Babel

[p. 40]

X

‘Als uw Medelijden u ook maar dringen moge, het allerminste naar mij...’

Tusschen een verschiet van reuzenpylonen strekte zich een eindeloosheid van leêge zalen uit, ver, wijd, hoog, reusachtig en zwijgend. En heel in de diepte van die eindeloosheid zag Cyrus zitten een Kind, een knaap, een jongeling, op een zeer hoogen zetel, waarheen trappen voerden...

- Is hij daar? riep zijn zachte stem van verre.

- Baäl... beäamde de Man.

- Laat hem naderen.

Cyrus naderde op een wenk van den Ouden Man. Hij zag naar het Kind en bespeurde nu zijn heel jong en heel zacht gelaat als het email van een afgodsbeeld schemeren tusschen gouden waden, die neêrvielen uit zijne tiara. Er was in dat gelaat zulk een lieflijke majesteit, dat Cyrus zijne knieën voelde buigen.

- Blijf staan! mompelde de Man.

Maar Cyrus naderde enkele passen en knielde, op beide knieën. De Man, achter Cyrus, vervloekte hem. Dat hoorde de jongeling niet, want hij was nog heel ver van Cyrus verwijderd... De zaal strekte zich uit als een mijl ver, als een mijl wijd, als een mijl hoog, tusschen de reuzenpylonen. Het scheen, nu Cyrus knielde, of hij nooit het lieflijke kind, den zachten jongeling bereiken kon en of hij dezen maar zoû kunnen aanbidden van mijlen, mijlen ver...

- Zijt gij de bevrijder op Babel? vroeg de verre zachte stem van den jeugdigen Opperbouwmeester van af den troon, uit de wijde, wijde zalenverte.

- Baäl... sprak Cyrus.

Zijn stem klonk geworgd in zijne keel.

- Wat zegt ge? vroeg van verre het lieflijke kind.

- Baäl...! riep Cyrus, luider.

- Waarom zijt gij de bevrijder der slaven?

- Uit medelijden...

[p. 41]

- Wat zegt ge? vroeg het kind.

- Uit medelijden, o Baäl...

- Ik hoor u niet: kom nader...

- Blijf! mompelde achter Cyrus de Oude Man.

Cyrus rees op, naderde toch enkele passen.

- Blijf! schreeuwde nu eensklaps schril de Man en er was zulk een wanhoop in die stem, dat Cyrus aarzelde en bleef staan.

- Waarom zijt ge de bevrijder...?

- Uit medelijden...

Nog scheen de jongeling, daar ginds in de wijdte, hem niet te verstaan en eensklaps rees zijne figuur in het geruisch zijner mantels op en wilde hij dalen de trappen af. Maar Cyrus, achter zich, hoorde den Ouden Man verheffen een gebaar, en, opziende, zag Cyrus het kind zitten.

- Spreek luid! riep het kind, van zijn troon.

- Ik bevrijdde dertig slaven, o Baäl! sprak Cyrus langzaam met een klankrijke stem; omdat ik hun klacht had gehoord, suizende, steunende, ruischende, dreunende, dreunende tegen mij aan... Tusschen het zingen der sterren door, tusschen het bruisen van Babel, hoorde ik hun klacht, o, Baäl, en ik heb gedaan, volgens mijn hart...

- ...Hij is van verre gekomen, als een arend, Babel op, maar zijn hart zal zijn als een duif...! mompelde achter Cyrus, de als versteende, Oude Man.

- Ik versta u! riep het lieflijke kind eensklaps, en het glimlachte, als een glans, plotseling. O, ik versta u! Ik wist het al dadelijk, dat het zoo was... Zeg mij, zijt gij een prins?

Cyrus zag op en zijn hart klopte.

- Ja, ge zijt een prins, niet waar? Ik herken u aan uw zonne-oogen, hoe dof ze nu ook staan... Herhaal mij nog eenmaal, opdat ik het wete, waarom gij de bevrijder zijt...

- Omdat ik, o Baäl, hun klacht had gehoord...

- Suizende...

- Steunende...

- Ruischende...

[p. 42]

- Dreunende, dreunende tegen mij aan.

- Tusschen het zingen der sterren?

- En tusschen het bruisen van Babel...

- En ge hebt gedaan...?

- Volgens mijn hart!

- Het zal zijn als een duif, mompelde de Oude Man.

- Ik versta u, ik versta u! juichte het kind. O, ge brengt het medelijden? Verklaar het mij, prins, het medelijden! Verklaar het mij! Negen wijsgeeren, prins, hebben mij er over gesproken, van de plek af, waar ge staat... Maar ik begreep niet hunne woorden... Zeg mij, prins: ware Babel ooit door ons allen gebouwd, zoo het medelijden ware geweest...? Zeg het mij, prins, eenvoudig, eenvoudig... Heer Opperrechter, laat uwe verhevene gerechtigheid den prins naderen want ik kan niet verstaan...

- Baäl...

- Laat hem naderen!

- Baäl...

- Zoo ik den naam van Baäl draag, beveel ik den prins te naderen! riep schril het lieflijke kind op den verren, verren troon.

Nu liep Cyrus den knaap te gemoet. Deze verhief zich van zijn zetel en de treden zich haastende af, naderde hij Cyrus in het geruisch zijner gouden mantels...

