| |
Saladijn in coopmans gewade wert van Messire Thorel eere ende
vrientschappe bewesen. Daer geschiet een kruysvaert over 't Meyr, Messire
Thorel daer oock treckende, steldt zijn huysvrouwe eenen sekeren tijdt om een
ander Man te moghen trouwen. Hy wert vanden Sarazijnen ghevangen, daer hy als
Valckenaer ghebracht werdt voor den Soudaen, dewelcke hem werdt kennende, dies
hy hem daer oock liet kennen, soo dat hem daer groote eere aengedaen wert.
Messire Thorel wert sieck, ende door Nigromancien in eender nacht
wederomme binnen Pavien gebracht: daer hy quam in zijnder huysvrouwen
Bruylofte, die hem wert kennende ende met hem wederomme tot zijnen huyse
keerde.
| |
De negen-en-veertighste Historie.
Daer inne betoont wert, hoe oorbaerlijck het is beleeftheyt te
plegen, ende datmen gheen ghenooten weldaet en behoort te vergheten.
INden tijden van Keyser Fredericus d'eerste (soo eenige
segghen) maeckten de Christenen een groote ende ghemeene heyr-vaert over 't
Meyr om 't Heylige Landt wederomme te bekrachtighen.
Welck voornemen by tijts vernomen zijnde by Saladijn Soudaen
van Egypten, dat een uytghelesen vroom Prince was, heeft hy voorghenomen in
eyghen | |
| |
persoone der Christen Princen toerustinge tot die
heyrvaert te bespieden, om hem dies te beter daer tegens te mogen voorsien,
ende sijne saken in Egypte al t'samen bestelt hebbende, onder 't dexel van in
pelgrimagien te willen trecken, is hy alleenlijck met twee zijnre meeste ende
verstandighste Heeren, oock met drye zijnre dienaren koopmans ghewijse opte
reyse gheslaghen. Ende nae dat hy veel Christen Landen doorwandelt hebbende
door Lombardien reedt om te rijden over 't geberghte, soo ist ghebeurt dat hy
van Mylanen rijdende nae Pavien, ontrent den avont gekomen is int ghemoet van
een edelman van Pavien ghenaemt Messire Thorel Distria: dewelcke met zijne
dienaren, met zijne honden ende met zijne valcken quam ghereden nae
eenen schoonen lusthof die hy hadde ligghende aende Riviere Thesin. Messire
Thorel dese mannen siende, began hy te vermoeden dat het Edelluyden ende
Vremdelingen waren ende wert begheerlijck om henluyden eenige eere te
betoonen. Daerom als Saladijn een van Messire Thorels dienaren vraeghde hoe
verre dat zy noch van Pavien waren, ende oft zy noch tijdts genoegh
hadden om daer binnen te mogen komen: soo en heeft Thorel niet gedooght dat
zijnen Dienaer antwoorde, maer sprack selfs: ghy en meught (mijn Heeren) niet
tijdts ghenoegh tot Pavien komen om vanden avondt daer binnen te geraken. Doen
sprack Saladijn: laet u dan ghelieven ons (om dat wy uytlandighers zijn) te
wijsen waer dat wy best herberghen sullen moghen? Dat sal ick (sprack Messire
Thorel) seer gaerne doen: ick was selfs van meeninge een van mijne
dienaren te seynden ontrent Pavien om een bootschappe van mijn eyghen saken:
die sal ick met u seynden om u met eenen te leyden daer ghy bequamelijcken
genoegh sult mogen logeren. Ende ghenakende de gheschickste zijner dienaren
gaf hy dien last wat hy soude doen, ende sant den selven met henluyden
henen.
