Van en over alles en iedereen
(1990)–Louis Couperus–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 77]
| |
Villa MadamaWij zijn langs il biondo Tevere - den blonden Tiber - gereden met een blik op de nog lang niet affe gebouwen der Expozitie, en nu, in de felle tramontana, die waait, houden wij stil voor een vervallen hek en onze korrekte koetsier (plaatsvervanger van den schatrijk geworden Giulio Ardenti) glimlacht ons pijnlijk toe en verontschuldigt zich, dat hij een beetje opziet tegen dat verwaarloosde, steenige pad, dat geleidt naar de antieke villa van onze landvoogdes, Margaretha van Parma. Zoo dat mijne vrouw en ik, hoewel beide géen Alpinisten, het er maar op wagen, ons keurig rijtuig verlaten, dat, hoewel een taxi, toch schittert van prinsenkronen, waar zij maar konden worden aangebracht [(geen grooter snobs dan huurkoetsiers!) onze koetsier verbergt altijd zijn meter onder zijn plaid, om geheel en al te gelijken op een eigen-rijtuig!!] en den pelgrimstocht aanvaarden...twee, drie minuten lang, een rotsig, verwaarloosd pad op... Nu, het is nèt te doen voor luie menschen als wij, ook al is het dwars tegen den wind! Het mooie gezicht troost ons ook: zie, door de sneeuw der al bloeiende appelenboomen schittert, ver, ver, de sneeuw op de Sabijnsche bergentoppen, en die beide blankheden, schitterend door elkaâr, geven een vizioen van pure schoonheid tegen den puur blauwen lucht, waarover de wind de blanke wolkenstoeten statig henen drijft, als stuwde hij blanke zwanen over azuren hemelmeeren voort... Daar bereiken wij de geheel vervallene villa: er is een open rotonde, in een halven cirkel, met Dorische zuilen; de poort staat open, de wind suist en zuigt de villa in; de custode komt ons glimlachend te gemoet. | |
[pagina 78]
| |
En in de groote loggia zien wij de fijne fresco's en het fijne stucwerk, die Giulio Romano en Giovanni di Udine schilderden en ontwierpen...Achter de loggia, een vierkante tuin vol onkruid met een fontein en een vierkant waterbassin... Maar dàt is het niet wat ik zeggen wilde...Wàt ik zeggen wilde, is de vreemde poëzie, de roerende bekoring, de innige, gevoelvolle schoonheid, die de atmosfeer is van deze vervallen, eenzame villa, van dit holle, leêge landhuis, van dezen tuin vol onkruid, met den wind zuigende en suizende door de van ooftbloesems vol gesneeuwde takken der boomen. En die poëzie, die schoonheid...zij zijn, denk ik, nièt te zeggen; zij zijn de teederheden, die nauwlijks zijn te omvatten in de concreetheid van het woord. Een juweel is te omvatten in goudsmeêwerk, maar een weêrschijn niet. Ja, deze villa is een verwaarloosde ruïne, en toch nog maar half ruïne; deze tuin is niets dan een vierkante, ommuurde onkruidmassa met een bassin vol water: en die halve-ruïne en die onkruidtuin geven mij eene aandoening, die ik nauw zeggen kan...Want ge zoudt het misschien overdréven vinden klinken als ik het zeg en beschrijf, dat deze plek onkruid, dat dit holle landhuis mij aandoen met zoo eene zachte omtoovering van schoonheid en poëzie, zóo... Dat ik mij betrap op de malle gedachte: hier gaarne te willen wonen! Vooral nu wij, door de loggia, de nog bewoonbare kamers zijn ingewandeld. Heerlijke afmetingen van vierkante, hooge zalen, waar vindt men u anders dan in Italiaansche paleizen en villa's! Verrukkelijke open schouwen, waar immense houtvuren òp zouden vlammen, gij laat mij even denken aan de marmeren schouw van een landhuis met vier torens, waar ik dikwijls mij gekoesterd heb aan brandende stammen van boomen...Maar in geen hôtel, in geen pension, in geen stadshuis zijn meer zulke romantische schouwen... O, breede fries van spelende engeltjes, wat zoû ik het heerlijk vinden tapijtwerk onder u uit te spannen en hier, in deze groote zaal, mijn schrijftafel te installeeren, met den blik over dat terras, naar de sneeuwbergen, die schitteren door bloesemsneeuw... | |
[pagina 79]
| |
Ik zeg mijne gedachte aan mijn vrouw. Ik zeg: - Wat zoû ik het heerlijk vinden hier te wonen! We zouden best van den graaf van Caserta (die in Cannes woont en geen jota om deze zijne Villa Madama geeft) dit huis voor een prikje kunnen koopen! Met enkele antieke meubelen richt je het stemmingsvol in, en... Mijn vrouw is hevig geschrikt. En zij antwoordt mij: - Beste jongen, als wij alle villa's, kasteelen, burchten en ik weet niet wat nog meer, hadden gekocht, die jij gaarne voor een prikje hadt willen koopen en bewonen tijdens ons huwlijksleven, zouden wij meer woningen thans bezitten en te bewonen hebben dan wiè ook! Op onze huwlijksreis is het reeds begonnen: toen was er een antiek bisschoppelijk paleis te koop in Brugge voor 6000(!) francs: wij hebben het bijna gekocht. Later hebben wij ernstig gedacht bij Pieve di Cadore te koopen de Roccolò di S. Alippio...Ga naar voetnoot1 voor 3000 fr. maar, maar er moest een gehéel nieuw woonhuis worden gezet. Op het oogenblik bezitten wij een véel te groote villa te Nice, die je gehuurd hebt omdat er twee palmboomen in den tuin vóor oud en kronkelig zich naar den hemel verhieven. Ik verzeker je dus plechtig...dat ik geen burcht, kasteel of villa, zelfs niet deze stemmingsvolle Villa Madama van Margaretha van Parma wil huren of ook maar koopen, voor een prikje van den graaf van Caserta. Wèl wil ik van het voorjaar hier nu en dan eens terug komen:er zullen dan die wilde rozen bloeien, en terwijl de zon daar ginds onder zal gaan, in een glorie, achter St. Pieter, zal ik je eeuwige drukproeven na zien en mag jij in het gras liggen, bij het waterbassin en je verbèelden...dat je de Villa Madama, voor een prikje, gekocht hebt van den graaf van Caserta... Dankbaar voor deze oplossing, verlaat ik niet al te weemoedig | |
[pagina 80]
| |
aan de zijde mijner praktische gemalinne, de Villa Madama en vinden wij beneden, aan den moeilijken weg, bij het vervallen ijzeren hek, onzen correkten koetsier, die zich beleefd informeert of de antieke villa niet héel interessant was... |
|