De Oude Man wilde hen scheiden, als zoû hunne vereeniging zijn noodlot zijn.

- Blijf! beval het kind, uitstrekkende zijn arm.

En zijn jonge stem klonk helder, als beval hij voor de eerste maal... Hij richtte den blik weêr naar Cyrus en opende de armen.

- Ik omhels u, prins...

- Baäl, ik ben een misdadiger, die voor uwe gerechtigheid staat...

- Neen, ge zijt geen misdadiger... Ik zie door uw oogen... Ik hoor door uw woorden. Verklaar mij nu zacht... met zachte stem, opdat hij daarginds niet hoort, uw medelijden, prins...

- Hoe kan ik, als een wijsgeer, u praten over mijn hart...

- Zeg mij dan alleen, dringt uw hart u alleen naar slaven, of dringt het u ook naar Mij?

[p. 43]

- Baäl...!

- Neen, niet waar? Naar den naamgenoot van den god drijft het u niet... Helaas, dan is het niet dat Medelijden, dat ik wachtte. Ga dan... en hij zal u oordeelen... Maar... als het u ook maar dringen moge, het allerminste naar Mij toe... ga dan niet... prins... ga dan niet... sla dan uw sterke handen van gerechtigheid om hèm en... wórg hem!! Stil, hij kan ons niet hooren. Hij staat als versteend. Voorgevoelt hij zijn noodlot? Hij durft nog niet naderen. Hij durft niet, omdat ik hem beval. Maar ik kan hem niet bevelen, prins, tweemaal of driemaal... Zeg dan, drijft uw medelijden u alleen om te gaan, in het vizioen van uw extaze, met dertig slaven heen... en drijft het u niet... drijft het u niet te gaan met Mij! Geboren in deze zalen... te midden mijner ijdele titelen en machten... moet ik er zuchten... en verkwijnen? Gepeinsd heb ik niet op duizend middelen...? Geroepen voor mij... heb ik niet... duizenden? Zij verlieten niet levend deze zalen! Geblikt heb ik niet... uit de vensters... of op de pleinen... te midden van al mijne Bouwmeesters... naar wie... mij zoû helpen... en leiden van hier!! Moet ik hier vergaan... en versteenen in mijn hart en mijn ziel... als hij? Moet ik hier geboren zijn, leven, en sterven? In de leêge wijdte van deze zalen...? Wanneer bouw ik verder aan Babel!! Hebt ge niet medelijden met mij!! Alleen met miserabele slaven! Niet met eén miserabelen slaaf! Niet met een Opperbouwmeester, een Baäl! O, zoo ik Baäl was... nu... nu... ik vernietigde hèm! Worg hem, worg hèm!! Hij hoort niet... Hij is het, die niet wil, dat wij bouwen... Ik glimlach opzettelijk, opdat hij niets bespeure... Zeg mij, wanneer bouw ik Babel hoog, hoog uit al hunne leugens op?? Help mij, heb medelijden tot het einde toe...! Worg hèm...! En voer... mij... ergens... zooals ge voeren wilde die slaven! Bouw samen Babel met mij! Bouw de toren met mij...! Voer mij tot Baäl in werkelijkheid! Laten wij gaan... Waarom gaan allen... en zal ik hier versteenen als hij, veronwrikbaren in de weêrklinkende ruimten van dit doode paleis, die alleen dood en leêgte weêrklinken! Ik wil met u meê... prins! Ik wil u volgen... mijn broeder... Versta ik niet uw taal, ook al ben ik niet uw taalgenoot... Welt mij

[p. 44]

niet op de lippen een taal, die ge begrijpt, en die ik spreek, voor het eerst...? O, hoe heb ik u gewacht... Worg hèm!! Wellen de talen van Babel niet op met liefde en medelijden...? Worg hèm!! O, prins, o gij, zoon van Baäl, zijn zonnekind meer dan ik, erbarm u mijner, en... en... worg hèm!! Stil... merkt hij iets? Neen... spiedt hij al uit, nog werkt de toover van mijn eerste bevel na! En al voorgevoelt hij zijn noodlot, nooit vermoedt hij, dat zijn oogenblik daar is... En nu...nu... wòrg hèm!!!

Het kind siste het met zijne zachte stem aan Cyrus' oor, en er was in zijne opstrevende majesteit zulk een betoovering voor Cyrus, dat hij, als een slaapwandelaar zich omkeerde, en recht toeliep op den Ouden Man.

De Man, als versteend, zag hem naderen...

Een mijl ver, een mijl wijd, een mijl hoog scheen de zaal te strekken tusschen de reuzenpylonen, aan wier verschiet-einde de zetel glansde. En in die wijdte van marmeren geluidelijkheid, in die paleiswoestijn van eenzaamheid, tusschen de spiegelweêr-schijningen der zuilen, stortte Cyrus zich op den Onwrikbare...

Hij wankelde, voelende om zijn hals Cyrus' vuisten...

- Als een arend! mompelde de Man stikkende. Zijn oogen als zonnen... zijn vuisten als arendsklauwen... en zijn hart...

De Man stortte neêr, de oogen puilende uit hunne kassen, op zijn mond een schuim van bloed...

---------------------------------------