Babel

XII

‘Zij zongen tot den dooden hoogmoed...’

Langzaam, in den stralenden nacht, dwaalde Cyrus op. En het was hem eensklaps of ook zijn eigen hoogmoed gestorven was, nadat het hem voor zijn vorstenstoel had geroepen om te vragen wat beduidde zijn medelijden. Zooals geheel Babel was uitgeloopen en zich had verwonderd over zijn daad - twee onderbouwmeesters te geeselen en dertig slaven te bevrijden - zoo had ook zijn eigen hoogmoed zich verwonderd over zijn eigen medelijden en hem de verklaring ervan gevraagd... Was zijn hoogmoed niet gevlucht van de bergen, als dit Kind gevlucht was uit zijne paleizen... En nu Cyrus eenzaam voortging... lag zijn eigen hoogmoed hem nu niet ontzield aan het hart, ijskoud...?

De nacht was eindeloos... O, de schitterende starrennacht boven Babel!... Scheen het niet of Babel hooger reikte dan de hoogste berg... Of de starren grooter en grooter al flonkerden als

[p. 50]

oogen van goden, die lonkten...? Helaas... zijn hoogmoed was dood! Maar hoorde hij de starren niet, Cyrus, als hij ze gehoord had in de bergen, duidelijker en klaarder, als met zingende stemmen van goud, als met een dringend lied van verlokking om zijn gestorven hoogmoed te doen herleven: Cyrus, kom tot ons; Cyrus, stijg hooger! Wat dwaalje, Cyrus, en wat heb je zoo lang gehouden aan je hart het lijk van het lieflijke kind! De priesters zullen morgen zingen en offeren om den dooden knaap, en de Bouwmeesters kiezen een anderen vorst op den troon van het mijlewijde paleis... Wat dwaal je, Cyrus en wat dwalen je gedachten toch telkens naar de lage terrassen? Ieder lager terras is fondament voor een hooger; stapel de terrassen hoog op elkaâr! En dan, Cyrus, bouw niet trappen meer, maar bouw hoog de slanke toren! Cyrus, wees zelve Bouwmeester; Cyrus, wees Opperbouwmeester! Bouw de slanke toren hoog en vàn ze, gooi uit een brug als regenboog, die leidt tot Baäl zelven! Vrees niet de bliksems want àl slaat de schaduw der Schemering heen over Baäls macht en de goddelijke Astarte zelve verbleekt... Maar Cyrus, laat nu achter je voet en achter je hart en achter je twijfelenden weemoed en stille wanhoop, àl wat is van het fondament en al wat is van de laagte, en àl je daden... Vrees niet het verleden, Cyrus, want wij beschermen je altijd, en niets van beneden kan je bereiken, als je stijgt, als je stijgt... De slaven lijden en de koningen lijden: Cyrus, laat alle leed! Tusschen de slaven en de koningen, Cyrus, lijden allen het leed; tusschen de ellende des lichaams en de smart van de ziel schemerregenboogt al het leed, en als iedere trede van Babel is een steen van ellende en van smart - voor slaven en voor koningen en voor allen wie tusschen hen treden - zie dan niet achter, Cyrus... maar stijg over ze met lichten voet... Hef je blik, zwaai uit je bevel als een prins en een Bouwmeester van Babel, met blinkende oogen, zooals je ze bevelen gezien hebt, de Bouwmeesters, langs alle treden van Babel! Cyrus, stijg tot ons op; Cyrus, bouw Babel hooger! Vrees niet de bliksems: slinger ze Baäl terug: Baäl taant en Astarte wringt al de armen en ziet al over het paradijs van azuur slaan de Schaduw van de macht der men-

[p. 51]

schen, die stijgt, die stijgt, die stijgt... met trappen, terrassen en torens...! Cyrus, wees Opperbouwmeester zelve! Cyrus, Cyrus, wees Baäl! Wat blonk je toe, in de herdersnachten, als je je terugtrok van je zingende broeders? Was het niet Baäls glans zelve? Was het niet Baäl? Was het niet Baäl? Cyrus, Cyrus, wees god! Cyrus, laat onze gloed je koude hart verwarmen! Cyrus, stijg hooger! Cyrus, bouw hooger! Zie, beneden in den nacht! Zijn het niet als volkeren, die opgaan? Dat zijn de Bouwmeesters, die stijgen: Cyrus, beveel ze allen! Laat ze slaven zijn van jezelven! Laat ze uitbeelden hun torenspitsen en luchtbruggen en Cyrus... wees Baäl gelijk! Cyrus, wij zullen om je zijn, wij zullen om je dienen en om je schitteren! Wij zullen om je zingen en om je stralen! Wij zullen om je dansen en je voeten kussen! Wij zullen duizelen als een glanzende regen, een regen van sterren om je hoofd heen, Cyrus! Wij zullen je diadeemen en je pad bevloeren, als wij nu Astarte en Baäl doen! Onttroon ze, Cyrus! Cyrus, kom tot ons; Cyrus, bouw voort... Zie, Baäl verbleekt en Astarte... zij zinkt in het niet...

---------------------------------------

De nacht der starren was eindeloos, en de starren zongen eindeloos, maar zij zongen tot den dooden hoogmoed...

En ook beneden was de nacht eindeloos, want een zee scheen aan de trappen van Babel weêr te spoelen en op te golven, ruischende... Nog duidelijker dan op de lage terrassen was hier, op de hooge, die zee te aanhooren als een bruischende stem van tienen en van honderden duizenden. Uit de diepte van den warren nacht naar de hoogte van den starrennacht luisterde Cyrus, naar het klagen, aandruischende, als sloeg het op tot de hemelen, tot het verstierf weg in de diepste diepte, suizende...

- Cyrus! Cyrus! Cyrus! klonken nu klaardere stemmen uit de klacht. Cyrus, zie niet naar de starren, die liegen en lokken en lonken! Zie naar beneden... De Bouwmeesters stijgen omhoog, de slaven stijgen omhoog, om hooger Babel te bouwen! Cyrus, zie rijzen uit den warren nacht naar de onbereikbaarheid van den starrennacht de kubieken hooger en hooger, op het bevel der

[p. 52]

overmoedige Meesters! Cyrus, ons roode bloed vloeit! Ons bloed stroomt de trappen van Babel af en golft een zee uit in de woestijn, een purperen zee rondom Babel... Cyrus, zie aan de kabelen-stelselen de kubieken rijzen en rijzen... Hoor ons zwoegen, zie ons bezwijken, luister naar het spoelen van ons bloed! De bazilisken der geesels striemen de lucht, sissende... Maar wij kunnen niet meer, Cyrus... De centenaren donderen uit de systemen, te zwaar... Cyrus, kom tot ons: daal! Loop tegemoet met je eigen lijf de opstijgende smart der duizenden! Cyrus, daal af, hoû tegen! Cyrus, wie goden te bestormen vermag, kan ook stormen omlaag, tegen menschen in! Cyrus, daal af, hoû tegen...!

---------------------------------------