Babel

V

‘De droom van Babel...’

Zij stegen, samen.

- Luister! zeide Myrrha. Wil je weten, weten van Babel? Luister... die oude daar is een broeder. Je zal hem kunnen verstaan...

Op een plaats, onder platanen, school een menigte samen, om een grijsaard, die stond op een bank in een nis en luid sprak, met wijde gebaren, wijzende naar lucht en aarde, naar links en rechts. De menigte vloeide samen en weêr uiteen.

- Het is geen broeder, zeiden er eenigen, en gingen.

- Het is een broeder, zeiden weer anderen, en luisterden.

[p. 21]

De grijsaard stond hoog, in een witten mantel, die viel voor zijn voeten en hij sprak luid:

- Er is dus niets hooger dan Babel, hoewel het nooit hooger reikte dan zijne eigene laagte...

- Wat zegt hij? vroeg Cyrus.

- Ik weet niet, zei Myrrha. Luister maar. Hij is een wijsgeer. Op alle hoeken der straten verklaren wijsgeeren ons Babel en het doel der Bouwmeesters. Maar ik heb er nog nooit een begrepen...

- ... De laagte van Babel is de hoogte van zijne Bouwers... Tot op dezen dag reikte Babel nog niet hooger dan de eerste sfeer, en, zooals gij allen weet, troont Baäl in de tiende... Daar bekend zijn dag en uur, waarop de Meesters vingen den Bouw aan, zoû het gemakkelijk te berekenen zijn...

- Hij verveelt mij, zei Myrrha. Ik zal dansen...

En in eens, als zonder overgang, hief zij de punten van haar lichtblauw hemd op, dat los en open viel tot hare enkels en draaide op de punten der teenen in het rond. Hare lange zwarte haren zwierden recht met haar meê. Hare armen gingen op en neêr, hare vingers maakten bewegingen als ving zij vogels of vlinders. Tusschen hare lippen, vooruitgestoken als een klein rood besje, floot zij een vreemde melodie, van lust en van treurigheid. Soms dook zij in eens op de knieën, wipte weêr op, draaide snel rond om zichzelve, als een tol. Haar blauwe hemd draaide, hare haren draaiden meê. De menigte wendde zich half naar haar, juichte haar toe, den rug gekeerd naar de anderen, luisterend naar den grijsaard, die heftiger de armen uitsloeg.

- Luistert, mijne hoorders en loopt Babel niet op, zonder te weten van de treden van Babel... Bouwden niet geheele dynastieën van Bouwmeesters soms aan een enkele trede! Toen de Bouwmeesters der Vijfde dynastie nu negen-honderd-eén-en-twintig jaar geleden gebouwd hadden tot de zeven-honderd-vier-en-dertigste treê en aanbrachten den volgenden steen...

Maar niemand luisterde meer, ook Cyrus niet. De wijsgeer sprak tot de ruggen van zijne hoorders, want allen, betooverd, volgden de bekoring van Myrrha's dans, daar op die ronde witte

[p. 22]

plaats, plein van marmer, eene stuivende fontein in het midden, oaze van dadels en palmen.

Cyrus volgde het zwieren van haar hemd, van heure haren, het duiken op hare knieën, het vangen der denkbeeldige vogels. Hij had nooit zoo zien dansen een der mysteriën van Astarte en hij had dien dans willen begrijpen, tegelijk met de woorden des wijsgeers. Maar hij begreep geen van beiden en hij blikte, suf bijna, rond van de een naar den ander. Plotseling staakte Myrrha haar dans en liep langs de menigte, uitgestoken haar handje. Het regende kleingeld in haar palm. Ook de wijsgeer daalde zijn nis af, liep rond, uitgestoken zijn hand. Hij haalde niet veel op dezen keer...

- Kom, zeide Myrrha, kom meê, mijn prins en mijn herder!

En zij sleepte Cyrus lachende verder.

- Nu hebben wij wat om te eten, nu hebben wij wat om te eten! juichte zij als een kind.

Vlug trippelde zij de kleine trapjes op van een nauwe zijstraat...

- Waar gaan wij heen? vroeg Cyrus onwillig.

- Naar een feest! Er zijn overal banketten, omdat Babel weêr wordt gebouwd... Kom meê!

Zij sleepte hem meê langs een smalle straat, door een ronde poort. Een lange, lage, dompige feesthal strekte zich uit, blauw van den walm van spijzen, wazig van den adem der feesters, die lagen aan lange tafels aan. Een oorverdoovende muziek van snerpende harpen en schelle trompetten, waartusschen bonzende trommen dreunden en valsche cymbalen kletterden, raasde rond door de zaal.

- Heerlijk, heerlijk! juichte Myrrha. Kom, zoeken wij een plaatsje!

Zij liepen de tafels langs, maar de banken lagen vol feestvierders. Eindelijk in een hoek, vonden zij een heel klein plaatsje: een enkel verschoten kussen, juist verlaten door een gast, die dronken, waggelend, wegstrompelde.

