Veroordeelen zal tante die menschen niet, -

[p. 276]

immers ook juffrouw Brons heeft ze als een gewoon mensch behandeld omdat de ziel toch haar leed en gevoel had - maar zoo'n manspersoon.....! Gisteren heeft ze toegegeven om het bericht aan dien Heldera te verzenden, maar, dat het een vergeefsche moeite zou zijn, dat heeft ze dadelijk vermoed. Och, wat kon men van zulke mannen verwachten! Als de weerhanen zijn ze: heden staan ze in 't Noord, en morgen in 't Zuid.

En tante Lindeman had volkomen gelijk. Gisteren kreeg Herman Heldera te Antwerpen den schokkenden brief, en heden bevindt hij zich reeds in de stad waar hij zijn Flora moet vinden.

De direktie van het Vlaamsche Gezelschap waaraan hij zich tijdelijk verbonden had, heeft geen oogenblik geaarzeld om hem, na 't ontvangen van die onheilspellende tijding, terstond te laten vertrekken.

Zoodra Heldera te Arnhem uit de diligence is gestapt, kiest hij zijn weg naar de woning die hem wordt aangewezen. Zijn voorkomen moet - met dat plotseling ingevallen zachte weer, wel de opmerkzaamheid wekken. De hoed, van eenigszins vreemd model, drukt hem diep op de oogen. De kaplaarzen die tot de knieën reiken, zijn slechts van voren zichtbaar, want de wijd openhangende reisjas hangt tennaastenbij tot op den enkel. Heldera zou die jas zelfs in den zomer willen dragen, omdat hij Flora's lief figuurtje er eens mee verwarmen, omdat hij die mouwen eens boven haar rein kloppend hartje saamknoopen mocht. Nog bovendien draagt hij een wollen plaid op den arm: 't was een geschenk van zijn dierbare Floortje.

De reiziger heeft niet bemerkt dat hij de bijzondere aandacht van de straatjeugd had tot zich getrokken. Nu hij ter bestemder plaatse gekomen is, vermeerdert zijn gevolg een kleinen troep die al vroeger voor juffrouw Lindeman's woning had postgevat.

Straks heeft er éen uit die groep verzekerd, dat ‘de zoon van den weggeloopen bankier, dat huis weer was binnengegaan’.

Men wacht er totdat die sinjeur naar buiten zal komen.

Nu die vreemde met zijn hoed op de oogen, in de woning verdwenen is, wint plotseling bij het straatgemeen de ongerijmde meening veld, dat het de bankier moet wezen. Zij die hem gezien hebben, kennen hem eigenlijk niet; maar, volgens de beschrijving - beweert een kaaiwerker, dat hij het zeker moet zijn.

Een agent van politie verzoekt de menigte uiteen te gaan, omdat in dat huis een ‘gevaarlijke zieke’ is. 't Was zijn instructie.

Grimlachend ziet men over den schouder naar den agent en naar de bovenramen; doch, dat gevaarlijke zieke, heeft nog wat invloed. Men verwijdert en verspreidt zich - om echter op wat verderen afstand toch een oogje in 't zeil te houden.

En binnen de ziekenkamer, waar Flora's bewonderaar straks als

[p. 277]

verslagen stond bij 't zien van de verwoesting die een zoo kortstondige ziekte had aangericht, daar staat nu de man die Flora liefheeft als 't licht van zijn oogen, en, bij den eersten aanblik kan hij zijn smartkreet niet weerhouden:

‘God! Floortje!!’ roept hij vernietigd, en staat een oogenblik roerloos, met de handen saamgewrongen op de borst. Maar dan weerhoudt geen aardsche macht hem van die sponde terug: Met zijn arm moet hij haar omvatten. Haar hand zal hij drukken. Haar oogen moeten hem zien! Zij moet hem hooren: ‘Floortje, lieve Floortje! 't Is Herman. Liefste, herken je mij niet?’

En als het geluid van een wegstervende echo, maar toch duidelijk klinkt Flora's stem:

‘Herman!? Ja, ja! O! Nu is het goed; heelemaal goed! Dank dank, lieve God, dank!’

En terwijl het Flora werkelijk goed is, maar Herman, bij den zielverscheurenden angst dat de dierbare hem voor eeuwig kan ontrukt worden, haar nog vaster omklemt; terwijl tante en dominee, ofschoon weldadig verrast, toch bezorgd zijn dat die opwinding Flora zal kwaaddoen, en vruchteloos beproeven om Heldera van het ziekbed te verwijderen - alsof Herman gelooven kon dat het voor zijn engel werkelijk beter zou zijn; op dat oogenblik ziet Archibald nogmaals naar den mageren man, wiens houding en gelaat, zijn aandacht reeds gedurig van het roerend tooneel hebben afgeleid.

Als het beeld der verschrikking; als de dood zelf aan wien men hier een dierbaar leven betwist, zoo stond daar Martin.

Toen de vrede aan dat kind was hergeven, toen heeft hij een hemel zien opengaan. Toen de naam Herman een paar malen aan Floortje's lippen ontvlood, toen bonsde zijn hart omdat...... omdat hij niet wist, wat hij toch altijd zoo goed heeft geweten. En, toen die man, die vreemde is binnengekomen, toen hij bij dat ziekbed daar, op de knieën lag, en met zijn arm het kind omvatte; toen hij haar streelend zijn engel noemde; en Floortje lispte: dat het nu heelemaal goed was, toen....toen werd het nacht voor zijn oog.

En niemand zag het, en allerminst kon de arme Flora vermoeden, dat op den stond die háar een reinen vrede schonk, de goede Martin door Archibald als levenloos uit dat vertrek werd gedragen.... stil, onhoorbaar stil, alsof niets aan Floortje verraden mocht, dat de oude vriend voor altijd is weggegaan.