Ongebundeld werk

[p. 310]

Herinneringen aan de lente

Ik herinner mij:

Als kind, de lente, de Lente, die was in versjes in mijn leer- en leesboeken...

Ik stelde mij die Lente altijd voor, zoo als ik haar eens op een plaatje gezien had, als een teedere, mooie, blonde, jonge dame, blootvoets gaande over madelieven en gekleed in een wit gewaad, dat ik later wist een Grieksche peplos te zijn; zij hield een antieke dubbelfluit aan de lippen en glimlachte. Als ik met mijn kindermeid en later met vriendjes in de duinen speelde - het was dan April of Mei - kwam ik nooit de jonge dame tegen en ik nam langzamerhand voor mijzelven aan, dat de mooie blonde, als haar dubbelfluit en haar gewaad, een Grieksche was en nooit een voet zette op de windekelken, die er toch wel - maar later - bloeiden in onze Hollandsche duinen. En omdat Mei meer voor mij in die dagen de maand van de kermis was, met kramen in het Voorhout, met Basch, de toovenaar-goochelaar, Oscar Carré, dikke wafeldames overal, en de poffertjeskraam van Max op den Vijverberg, miste ik de teedere, mooie Grieksche niet, en - cet âge est sans pitié - voelde ik slechts weinig voor de eerste blaadjes aan de Vijverbergsche en Voorhoutsche boomen, die verlept en verslenst hingen na de bonte, rookerige, smookerige kermisweek, die ik heerlijk vond van allerlei maar ééns in het jaar te genieten geneuchten.

Ik herinner mij:

Als jongen, eigenlijk géén Indische lente.

Er waren droge en natte moessonnen en er waren eigenlijk

[p. 311]

altijd verlakt groene kokospalmboomen en scharlaken bloeiende flamboyant-boomen en zij waren frisscher verlakt of doffer scharlaken naar mate de zon schroeide of de regen vloeide. Maar een Lente - een schoone blonde met peplos en dubbelfluit, - waarachtig ik dacht op Java niet meer aan het lieve kind.

Ik herinner mij:

Als jongeling, terug in Holland, min of meer kwijnende kermisweken - verviel het bonte, rookerige, smookerige geneucht of werd ik geblazeerd?? - en altijd natte Meimaanden, kille nawinters met een laatste sneeuwvlok in de lucht en het laatste blokje hout in den haard. Eén Juni kon je rekenen, dat de winter - zonder lente noch blonde Lente - uit was en trok je je zomerpak aan, ook al was het nog wel eens heel koud...

Ik herinner mij...

In latere, veel latere jaren, niet eens in Griekenland, maar alleen maar in het Zuiden van Italië...

Een nacht...Een automobiel, die langzaam, geruischloos een langen, witten weg af bewoog in de witte nacht. Want de lucht, lentenacht-blauw, was verbleekt in bovenmatigen maneschijn, die vloeide en vloeide...De automobiel voerde mij meê door de bleeke, blauwe nacht van lente, tusschen onafzienbare, ondoorzienbare bongerds van amandelboomen en die boomen bloeiden in duizendbloesemigen bloei, bloesem aan bloesem en de blaadjes dwarrelden soms zacht over den weg. Het was zoo zacht en blank en onwerkelijk van toch tastbare schoonheid, dat de automobiel mij hinderde als iets brutaals en leelijks, hoe geruischloos en langzaam zij ook poogde te rollen door dit sprookje, deze mythe heen...Daarom stond de automobiel stil, op den weg, op den witten weg, in het witte stof, in de witte lichtnacht, tusschen den witten bloesembloei en witten bloesemregen. En omdat alles toen héél stil was en geurde van den balsem der amandelbloesems, begon, ver weg, een nachtegaal te zilverklateren...En toen...toen...eensklaps...begreep ik het plaatje van vroeger, het zoete plaatje uit mijn kinderjaren, de teedere, mooie, blonde, jonge dame...In het Noorden, toen, was zij een bonbondoosfee ge-

[p. 312]

weest, die niet bestond, die alleen maar geteekend en gekleurd was geweest en bezongen door min of meer talentvolle dichters, uit wier verzen mijn schoolboeken wel eens bloeme-lazen. Maar hier...hier hoorde ik eindelijk, op het zilverklateren van den nachtegaal, haar dubbelfluitgetril, dat preludeerde...Hier, hier wàs zij, hier bestond zij, hier leefde zij...Hier was zij niet meer een keep-sake-beeldje, bedacht en verzonnen; hier zweefde zij werkelijk: een lichte, luchte, blonde fee, een antieke nymf, een godin, in haar gewaad van geweven manestralen; hier dwaalde zij, in nachtelijke vervoeringen van steeds vernieuwden lentedrang tusschen de neêrsneeuwende amandelbloesems; hier wàs zij de Lente, hier wàs de Lente; hier omving zij mij, tastbaar; hier voelde ik haar geluk als een omhelzing om mij heen...

En sedert weet ik, dat mijn kinderleesboekversjes niet logen en dat zelfs het zoetelijke plaatje van vroeger getracht had, al ware het dan ook kunsteloos, hare nymfe-werkelijkheid na te bootsen...

En als ik nu, in ons Land van Thule - dààr was geen land meer achter - de lente mis, troost ik mij, behalve met de souvenirs aan die jongere lentes, die er ook nooit waren, met de Latere Lente, de Lente der Amandelbloesems, die om mij heen is geweest, een onvergeetbare nacht, als het mysterie van de herleving aller dood gewaande dingen...