De ongelukkige

XXX

De tijd talmde. De manen rezen, de een na de andere. El Zagal was met een groot leger vertrokken in de richting van Velez. Onder zijn officieren en soldaten waren zoo wel aanhangeren van hemzelven als van Aboe-Abdallah, maar allen verbroederden, in hunne woede tegen den Christelijken vijand. Aanzienlijke bezetting toch bleef achter in de Forteres van Granada. De stad zelve was, na dagen, weken van burgerstrijd, op éenmaal verkalmd. De pleinen en straten vertoonden weêr het felkleurige schouwspel der vreedzame bedrijvigheid. Niets herinnerde, dat deze burgers, die elkander be-elleboogden tusschen de nauwe sloppen der blank en blauw en roze overkalkte huizen, elkander enkele maanden geleden naar het leven hadden gestaan. Zelfs de hevige gesprekken in de binnenhoven, op de straathoeken, op de stadspleinen verkalmden. De heftige gebaren verkwijnden. Van staatkunde was alles moede, voor het oogenblik. Verzoening tusschen Dappere en Kleine was niet geweest maar de Dappere was de Held en de Kleine was de Koning. En vele zangers bezongen den Held in de violette lente-avonden, terwijl de nacht viel tusschen de straten en de felle kleuren vervaalden en de roezemoezige nijverheid verruischte tot eene stemming voor poëzie, om te luisteren naar de gezongene verzen, die verheerlijkten wie Malaga zoû beschermen.

[p. 109]

Om de Alhambra bleef het stil. In de Alhambra bleef het stil.

Aboe-Abdallah, met de zijnen, was eenvoudig de Forteres uit en de Alhambra binnen getrokken. Om wat zoo fel gestreden was, - een troon en een kroon - scheen niemand meer te denken, nu het van zelve geworden was. Het leven was als een zee: het bruischte en golfde en woedde en dan stilde het zich weêr tot een meer. Het Noodlot scheen niet, wat het wilde, te weten. De dingen bleven ongewis. Het was alles een wisselende onzekerheid tot de gedachten der menschen toe, hunne ingevingen, hunne opwellingen. De Wijzen weifelden en wisten de waarheden niet meer te onderscheiden, scheen het, meende Aboe-Abdallah. Het was alles een rook, die dreef. Een wind scheen nevels te waaien. Machten speelden schaakspel met menschen, die niet begrepen zoo als zij werden gezet op het licht-en-donkere vierkantenveld. De richtingen schenen niet altijd gedreven volgens de wetten des heiligen spels. Er waren vreemde sprongen. Er was mysterie in wat zijn moest logiek. Maar het was niet uit te peinzen.

Zoo dacht Aboe-Abdallah en gaf zich vroom over aan wat moest zijn. Midzomer viel in. De gouden warmte gleed van den hemel in bundels van gloed. In de gloeiende morgens stonden de roode torens op, rees de roode burcht op als een kasteel van vuur; de Moorsche tinnen, trapsgewijze gekarteld, geleken toortsen in roode vlam, tegen den blauw blakenden hemel aan. In het olmen-bosch versmachtten de schaduwen. In de Alhambra-tuinen murmelden de fonteinewateren de moede kadens. En als die wateren vervloeiden de dagen, vervloeiden de nachten, moede en mat. Er dreef een vrede, die niets verstoorde. De zuilen van den Leeuwenhof rekten de blauwe schaduwen blauwer en blauwer over het mozaïek van den vloer. In de zaal der Twee Zusters - marmeren vloerplaten, twee, die zusters, - ruischelde aan den voet der droomende vrouwen het rechte beekje der waterleiding, als een marmeren riviertje, tusschen de albastblanke arumkelken. De toovertentzaal - zij werd reeds die der Abenceragen genaamd, sedert het waterbekken rood bleef gevlakt van het ingedronken bloed der dertig, die Muley-Aben-Hassan er had doen onthoofden -

[p. 110]

doorspeelden de schuinende zonnestralen het blauw, rood en goud gesparkelde honigraat-achtig verwulfsel. En de Myrten-vijver lag, blauw van weêrspiegeld azuur, roereloos in droom, nauwlijks overwiekt van de schaduw eens vogels, die koelte zocht in het rozenbosch.

Schimmen van gesluierde vrouwen glipten de slanke spitsbogen door en uit hare even òp glanzende satijnen enkelpoffen kwijnden hare belooverde muiltjes slepende over het vloermozaïek. Violesnaren tremoleerden, trillende, in een hoek, tusschen koele lederen kussens, gestapeld op breede bedden van eveneens mozaïek. En het mozaïek kleurde zich de wanden langs en de spiralen van geurwalm waren als blauwe chimeren, die dreven uit de ingelegd bronzen vazen, tooverachtig, de brandende lucht in. In de ondergrondsche baden bruischten immer de waterstralen.