- Hier, riep Myrrha. Ga zitten. Neem mij op je schoot, mijn Cyrus!

[p. 23]

Zij duwde Cyrus in een hoek op het kussen en voor hij het zich bewust was, nestelde zij warm op zijn knieën, sloeg hare armen om zijn hals en wierp met een wijd gebaar wat kleingeld op de tafel. Dienaren grabbelden het weg, zetten voor hen zuren wijn, groezelige honig, verschrompelde vruchten...

De menigte dronk zich beschonken, omdat Babel weêr werd gebouwd...

- Wat zoeken zij allen zoo hoog, dacht Cyrus; als zij hier al zoo veel bereiken? Wat zoeken zij hoog? Wat kan hun schelen de verrukking van Babels Bouwmeesters, hun geestkracht en hun hoogmoed? Zij denken alleen, dat als Babel gebouwd wordt, zij langs de treden zwelgen... Wat weten zij van de starren, die mij lonken en de Bouwmeesters lonken? Maar ik... wat zoek ik zelve? Wat heeft mij toch tegengestraald in de heldere sterrennachten der bergen? Waarom ben ik gegaan? Wat hebben de sterren mij dan gelonkt en wat hebben zij mij beloofd... Is het alles niet droomen van hoogmoed? Bouwen de Bouwmeesters niet den hoogmoed? En ik, wat wil ik? Wat kan ik? Wat zoek ik? Al bouw ik mede, al bouw ik Babel op, waar reik ik...? Tot Baäl...? Is het een droom, of is het een nachtmerrie...? Tot het allerhoogste? Maar wat is het allerhoogste? Is het een godin, is het de sterrentuin van Astarte, is het Baäl zelve? Wat kunnen wij, wat ik, wat de Bouwmeesters? O, het is niets: hoogmoed, ijdelheid... O, het is niets: het is of ik val... Het was niet aan mij om het vee te hoeden, maar wat is aan mij op Babel? Om te zwelgen hier zuren wijn? Ik wil weg, maar het is een droom, een nachtmerrie... Om te zwelgen hier zuren wijn? Op de bergen zag ik het duidelijk; in den storm hoorde ik het duidelijk: Cyrus, kom tot ons! Cyrus, stijg op...! Welnu, ik kom... ik stijg op...! Maar de sterren schijnen niet meer en zingen niet meer, als de menigte duwt en stuwt, als de wijsgeeren lallen, als Myrrha danst...! De sterren schijnen niet meer! De sterren schijnen niet meer! Ik ben het vergeten, wat ik zocht, wat mij lonkte: het allerhoogste! Op de bergen zag ik het als een glans, en hier... hier is niets dan walm....! Walm! Walm!

Hij zwaaide, als dronken, met de armen woest, en stootte

[p. 24]

Myrrha van zich... Plotseling stond een man op, beschonken, een overloopende schaal in de hand...

- En dus, orakelde hij luid, met de melopee der wijsgeeren; Babel bestaat niet... De droom van Babel is het vizioen van eene verbeelding, die aan alle Bouwmeesters eigen is...

- Een broeder, een taalgenoot, een wijsgeer! riep Myrrha spottend en boos. Hoor hem, als je het meer vermaakt dan mijn dansen en zingen en vroolijk zijn...

- ... Eene verbeelding, die aan geheel de menschheid eigen is... Stijgen wij... stijgen wij niet allen meê, zoodra de Bouwmeesters verder bouwen?... Raaskalt maar op de pleinen, o wijsgeeren, over het Ideaal, en telt er de trappen maar van... Een-en-negentig, twee-en-negentig... Rekent maar uit hoeveel trapjes nog, hoeveel trapjes nog tot Baäl. Maar - zwaaide hij voort met een dronkene armbeweging; Babel bestaat niet, Baäl bestaat niet en Astarte is alleen goed om tot haar uiterste bezoedeling ontheiligd te worden!

Hij smeet zijn drinkschaal de lucht in en omhelsde woest een vrouw naast zich. Maar zijn toehoorders waren niet tevreden. Men smeet hem met vruchten, met schillen, met pitten, men stortte hem wijn in het gezicht. Toen, wankelend, werd hij de zaal uitgedreven, geschopt...

- Edele menschheid! spotte hij nog, naar achteren. Kan je de waarheid niet verduwen in je etherische maagjes? Hemelsche menschheid! Bouwers van Babel, trekt Babel maar op, klimt Babel maar op! Je komt nergens, je belandt aan in de lucht, in de lucht, in de lucht!

Hij zwaaide als een gek zijne armen om zich heen. Toen werd hij de zaal uitgeschopt, in een algemeen tumult.

- Cyrus, mijn prins, mijn herder! riep Myrrha dronken. Ik heb je lief, mijn Cyrus, en ik volg je in je schaduw... maar ik volg Astarte in haar licht!

En zij sloeg haar armen om zijn hals en zoende hem op zijne oogen, zijn mond, bedwelmend...

Hij viel als flauw, in hare liefkoozing.