Babel

IV

‘...Ik wil gaan tot haar eigen licht!’

In den nacht liet Cyrus zich stuwen met de menigte meê.

Den Steen met de Bouwmeesters achter latende, wriemelde ze weg, de menigte, stoof razend de trappen weêr op en deinde weêr af, vechtende met elkaâr, schreeuwende tegen elkaâr - de eene karavaan rijdende tegen de andere in - en elkaâr bijna nimmer begrijpend... Boven de menigte spitsten de marmeren naalden der minaretten, halfcirkelden zich de immense welvingen der luchtbruggen, die de hoogere en lagere terrassen vereenden. En vreemd was, plotseling, in den nu weêr langzaam aanlichtenden hemel, een luchtbrug, die plotseling afbrak: stuk boog, niet verder beschreven en afgeknakt in den nacht...

Langzaam aan, joelende, juichende, schreeuwende, had de menigte zich verspreid, zich in de zijstraten verdeeld en Cyrus, nu kalmer, liep voort. Hij zag voor zich uit... De breede weg liep steeds met treden omhoog, maar soms vormde een enkele trede een lange straat of een vierkant plein of een ronde plaats, waarlangs zich reusachtige bouwwerken reiden: forten en burchten, voorraadschuren en tempels, fabrieken en paleizen. Soms vormde een enkele trede een laan van tamariske-boomen of een oaze van

[p. 17]

palmen en over deze oazen en lanen en pleinen scheen nu, uit den wolkenden nacht, de maan... Langs het marmerblank en het zwarte groen tintelde het witte licht en plotseling schenen de huizen als sneeuw in het mollig fluweel van de boomen. In het midden der pleinen stoven fonteinen op met hare stuivingen van zilveren water. Dan gingen de treden der straat weêr sneller naar boven, den nu geheel wolkloozen, lichtenden nacht in, die opflonkerde van sterren. Het was of Cyrus ze ging te gemoet, de snel naar boven tredende straat langs. Hij voelde zich tot neêr vallens moê, maar hij voelde zich trotsch, om Babel. Hij steeg Babel op, hij had meêgesjouwd aan de kabelen van een Steen van Babel... En hoog zijn hoofd, zag hij op naar de starren, die hem als goden-oogen lonkten: kom Cyrus, kom hooger, stijg Babel op; kom Cyrus, kom hooger, stijg Babel op...

Hij ging den geheelen nacht, hooger, langs de eenzame straten. De starren bleekten weg in het roze licht van den dageraad, die als een blonde brand over geheel den hemel gloeide. De menschen kwamen de huizen uit, stegen. Eene bedrijvigheid begon. Plotseling, op een terras, was Cyrus te midden van duizende slaven, zwoegende onder het toezicht der Bouwmeesters, die hoog hunne bevelen schreeuwden... Uit de diepte van een lager terras heschen zij aan reusachtige hefboomen, aan ijzeren kabelen de zware vierkanten steenen op, de kubieken bazalt en graniet...

Maar langs het werk ging de menigte altijd voort, en altijd éen zelfde richting, naar boven...

Cyrus bleef staan en hij zag naar de Bouwmeesters. Zij stonden fier als koningen en een majesteit maakte edel hun bevelend gebaar, een glans lichtte uit hunne oogen, een strevende drift sprak uit hunne stemmen, die bevalen de honderde opzichters, onder welke de duizenden slaven zwoegden... Zij stonden hoog, op verhevenheden, op een hooge trede, op een hooger terras, op een hoogste balkon, om beter het werk te overzien. De reuzenkubieken rezen als harmonisch op aan het zuivere systeem der ijzeren ketenen en kabelen en gleden dan op elkaâr tot torenende architecturen. En het was als een wiskunde van bazalt en graniet, die

[p. 18]

zich lijnde en beschreef tegen den blonden hemel van den nieuwen dag aan...

- O, dacht Cyrus; Bouwmeester van Babel te zijn! Tot het allerhoogste, tot het allerhoogste...

Nu was hij maar een jonge vagebond, al was hij een herdersprins. Hij bezat niets dan den lijfrok om zijne lendenen. Maar hij had krachtige armen en hij was zestien jaar... Hij zag naar boven: de blonde hemel werd goud, en in het gouden luchtwaas spitsten- op de vreemd grillige, dun lange minaretten, als reuzenlansen van marmer...

En hij ging voort, hoe moê hij ook was. Hij ging langs een smalle, lange treê, die was als een nauwe straat. Tusschen de menigte lachten hem vrouwen toe. Enkele spraken tot hem, trokken hem aan zijn lijfrok, maar hij begreep niet wat zij zeiden.

- Wat wil je? vroeg hij.