In de rust, die plots over hem neêr was gevallen, bleef Aboe-Abdallah alleen met zijne gedachten. Slechts nu en dan kwamen boodschappers en meldden van el Zagal: langzaam trok hij naar Malaga, niet vlugger hij uit het Zuiden, dan het Spanjoolsche leger uit het Noorden zich talmend bewoog. Want dingen en menschen schenen allen geduld te hebben in deze brandende verzomering, die zwaar woog over stad en land, over berg en vlakte, over lichaam en ziel, over eerzuchten en vreezingen.

De nachten bleven heet. Het was of de hemel, getaand, na blaken bleef van den zonnegloed en of de starren er in verlepten. Of de maan goud werd van den dage-afglans. Of de wind sliep, met toe geloken vleugels, in de ritsellooze bladeren des wouds. De rozen hingen laag aan de stelen. Het water zelfs scheen matter te murmelen en matter...

Op een slapelooze nacht hoorde Aboe-Abdallah de luit en het lied. In de moede duisternis klonken klank en woord als verder weg, door een waas, maar toch schrikte Aboe-Abdallah op. Hij had beiden reeds meer gehoord, die zelfde luit, dat zelfde lied en zij ergerden hem en ontstemden. Wat wilden zij, zoo na aan zijn oor en toch zich verwijderend, meende hij, als meerdere aandacht hij schonk? Een oogenblik had hij Morayma verdacht zich te laten

[p. 111]

bezingen onder haar ramen, door een vermetele. Toen had hij zich zijn achterdocht zelve verweten en niet meer gedacht aan den zanger, die zeker eene der tallooze vrouwen lief had, uit het gevolg van Morayma, van Aïscha... De zanger was zijne liefde gevolgd van de Forteres naar de Alhambra... Werd hij dan nooit verhoord en smachtte hij steeds te vergeefs...? Aboe-Abdallah's ontzenuwing, in de heete zomernacht, maakte hem kregelig den zanger te moê... Onderzoek zoû hij morgen doen naar wie daar zong en dan... En hij wendde zich om op zijn bedde en ontbood Morayma... Luit en lied, toen hij wachtte, zwegen plotseling stil...

Hij vergat, dien volgenden dag, den zanger. Want met de vroegste ure waren de boodschappers, hijgende, op hunne hijgende paarden, komen aan gesneld en waren zij neêr gestort, ademloos, voor zijne, voor Aïscha's voeten. En hadden zij gemeld, dat vermoedelijk, een dier nachten, de Spanjoolsche koning, Don Ferrando, gevangen zoû zijn door el Zagal. Het Christelijke leger, bij Velez, kampeerde in de vallei, al sedert dagen, el Zagal en de zijnen zouden de omringende rotsen beklimmen en dan van boven de vijanden in de diepte bestoken.

Estafetten reeds waren gezonden naar de dichtst bij zijnde Moorsche steden. Vuurseinen op de rotsen zouden de van alle zijde naderende Moorsche broeders verwittigen. Dan, in de gunstige nacht, zoû het Christelijke kamp links, rechts, van boven, van beneden verpletterd worden, vernietigd. El Zagal zoû Granada binnen tijgen, overwinnaar, en vóor zijn ros, zoû Don Ferrando zich slepen, zwaar beladen met ketenen. El Zagal vroeg ook uit Granada versterking om dat plan te volvoeren...

Aïscha verbleekte onder hare sluiers, Aboe-Abdallah fronste de brauwen. Zóo veel zege voor el Zagal zoû hun niet welkom zijn. Zij bleven eerder de vrienden van Don Ferrando dan dat zij zijne vijanden werden. Iets van leenmanschap lag Aboe-Abdallah steeds laag in zijn ziel, al was hij ook vrij koning verklaard. Zijn kind was steeds in de macht van dien onvermurwbaren man. En de overweging op den divan der Raadzaal duurde lang... met Aïscha, met den vizier Joezoef, met de edelen...

[p. 112]

Eindelijk werd antwoord den boodschappers gemeld. Aboe-Abdallah wenschte el Zagal welslagen toe in deze onderneming maar op versterking uit Granada zoû hij niet rekenen kunnen. De stad kon hare bezetting niet meer verzwakken. En de stem van den vorst klonk den officieren, die den gevaarvollen tocht uit Velez' valleien, langs het Spanjoolsche kamp, hadden gewaagd om te boodschappen in Granada, beleefd maar koel en belangeloos.

In de stad zelve steeg het enthoeziasme. De straatzangers bezongen reeds de te verwachten overwinning, de gevangenname van Don Ferrando. Hunne heldere keelklanken schalden tot de Alhambra door, die nacht... Den Held, den Dappere, werd het heil toe gegalmd... Boos lag Aboe-Abdallah te luisteren... Plotseling hoorde hij, dóor het zingen der minnestreelen, een anderen zang... Dichtbij, een lied, een liefdelied, en een luit, die begeleidde. Het was heel laat in de nacht.

Hij rees driftig op en zijn gongslag daverde goudelend zijne kameren door. Zijne bulderende stem donderde de dienaren bevelen toe. Wachten snelden aan, pieken schuin...

Hij hoorde hunne stappen weldra door de tuinen gaan, onderzoekend, waar de looveren verruischten...