Het snoer der ontferming en Japansche legenden

[p. 128]

XXIV
De golf

De zee, in de Japansche schilderkunst, is bijna altijd een levend wezen. De zee, onder der groote meesters penseel, wordt bezielder dan zoo zij slechts als element of water werd voor gesteld; de zee wordt er eene godheid gelijk en ook hare golven leven; ieder golf wordt een bezield levend wezen, dat deint in rythme, zich verheft en weder zich effen strijkt; de golf is heftig in toorn, of wiegelt in droomerij, of schuimt door zomerzoelte gekabbeld; verliefd smelten de golven in elkaâr; machtig bruischen zij aan van de kimme tot de stranden toe, razend bijten zij de rotsen, als wilde dieren en zijn dan als hartstochten; teeder vloeien zij, zich uitspreidende, over de zanden, of zij zich ter ruste leggen; de golven zijn niet anders dan menschenlevens, de zee is niet anders dan het groote Leven zelve, en zoo, boven de zee en de golven, zijn de wolken, en is de lucht.

Als Hokusai den besneeuwden Fujiyama schildert, in zijn verre besneeuwde heiligheid, doemende aan den horizon, onder een bewolkte winterlucht, schildert hij de levende hartstochtelijke golven geheel voór op den voorgrond en doet links een razende, hemelhooge Golf opkrullen, ontzettend door de ijskoude orkaanwind gezwiept, tot zij wordt als een zich richtende monsterdraak met honderde schuimklauwen gereed zich neêr te storten op een prooi, terwijl uit hare zwartblauwe, diepe schoot geboren werden de andere golven, veelvuldig gebroedsel, dat zich in ziedende branding een uittocht baant...

Zoo, levende ook, als met eene ziel van god en mensch beiden, was de Golf, die de vloot der Keizerin Jingô Kôgô eenmaal stuwde door de wateren der Binnenzee, den Oceaan op, naar Korea. Onafhankelijk van wind en tyfonen, die hij weêrstand bood, leefde de Golf, zijn eigen leven, overmeesterde eigen hartstochten en was slechts de ruwe dienaar der Keizerin, strijdbaar zij, schoon in haar schoot zij verborgen hield haar keizerlijken spruit. Zoo voe-

[p. 129]

ren hare slanke galeien, door vele roeieren geroeid en de blauwe zijden zeilen uitslaande de drakevlerken geribd, haar naar de landen, die zij veroveren zoude op goddelijk bevel en alle visschen en waterdieren, groot en klein zwommen met haar mede, rondom de haar standaardschip stuwende Golf; het waren scharlaken zeedraken en azuren dolfijnen, goud geschubde fabelslangen en een blanke walvisch, het waren lachende potvisschen tusschen een heir van zingende kwallen, doorschijnend de laatste als bleek-oogige opalen vol geluid, en zeesterren, die schitterden het schuim uit met smaragd vlammende fosforstralen. En de zeewezens, die de diepste afgronden in den Oceaan bewonen, in praalschulppaleizen tusschen parken van verwrongen roode koraalboomen en warreling van groene zeewierstruweelen, wezens, met menschgelaten, visschevinnen en geschubde staarten en die op kinkhorenen de muziek der zee moduleeren of dwars door de golven dansen op hunne staartvinnen, doken op en schaarden zich in dichte, vreemde horden rondom de galeien en het keizerinneschip, waarvan de reusachtige standaardwimpel de wolken doorzwierde, om de Keizerin, die ten oorlog toog, hulde te doen als aan de heerscheresse aller Oostelijke Wateren.

Toen de Keizerin Jingô Kôgô Korea geknecht had onder haar juk, en terug keerde naar Dai-Nippon, dat zijn de landen van Groot-Japan, stuwde de Golf geheel haar vloot en haar eigen schip wederom terug. En was zijn taak en leven gedaan. De Golf breidde zich wijd uit, stervende in verschuimende breedte zijn ontzaglijke wateren aan de stranden, over welke heerschte zijne meesteresse en was toen niet meer, want verdroogde over de zanden, die schroeiden in zomerzon.

Maar elk zijner zilte atomen, wier samenhang geweest was de tooverkracht van den Oceaan, in dienst eener machtige heerscheres, vervluchtigde tot een grein zout, dat schitterde, een kleinste diamant gelijk, om te versmelten, den stroom aller levens mede Nirwâna binnen.