werpen van den ghebooren Landts-Heere so moghenden coningh sijnde heeft ghedaen uytbersten. Midts alle 't welcke hy Vertoonder meerder noodt dan oyt te vooren bemerckende, niet langher teghen sijn trouwe plicht ende behooren en heeft moghen swijghen tot sulcken aenstaenden eeuwighen bederf van den Vaderlande, sonderlinghen als hy daer by noch vermerckte verkeerde remedie, niet anders dan Olye int vyer gebruyckt te wordene, ende dit door 't arghelistigh beleedt van eenighe Eer of Ghelt-suchtighe Luyden, die haer eyghen grootheyt of bate boven der Landen vryheydt ende veyligheyt soecken, ende veele andere vrome ende goedthertighe heure mede-Regenten door eenen versierden schijne van Godes Eere, ende der Overheyts authoriteyt betoveren, niet anders dan voormaels eenighe Hooft-Raden Keyser Caerle, ende nu noch Coning Philips, die selve twee Princen met d'andere heure mede-raden betoovert ende misleydt, ende met der Landen vercleyninghe ende vernielinghe heur eyghen Hoocheyt ende nut ghezocht hebben ghehadt. 'tWelck al mede waren menschen (doch in regheeren gheoeffent ende versocht) maer gheen Enghelen, so dit mede sijn, ende derhalven soo wel als die vorighe, of door haer eyghen staetsucht of gheltsucht, ofte door list van anderen verleyt moghen worden. Also heeft hy Vertoonder met alder onderdanigheyt ende ghetrouheyt u mijne Edele Heeren moeten te kennen geven die voorszeide ghesteltenisse van der ghemeyne Luyden herten, die welcke even so bereyt sijn om in d'eerste gheleghentheyt te ghedyen tot een schadelijkce oproer, dan droogh stroy, jae bespoeder tot brandt jeghen d'eerste voncke daer op vallende, mitsgaders die voorneemlijckste oorsake van dien, namentlijck dwang inde conscientie, die oock d'eerste oorsaecke is gheweest Anno lxvj. van de beroerten ende 't verderf deser Nederlanden. Bereyt wesende hy Vertoonder allen den ghenen te wederspreken mette Heilige Schrift, ende met redene, die daer willen segghen dat het verbodt van Religions Exercitie gheen dwang en zy inden Conscientien, of dat sulck verbodt, tot Godes Eere, totter Menschen saligheydt, of totter Landen verseeckertheydt is streckende. ende dit by gheschrifte, soo kort men mach aen wedersyden, voor u mijne Edele Heeren, of voor mijne Heeren de Staten van Hollandt. Op dat mijne Edele Heeren in dese so hoogh-wichtighe saecke ten laetsten eens moghen zien wat andere teghen dese aengevanghen dwang in der conscientien moghen segghen, die selve met rijper oordeel wat grondtlijcker moghen aenmercken, ende die met ghewisser kennisse van saecken, tot Godes Eer, der menschen heyl, ende der Landen welvaren beleden soude moghen. Ende dit alles ten Exempele ofte navolginghe van de wel gheordonnerde Politie van Venetien daer men ghewoone is in beradinghen van al veele cleynder saken, van twee Rechts-gheleerden pro & contra te doen disputeren ten aenhooren vanden gheheelen Rade. Is dese aengheheven dwang in der conscientien recht zy en al door 't onrecht wederspreken gheensins onrecht worden. Is zy dan oock onrecht, men wil immers gheen verbeteringhe van saken uytsluyten. Alle sulcks soude by twee of drie wisselinghen van korte gheschriften moghen geschieden in alder stilheyt voor u mijne Edele Heeren, of voor de Hoogmoghende Heeren Staten, oock mede van sulcke Propositien ofte voorstellen, so burgherlijck als kerckelijck zijnde, als aen desen volghen, of van alsulcke andere, als meest nodigh ter saecken bevonden sullen moghen worden, omme te komen tot volle kennisse van dese alderwichtighste sake. aenbiedende hy Vertoonder anderdwerven bereyt in alder bescheydenheyt hier inne also by gheschrifte te handelen teghen alle den ghenen dien 't u Edele of mijne Hoogmoghende Heeren die Staten sal ghelieven te stellen teghen hem Vertoonder. Die minder vreest te vallen onder't naseggen van verwaende vermetelheyt, dan int Godloos wroeghen van 't swijghen tot het beduchte verderf zijn's Vaderlandts, welcks ruste ende verseeckertheyt by hem in allen desen alleen wert ghemeynt. Ghemerckt hem, so hy des volcx onrust niet en hadde willen voorkomen, niet en souden hebben ghebroken middelen omme 't ghene hy in desen vermach te segghen, met veranderinghe van stijle ende tale buyten Landts heymelijck te doen rucken, ende 't selve also (sonder zijnen pericule) voor te stellen. Maer is sulcx so verde van hem Vertoonder, dat hy 'tvolck voorby gaende hem keert tot u mijne Edele Heeren, als middel hebbende om amptshalven die voorghemelde beduchte bederffenisse te helpen voorhoeden. Derhalven hy Vertoonder verhoopt dat u Edele dit sijn ghetrou advertissement in't beste sullen ontfanghen, ghelijck als of yemandt, al waer hy schoon gheen Burgher, maer vreemdelingh die ghezien hebbende, of wetende datter heymelijcke Poppen gheleyt waren, tot brandtstichtinghe deser Stede, of dat yemant fenijn in de ghemeene Bornputten, tot vernielinghe der Burgheren verdervinghe, ofte datter een verderflijcke verraderye voor handen ware, alle sulcks uyt ghetrouwer herten quame, den Magistraet verwittighen. Also alle sulckx of dierghelijcken yemanden qualijck af te nemen, gheen minder teecken van onghetrouwigheyt en soude sijn in den Magistraten, dan het swijghen tot sulcke saken sijn soude in den ghenen kennisse daer af hebbende. De Remonstrant in desen dan doende vertoont met ootmoet het ghene voorszeit is, bereydt sijnde over sijn zijde te volbrenghen sulcks als voornoemt by hem wert aengheboden, in dien u Edele 't selve sal believen. Ist oock anders, te weten datmen dit sijn aengheven veracht ende in den windt slaet, soo heeft hy Vertoonder hier mede ghequeten sijne conscientie, sulcks midts desen betuyghende voor Gode, ende voor u mijne Edele Heeren, met ootmoedigh versoeck, dat dit in de beste meyninghe (daer uyt het oock voort comt) ghenomen mach werden.
Auteursrechtvrij