Wandelingen door Nederland met pen en potlood. Deel 4

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1108 B 8

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van het vierde deel van de reeks Wandelingen door Nederland met pen en potlood van Jacobus Craandijk uit 1879.

 

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (p. II) is niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

WANDELINGEN DOOR NEDERLAND.

 

[pagina III]

WANDELINGEN

door

NEDERLAND

met pen en potlood.

 

door

J. Craandijk

Pred. bij de Doopsgezinde Gem. te Rotterdam.

en

P.A. Schipperus

Kunstschilder aldaar.

 

Vierde deel.

 

Haarlem

H.D. Tjeenk Willink.

1879.

 

[pagina IV]

Gedrukt bij Woest & Co., te Haarlem.

 

[pagina V]

INHOUD.

De Amsterdamsche waterwegen naar zee	Blz. 1.
Onschadelijke nadeelen. - Nieuwe behoeften. - 't Noord-Hollandsch kanaal. - Trekschuit en spoorweg. - Een liefelijke landstreek. - Castricum. - Limmen en Bakkum. - In West-Friesland. - Poelen en zandruggen. - Polder op polder. - Aankomst in den Helder. - Storm en schipbreuk. - Aan 't station. - Op de stoomboot. - De troepen komen. - De kolonialen aan boord. - Op het Hoofd. - Op den zeedijk. - Een reuzenwerk. - De onde Helder. - De forten. - Huisduinen. - Bij Kijkduin. - In den Helder. - Marine-gebouwen. - Oorlogschepen. - Havens. - Dreigende wolken. - Weêr andere tijden. - Plannen en bezwaren. - Het werk bepaald. - Het werk volbragt. - Op 't kanaal. - Holland op zijn smalst. - IJmuiden. - De haven. - Aan zee. - Naar Velzen - Velzens kerk. - Velzens verleden. - Oude buitenplaatsen. - Velzerbeek. - Langs den duinzoom. - Duin- en Kruidberg. - Aanteekeningen.
Twee merkwaardige kasteelen. Helmond en Croy	Blz. 49.
Wat ons niet terughield. - Wat wij zochten. - Het Brabantsch landschap. - Een ongunstige toestand. - Uiteenloopende belangen. - Aanvankelijke verbetering. - Geringe verwachtingen. - Voortdurende ontwikkeling. - Stad en kasteel. - Een oude grensburgt. - Bange dagen. - Eindelijk rust! - Het kasteel onveranderd. - Binnenplein en voorzaal. - Helmonds archief. - Zalen en kelders. - Oud en nieuw Helmond. - Naar Croy. - De weg. - De warande. - Veranderd landschap. - Woeste schoonheid. - Stiphout en Aarle. - Gevallen hout. - De voorpoort. - Zijen voorgevel. - In het kasteel. - Kerk en kerker. - Een weinig licht. - De vijand van den boer. - Aanteekeningen.
In en bij Roermond	Blz. 81.
Roermonds begin. - Roermonds wasdom. - Staatkundige toestand. - Maria-Munster. - Een edel gebouw. - Zorgvuldige restauratie. - De kerk van binnen. - Het praalgraf. - Andere graven en zerken. - De abdij. - Roermonds karakter. - De bisschopsstad. - Aan de Roer. - Bij de Maas. - Nijverheid. - O.L.V. in 't Zand. - Kerkhof en markt. - Leven en dood. - Branden. - Een fraaije tuin. - De Harmonie. - Aan de Maas. - Naar Herten. - De oude toren. - Merum. - De Burgt. - Romeinsche wachtposten. - De Drususberg. - Een opmerkelijk kunstwerk. - Afscheid. - Aanteekeningen.

