Xerxes

XVIII

Terwijl de Koning der Koningen met zijn steeds aangroeiend leger ging door Thessalië, stevende de immense Perzische vloot langs de kusten van Magnesia en ankerde tusschen de stad Kasthanaia en kaap Sepias. Er waren geen havens, er was geen enkele haven. De eerste schepen rijden zich, voorstevens naar strand; de andere ankerden achter die eerste. En met acht rijen lagen eindelijk de honderden schepen ge-ankerd achter elkander: reeds voor de laatste rij vielen de ankers zoo diep, dat de matrozen vreesden. De nacht was somber en dreigend. Een koude bries woei. Het was of Boreas, die volgens de mythe eene Acheensche gehuwd had, Oreithyia, dochter Erechtheus', de Perzische vloot met zijn Noordelijke vlagen bedreigde. Had een orakel niet gezegd, dat Athene rekenen moest op de hulp zijns schoonzoons en was Boreas, de Noordenwind, niet Athene's ‘schoonzoon’? Athene's ‘schoonzoon’ woei die nacht om de Perzische kielen, dat zij wiegelden, wiegelden over de baren en dansten tegen elkander op. De Aigaïsche zee lag daar wijd en zwart onder een zwarte nachtelucht en rolde zijn hooge golven aan. Plotseling, tegen den morgen, stak de groote wind op. Dat was de ‘hellespontias’, riepen de bewoners van de kusten, die voorraad kwamen brengen, den matrozen toe, in de weer met hunne verwarrende kabels. Het was

[p. 81]

plots een razende storm. Trots den morgen bleef het nacht en de orkaan rolde hooger en hooger de golven en smeet de triremen tegen elkander. De matrozen der eerste rij schepen trokken die aan land en daar lagen zij, als gestrand maar buiten het grootst gevaar. Maar de schepen, die Boreas in de opene zee omraasde, rukte hij van hunne ankers en rameide ze tegen elkander. Hij sloeg ze in woede tot spaanders of blies ze met hemelhoogen golfslag tegen de rotsen en riffen van het Pelion-gebergte, dat daar, dadelijk aan de kust, als een lange, steile noodlotsmuur zijn titanische bescherming omhoog verhief. Tot Kasthanaia, tot Meliboia woeien schuin de radelooze schepen weg, en versplinterden.

Drie dagen en nachten duurde de ramp. Meer dan vierhonderd schepen, dien vierden dag van blauw lachende zomerzee, spoelden hun wrakhout aan, de flarden hunner zeilen, de lijken hunner bemanningen. Bij kaap Sepias bewoonde een Magneziër, Aminokles, zoon van Kretinos, een uitgestrekte bezitting, die van het gebergte neêr daalde tot het riffige strand en terwijl hij de lijken zijner zonen, die in den storm waren omgekomen, luide beweende met alle de zijnen, spoelden de kalmere golven hem ironiesch den eenen gouden beker na den anderen toe, en rolden de zilveren schalen, nog niet gezonken, rondom zijn voet: de goden ontnamen hem in één dag zijn kroost en maakten hem rijk met Perzische schatten: hij wist niet of hij weenen of lachen zoû...

Toen offerden de Magiërs aan de Winden, aan Thetis, aan de Nereïden, maar het was reeds kalm geworden zonder die offers. Maar de meest nuttelooze dingen, die de menschen meenen te doen, vooral ter verzoening der goden, houden de grootste schoonheid in, schoonheid van gebaar en gedachte.

Xerxes hoorde niet dadelijk van de ramp. Hij was met zijne legers door Thessalië tot den Malischen golf getrokken: zijne legers telden nu bij de zes millioen man. Het land was overal leêg gegeten, de rivieren waren uitgedronken. Het scheen dezer dagen, dat Xerxes gegroeid was. Hij was langer van gestalte dan ooit en scheen majestueuzer. In zijn omweidenden blik was echter een vreemde onrust en hij sliep sedert de revue van Doriskos slecht.

[p. 82]

Aan den oever der Malische golf is iederen dag meer dan eens ebbe en vloed en Xerxes staarde naar den vloed en de ebbe, als de een zijn voeten naderde, als de andere zich terug trok weg over de vocht gerimpelde zanden. En hij dacht na en droomde, als hij éven sliep, van de ebbe en van den vloed.

Hij was nu, om de Malische golf heen, gekomen in de Thrachinische vlakte. De atmosfeer hier interesseerde hem, omdat zij overvol dreef van de herinneringen aan Herakles, Zeus' zoon en den grooten heros van Hellas. Daar, achter de stad Thrachis, het oude Herakleia, rees de Oita in de witte wolken der blauwe lucht, de Oita, op welks top Herakles op den brandstapel zijn ziel had geslaakt naar de goden toe. Het was hier heel interessant, meende Xerxes, als hij rond keek. Tusschen de beide rivieren Melas en Asopos, over de wijde vlakte, in zicht van de zee, breidde zich de tentewereld zijner legeren...

Met zijne veldheeren beraadslaagde Xerxes hoe verder Hellas in te trekken, want de bergen, waartegen hij op zag, schenen hem een onoverklimbare muur...