Xerxes

VII

Twee dagreizen van Sardes, waar dien geheelen winter Xerxes en de veldheeren hadden vertoefd, wachtende, dat de Athos zoû zijn doorboord en de schipbrug over den Hellespont voltooid, verdeelt zich de heirweg in tweeën; de eene weg, links, leidt in Karië, de andere geleidt naar Sardes zelve, hoofdstad van Lydië.

[p. 42]

De weg naar Sardes gaat over een brug den Maiandros over en langs de stad Kallatebos. Daar weligt vooral de honigindustrie; de confiseurs trekken er uit koren en myrica of tamariskvruchten een honig, zeer fijn en geurig.

Een karavaan van muildieren, beladen met myrica-honig in groote potten en martevanen, was op weg naar Sardes, toen zij langs een immensen plataan kwam. De plataan had reeds zijne nieuwe bladeren ontplooid, die goudig groen als uitgeknipt afstaken tegen de zoelblauwe voorjaarslucht. En met een boozen stap marcheerde een Onsterfelijke, een reus van een kerel, langs den plataanboom over den weg heen en weêr.

De Onsterfelijken waren het keurkorps van de lijfgarde des Konings der Koningen. De Onsterfelijken, onder bevel van Hydarnes, zoon van Hydarnes, waren tien-duizend, keurkrijgsknechten, prachtkerels, prachtiglijk uitgerust en zij werden genaamd de Onsterfelijken omdat zij nooit meer en nooit minder telden dan tien-duizend: sneuvelde er een of werd er een ziek, dan werd zijn plaats dadelijk ingenomen door een aspirant-Onsterfelijke.

De Onsterfelijke, woedend, marcheerde langs den immensen plataanboom, toen de honigkaravaan langzaam langs den stoffigen weg aanbengelde. Er was het zandige, rotsige landschap, er waren de blauwe bergen verglooiende in de verte, de blauwe lucht alom en dan, aan den heirweg, de immense plataan. En er was de woedend op en neêr marcheerende Onsterfelijke.

- Hei! riep de Onsterfelijke tot den aanvoerder der karavaan. Waarheen?

- Naar Sardes! zei de aanvoerder. Naar het Leger! Naar het Hof! Naar den Koning! Met myrica-honig. Staat hier nog altijd een Onsterfelijke bij den plataan?!

- Ik weet niet of hier altijd een Onsterfelijke staat bij den plataan, raasde woedend de garde-soldaat terug; maar ik weet wel, dat ik, Onsterfelijke, hier al dag en nacht en dag sta, bij den plataan, en dat ze mij vergeten af te lossen! Zijn ze gek in Sardes geworden? Vergeten ze me heelemaal? Ik ben doodmoê, ik heb niets gegeten

[p. 43]

sedert al tien uren, ik versmacht van dorst, van nacht ben ik van uitputting tegen den plataan aan in slaap gedonderd! Ik geef er de brui van, bij Ahriman en alle duivels! Vervloekte plataan, vervloekte plataan!

En hij balde zijn vuist tegen den plataan. De plataan bleef oppermachtig schoon en sterk zijn gezilverden stam verheffen, zijn zware takken breiden, zijn nieuwe bladeren ontplooien. Toen Xerxes, op weg naar Sardes, den plataan was voorbij getrokken, had hij hem zeer bewonderd, hem een koning onder de boomen genoemd en hem als een koninklijken broeder omhelsd. Want in Xerxes waren soms vreemde, artistiek-achtige aandoeningen en verteederingen en door de schoonheid van den plataan was Xerxes verteederd geworden en aangedaan. Hij had daarop den plataan met ketenen en braceletten doen omhangen, ketenen om den stam, braceletten om de takken en hij had een Onsterfelijke op schildwacht bij den plataan gelaten. De schildwacht, dien geheelen winter, was iederen dag uit Sardes afgelost: dat was nog een heele marsch van Sardes naar den plataan. Maar deze Onsterfelijke scheen vergeten te zijn. Een herberg was er niet in de buurt: er was alleen de witte, stoffige, eindelooze weg, de blauwe berg-golving in de verte, de blauwe lucht alom over het rotsige landschap en er was de plataan, omcirkeld met de ketenen en de armbanden.

En er was de razende Onsterfelijke.

- Ik geef er de brui van! herhaalde hij. Honigkaravaanaanvoerder, ik ga met je meê.

- En de armbanden? En de ketenen? riep de aanvoerder.

De Onsterfelijke vloekte.

- Ze zijn in Sardes alles van den plataan vergeten! riep hij. Ik haal de ketenen en de armbanden af van den boom!

- Ben je dól geworden, Onsterfelijke! riep de aanvoerder, hevig verschrikt. Aan het kruis zal je geklonken worden!

Ook de muilezeldrijvers riepen het uit van afgrijzen. Maar de Onsterfelijke was als bezeten. Hij rukte om den stam de ketenen los en slingerde zich op een lagen tak, om diens armband los te wrikken.

[p. 44]

De aanvoerder en de muilezeldrijvers zagen hem met ontzetting aan. Boven, in den plataan, was de Onsterfelijke geklommen en wrikte de armbanden om de takken los.

- Pak aan! riep hij en smeet de versierselen en orde-teekens omlaag.

Hij klom naar beneden. Hij wakkelde van vermoeienis. Hij verzamelde de gouden dingen.

- Hier, zeide hij en duwde den aanvoerder een armband toe. Die is voor jou. En deze twee zijn voor je muilezeldrijvers. En de rest is voor mij. Neem mij meê tusschen je potten en martevanen myrica-honig!

De muilezeldrijvers hielpen den prachtkerel een kar te bestijgen. De Onsterfelijke rolde met zijn reuzeleden tusschen de groote martevanen heel ongemakkelijk bijna in zwijm. Maar vóor met veel geklak van zweepen en luide commentaar van muilezeldrijvers en karavaanaanvoerder, de karavaan zich bengelend, slenterend, in beweging zette, balde de Onsterfelijke naar den plataan de vuist en schreeuwde hem toe:

- Vervloekte plataan! Vervloekte plataan!

De plataan antwoordde niet. Onverschillig ontdaan te zijn van zijne ordeteekenen, hem door den Koning der Koningen geschonken, hief hij oppermachtig schoon en sterk zijn breed bladerende kruin in de blauwe lucht, onontroerd.