 

 

[pagina VI]

In den omtrek van Arnhem. Mariëndaal. - Lichtenbeek. - Warnsborn. - Bakenberg	Blz. 113.
Een eigenaardige moeijelijkheid. - Een eigenaardig voordeel. - De Rijn bij Arnhem. - Bovenover en onderlangs. - Op het bergje. - Hulkestein. - Den Brink. - Rosande en Mariëndaal. - Geschiedenis. - Hoog en laag. - Vrijheid, blijheid. - Lichtenbeek. - Bosch en water. - Warnsborn. - Lanen en akkers. - Bakenberg. - Zijpendal. - Naar Arnhem terug. - Aanteekeningen.
Baarn en Soestdijk	Blz. 133.
Baarn's verleden. - Een vrolijk heden. - Vermakelijk en deftig. - Het stationsgebouw. - Villa's in allerlei stijl. - Oud-Baarn. - Eemnesser weg. - Naar Soestdijk. - Karakter van het bosch. - Oude en nieuwe trant. - De naald. - Een dankbare hulde. - Bewoners van Soestdijk. - Het jagtslot voorheen en thans. - Portretten en schilderijen. - Verschillende merkwaardigheden. - Het park. - Amalia-oord en de serres. - Vruchten- en plantenkassen. - Een aanval op het slot. - De buurt Soestdijk. - Een heilig bosch. - Aanteekeningen.
In het Gooi	Blz. 157.
Oude vermaardheid. - Rijke afwisseling. - Een Amsterdamsche voorstad. - Nardincland. - Strijd en beroering. - Oudheden. - Saxers in 't Gooi. - Het Gooisehe bosch. - 't Gooisehe hoofddorp. - Een kleine stad. - Licht en schaduw. - Hilversumsche industrie. - Ezels. - 's Gravenlandsche weg. - Het herstellingsoord Trompenberg. - Op den Trompenberg. - Een oude plaats der aanbidding. - De Leeuwenlaan. - Oorsprong van 's Graveland. - Ondergang en herstel. - Trompenburg. - De koepelzaal. - Weg naar het Gooisehe Gat. - Spaanderswoud en Westerveld. - Sperwershof, Boekenstein, Schaep en Burgh. - Over Spaanderswoud. - In het bosch. - Een eenzame weg. - Het oude afgodsbeeld - Een historisch paadje. - 't Hoogt van 't kruis. - Nieuwen allernienwst Bussum. - Vrede en oorlog. - Jan Tabak. - Oud Bussum. - 't Bosch van Bredius. - Zomermiddag. - Een woest landschap. - De Tafelberg. - Een heerlijk uitzigt. - In de rotonde. - Op de rotonde. - Meenten en maten. - Blaricum. - Naar Laren. - Fabriekarbeiders. - In Laren. - De oude St. Janskerk. - Graf heuvels. - De gewenschte geschiedenis. - Aanteekeningen.
De beide Eemnessen en het huis Groeneveld	Blz. 212.
Geschiedenis van Eemnes. - Een lang dorp. - Tusschen Baarn en Eemnes. - Hotel Groeneveld. - Het huis Groeneveld. - Het bosch. - Afscheid. - Aanteekeningen.
Een paar uitstapjes in Groningerland	Blz. 221.
Wat wij in Groningerland vinden. - Ons plan. - Het vroegst bewoonde gedeelte. - Veranderingen. - Waterloo en Sterrebosch. - De Heereweg. - Verdwenen burgten en kloosters. - Nieuwe buitens. - Kerk en toren te Haren. - Onnen en Glimmen. - Op den zijweg. - Hunebed. - Noord- en Midlaren. - Zuidlarenermeer. - Een Drenthsch dorp. - Kerk en havezathe. - Bosch van Laarwoud. - De Punt. - Oosterbroek en Lemferingen. - Bij Eelde. - Paterwolde. - Grooter overwinningen. - Naar Hoogezand en Sappemeer. - De verveening. - Bloeijende vlekken. - Wegen naar Slochteren. - Achterdiep en Langewiek. - Op Frieschen grond. - Ommelander

 

 

