Xerxes

XXXV

Zoodra de Grieken voor Salamis door spionnen hoorden, dat Xerxes tot den zeeslag had besloten, brak een paniek los. De zelfde beraadslagingen van een week geleden herhaalden zich: de meeste der Bondgenooten verweten Eurybiades zijn weêrgalooze onvoorzichtigheid, voor Salamis te blijven liggen met een vloot, zoo gering in vergelijking met de Perzische scheepsmacht: Themistokles, met de Atheners, de Aigineten, de Megariërs bleven halsstarrig bij hunne meening, dat slechts bij Salamis Hellas' heil was te vinden.

[p. 119]

Het begon Themistokles te vervelen. Vooral toen hij zag, dat de tegenpartij won, dat besloten zoû worden tot het verlaten der Salaminische wateren. Hij sloop de raadzaal uit, ontbood Sikinnos, den paedagoog zijner kinderen en zijn vertrouwde. En hij beval:

- Ga in een boot naar de Perzische vloot.

- Naar de Medische vloot, verbeterde de paedagoog: het was een soort van purisme, min of meer nationaal getint, de Perzen - die met de overwonnen Meden één volk waren geworden - de ‘Meden’ te noemen.

Themistokles haalde de schouders op.

- Ik zeg, herhaalde hij; ga in een boot naar de Perzische vloot en zeg aan Xerxes...

Themistokles fluisterde drie lange zinnen aan het oor van den paedagoog.

- Kan je het onthouden? vroeg Themistokles.

- Ja, zei de paedagoog. En mijn boodschap zal het heil zijn voor Hellas en de ondergang voor de Meden.

Themistokles, om de ‘Meden’, haalde op nieuw de schouders op. De paedagoog, met twee matrozen, voer weg in een sloep, of hij ging spelevaren. De zee was kalm, de dolfijnen speelden tusschen de golven. De lucht was heel blauw in prachtig midzomerazuur. De paedagoog voer kaap Kinosura om; de kusten, de riffen, de rotsen, ginds het eiland Psyttaleia, blauwden weg als in mist van louter licht. Daar lag de Perzische vloot, immens, maar wiegelende, als nauw wegende op de nauwlijks bewogene golven: vaartuig bij vaartuig bij vaartuig, de zeilen gerold, ingetrokken de lange riemen, met het touwwerk nauw donker streepende in fijne lijnen tegen de diep trillende, Zuidblauwe lucht.

De paedagoog woei met den witten doek.

De ‘Meden’ zagen hem: hij woei, hij naderde; hij vond het wel vreemd in zijn sloep met twee matrozen die immense ‘Medische’ zeemacht te naderen.

Of hij den Koning der Koningen spreken mocht - riep hij, hand aan mond - met boodschap van Athene's oppersten vlootvoogd.

[p. 120]

Hij mocht. Hij naderde. Hij werd voor Xerxes geleid, maar die ontving zulke boodschappers met voorzichtigheid: in een haag van Onsterflijken. En de paedagoog, tusschen een wacht in:

- Koning der Koningen, begon Sikinnos. Themistokles is welgezind aan Uwe Medische Majesteit. Hij wil, dat gij verwint; hij wenscht den ondergang der Verbondenen. Deze, in wanhoop, dat gij, sterk als het Noodlot, nadert, beraadslagen de vlucht te nemen en de Salaminische wateren te verlaten.

- Die nauwe zeeëngte daar ginds? wees Xerxes.

- Gij zegt het, o Medische Majesteit. Val dadelijk, morgen vroeg, aan, o Koning en uw triomf zal onvergelijkelijk wezen over die Verbondenen, die het niet eens zijn met elkaâr en steeds met elkander liggen te harrewarren.

Sikinnos vaarde terug. Hij bedacht hoe vreemd belangrijk één enkel woord van een enkeling vallen kan te midden van een duizendvoudige macht. En tevens overdacht hij, tusschen het dartele spel der dolfijnen, die hij rondom zijn sloep zag, de belooning, die Themistokles hem had beloofd, zoo hij slaagde in zijn sluw schijnverraad: veel geld en het burgerschap in Thespiai misschien, later, als de oorlog gedaan zoû zijn...

En de paedagoog vond zich een purist, een wijsgeer en een goed vaderlander op den koop toe.