De vrouwen lachten, lonkten met hare geschilderde oogen, wenkten hem meê.

- Waar ga je heen?

Zij verstonden hem niet en richtten eensklaps het woord tegen elkaâr nu, vragende, zoekende, twistende plotseling. Zij verstonden elkander ook niet.

- Waarom ga je allen op deze treê? vroeg Cyrus nog eens.

Een lach weêrklonk: eene der vrouwen verstond hem. Zij groette hem nu, met de hand even tikkende hart en hoofd, en zeide lachende:

- Ik heb je gevonden, broeder.

- Wat meen je? vroeg hij, heel trotsch.

Zij zag, dat hij Babel niet kende en lachte luid.

- Ik spreek de zelfde taal als jij, mijn jongen. En op Babel, tusschen taalgenooten, groet men elkaâr met dit woord: ik heb je gevonden, broeder. Antwoord mij dus beleefd: zuster, ik heb je gevonden.

- Moet ik dat zeggen?

- Als je manieren hebt. En zelfs wij hebben manieren op Babel.

- Zuster, ik heb je gevonden, zeide hij.

[p. 19]

- Mijne ouders waren herders...

- De mijne ook, zeide hij, maar verzweeg zijn koninklijke afkomst.

- Het is mooi, hoog op de bergen, waar de herdersvolken leven, zeide zij, met een zachten blik en een weemoed in hare stem. Ben je hier pas?

- Ja.

- Ken je hier niemand? Geen broeder, geen zusters?

- Neen.

- Willen wij samen gaan?

- Waarheen?

Zij wees.

- Naar boven, natuurlijk... Ik ben nu geen herderin meer, ik ben een priesteres van Astarte. Ik stijg naar haar heiligdom, op het Vierde Terras. O, laten wij samen gaan... Hoe heet je, mijn herder? Cyrus? Ik Myrrha... Laten wij samen gaan... Al vele broeders heb ik ontmoet op de trappen van Babel, maar niemand voor wien klopte mijn hart, al lachten ook mijn oogen... En nu, mijn hart klopt... Cyrus, ik wil je volgen... Cyrus, eene oude priesteres heeft mij voorspeld, dat mijn hart zoû kloppen voor een herder met zonne-oogen... Cyrus, ben je een prins, een prins van onze herders? O, laat mij je volgen, in het spoor van je voeten, in de schaduw van je schouders...

- Is het hoog, Myrrha, het Vierde Terras, waar het heiligdom is van Astarte?

- Ja, heel hoog... Dagen zullen wij moeten stijgen... O, Babel is hoog... Ik hoorde, dat men bouwt aan een heiligdom, zoo heerlijk als een paradijs, een slanke toren, langs welke Astarte zelve neêrdaalt op Babel, maar de toren staat onbereikbaar hoog, op een der allerhoogste terrassen... Van de toren welft een regenboog zich naar de blauwe tuinen, waar Astarte wandelt tusschen de perken; zware sterren bloeien er aan neêrhangende stengels... Hare sluiers zijn geweven uit morgendauw, haar diadeem is de maan, en zij is zoo mooi en zoo heerlijk om aan te zien, dat een sterveling bij haren aanblik zoû neêrvallen, weêrlichtgetroffen van liefde...

[p. 20]

Mijn Cyrus, mijn prins, o zoo wij samen mochten bereiken het hooge terras en de slanke toren, en Astarte zagen dalen langs den regenboog en zij verpletterde ons in haar licht, terwijl onze armen elkaâr omhelsden en onze monden samensmolten!

- Maar op het allerhoogste terras, Myrrha, is een ander heiligdom: dat is de zonnetempel van Baäl. Men zegt, dat die tempel zoo straalt als de zeven zonnen zelve, waarin Baäl troont, en dat de god er neêrdaalt langs sporten van zonneglans... Myrrha, naar dien tempel wilde ik op en dan langs de zonnige sporten zelve, om Baäl in de oogen te zien...!

- Cyrus, o stil, godlaster toch niet! Men zegt, dat Baäl met éen zonnestraal geheel Babel in vlam zoû kunnen doen opgaan, dat éen zijner bliksemschichten Babel tot zijn fondament zoû kunnen doen trillen, dat éen blik van zijn godenoogen heel de menschheid zoû kunnen vernietigen... Ik ben bang voor Baäl, ik heb Astarte lief... Ik offer haar mijn lichaam en witte duiven en ik dans ter harer eer de beteekenisvolle dansen... Cyrus, hoe klopt mijn hart... Cyrus, ik heb je lief, ik wil gaan in je eigen schaduw... Maar Cyrus, Astarte heb ik meer lief dan jij, en ik wil gaan tot haar eigen licht!