[pagina VII]

vrijheid. - Eenvoudige grafteekens. - Toren en kerk van Slochteren. - Fraylemaborgh. - Heeren van Fraylemaborgh. - In het bosch. - Staande en omgaande heerlijkheden. - Naar Schildwolde. - Schildwolder toren. - In 't Oldambt. - Klei en veen. - Noord- en Zuidbroek. - Kerk te Zuidbroek. - Eerste en laatste indruk. - In den regen. - Een stal van Wouwerman. - Het monument. - Wat Heiligerlee herinnert. - Winschoten. - Winschoter bosch. - Hoe groot de Dollard vroeger was. - Eeuwen van jammer. - 't Herwonnen gebied. - Beerta. - Finsterwolde. - Oosten Midwolde. - Scheemda en Eeksta. - Terugblik. - Aanteekeningen.
Naar Apeldoorn en het Loo	Blz. 281.
Eenzame wegen. - Een tooverpaleis. - Een verdwenen visioen. - Een vreemde keus. - Hoe wij naar Apeldoorn gaan. - Geen overhaasting. - Putten. - Kelnerij en havezathe. - Schoonderbeek.- Naar de spreng. - Bij de spreng. - De papiermolen. - Terug naar Putten. - In het bosch. - Op de heide. - Heide en bunrschap. - Bij den boschwachter. - Inkomsten van het klooster te Werden. - Verschillende eigenaars. - Maalspraken. - Naar 't Sprielder. osch. - Het ‘Solse gat’. - Deelingen en hoeven. - De Koningseik. - Weêr op de heide. - Schapen. - Wat de fantasie droomt. - Wat de geschiedenis verhaalt. - Wat de wetenschap leert. - Millingen. - Uddel. - Het achterste bosch. - Een vorstelijke straatweg. - Herten. - Vergezigten en boschpartijen. - De put bij den tol. - Naar Hoog-Soeren. - Langs den zoom van het bosch. - De buurschap. - Het oude bosch. - De Galgenberg. - Valkenjagt. - De Order-mark. - Klassieke grond. - Natuur- en kunstgenot. - Oud en nieuw Apeldoorn. - Invloed van het hof. - De voorgevel van het paleis. - Inwendige luister, droevige vernedering. - Wat er overbleef. - Schouwburg en kunstzaal. - Benedenverdieping. - Bovenverdieping. - 't Glaskamertje. - Eerste rustpunt. - Vijver en sprengen. - 't Jagershuis. - Geschiedenis van het Loo. - Het oude Loo. - De hooge vijver. - De oude tuinen. - Fonteinen. - Verdwenen heerlijkheid. - Hans en Parkie. - Moeijelijke reis. - Herinnering en hoop. - Terugblik. - Aanteekeningen.
De Kannenburg bij Vaassen	Blz. 353.
Het gehucht Loo. - Verschillende wegen. - De ‘Rotterdamse kopermolen’. - De kerk. - De oude hoeve. - De hoeve wordt kasteel. - Bewezen diensten. - De voorgevel van het slot. - Vernieuwingen. - De groote zaal. - Winter- en wapenkamer. - Verdere vertrekken. - Bibliotheek en kapel. - De Wildbaan. - Oude bosschen. - Dobbe gelle. - Het kanaal. - Aan 't station. - Een maagdelijk woud. - Levensteekenen. - Aanteekeningen.

 

 

[pagina VIII]

PLAATSING DER PLATEN

Het Noordzee-kanaal bij IJmuiden	Tegenover den titel.
Het Nieuwediep	Blz. 28
Het Kasteel Helmond	Blz. 49
Het Kasteel Croy	Blz. 67
De O.L.V. Munster te Roermond	Blz. 81
De Markt te Roermond	Blz. 99
Het Paleis te Soestdijk	Blz. 133
De Rotonde te Blaricum. - 's Gravelandsche weg bij Hilversum. - Trompenburg bij 's Graveland	Blz. 157
De Larenerweg bij Hilversum. - Steengevaarte bij den Trompenberg. - Laren	Blz. 189
Schildwolde - Monument te Heiligerlee. - Kerk te Zuidbroek. - Boerenwoning in Beerta. - Slochteren	Blz. 221
Fraylemaborch	Blz. 253
Hoog-Soeren. - Het oude Loo. - De sprenge bij Putten	Blz. 281
Paleis het Loo	Blz. 335
De Kannenburg bij Vaassen	Blz. 349