Voorts is hy terstont selve spoedich na huys ghereden, daer hy
na zijn beste vermoghen een schoon Avontmael bereyde, ende de tafel in
zijnen boomgaert dede decken: 't welck gedaen zijnde is hy aende poorte gegaen
om henluyden te verbeyden. De dienaer metten Edelluyden van verscheyden saken
koutende, heeftse deur sekere omwegen gevoert, ende buyten henluyder
weten tot zijns heeren lusthof gebracht: dewelcke hunluyden siende te voete int
ghemoete is gegaen, ende heeft al lacchende tot hen allen gheseydt: mijn heeren
ghy zijt my al t'samen hertelijcken willecom. Saladijn, die vernuftigh
was, merckte wel dat desen Ridder ghedocht hadde, dat zy niet tot zijnen huyse
en souden hebben willen komen om te logheren, by aldien zy van hem daer toe
versocht waeren gheweest als hy henluyden over wech vant, ende dat hy henluyden
daerom behendelijck aldaer hadde doen leyden, op dat sy niet en souden moghen
weygheren dien nacht binnen sijnen huyse te slapen: aldus heeft hy den Ridder
wederomme ghegroet, ende tot hem gheseyt: Waert sake Messire, dat yemandt hem
beklaghen mochte over de beleefde menschen so souden wy ons over u
beklagen: door den welcken wy onsen wech verlatende (daer ghy ons een weynigh
afghevoert hebbet) sonder yet ghedaen te hebben om u jonste mede te verdienen
anders dan een ghemeen groetinghe, van u ghenootsaeckt werden dese over groote
beleeftheydt van u te ghenieten. Den Ridder die wijs ende welsprekende was,
seyde: Mijn Heeren, het is een slechte beleeftheydt die u nu van my ghetoont
werdt, te achten by die welck u luyden, soo my 't ghelaet uwer aensichten te
kennen gheeft) nae uwer waerden wel behooren soude te gheschieden: maer inder
waerheyt en soude ghylieden buyten Pavien gheen goede herberghe voor u lieden
ghevonden hebben: laet u daerom niet verdrieten een weynigh meer omghereden
te sijn om | |
| |
wat min ongemacx te hebben. Dit gheseyt zijnde,
quamen syne dienaren voort de welcke de paerden, nae dat de Heere afgeseten
waren, inde stallagie brachten: en Messire Torel bracht de drie Heeren inder
Cameren die voor henluyden bereyt waeren: alwaer hyse heeft doen
ontlaersen ende met eenen coelen dronc wijns wat ververschen:
ende onderhieltse voort met eenen lustigen cout, ter tijt toe dat het
tijt was om eten. Saladijn, met zijn edelen ende dienaren konsten alle goedt
Latijn, dies sy wel verstonden ende ooc wel verstaen waren: ende lieten hen elc
beduncken dat desen Ridder de bevallijcste, versochtste ende de welsprekenste
Edelman was van allen anderen die sy luyden noch gesien hadden. Aen d'ander
zijde schenen dese Heeren oock noch veel heerlijcker inde oogen van Messire
Thorel, dan te voren van hem wel gewaent was: sulckx dat hem verdroot dat hyse
dien avondt niet rijckelijck en mochte onthalen ende met geen verselschappinge
van meer ander goede edellieden: dies hy voor hem nam des anderen middaeghs 't
selve te verbeteren. Daerom heeft hy een van sijne dienaren syn meeninge geseyt
ende den selven gesonden nae Pavien (dat niet verde van daer, ende daer geen
poorte geslooten en was) aen sijn huysvrouwe, die een verstandige ende
groothertighe vrouwe was. Na alle ditte heeft hy dese Heeren inden boomgaert
gebracht daer hy henluyden beleefdelijcken vraechde wie sy waren. Daer Saladijn
op antwoorde, wy zijn Cooplieden uyt Cypers, van daer wy comen na Parijs om
onsen handels wille. Gave God (sprack Messire Thorel) dat dit lant sulcdanige
Edellieden voort brachte, als Cypers wel Cooplieden doet: ende van den
eenen clap also inden anderen vallende, ist tijt geworden om te gaen eten. Doen
heeft hyse met eerbiedinghe ter tafelen doen sitten, daer sy seer wel
getracteert ende met bequame gheschicktheydt gedient waren nadien dat
een onvoorsiene maeltijt was. Niet lange nae dat de maeltijdt gedaen
ende het tafellaken op genomen was, heeft Messire Thorel henlieden (dien
hy wel vermoede vermoeyt te zijn) op rijckelijcke bedden doen leyden om te
slapen, ende is daer nae van gelijcken te bedde ghegaen. De dienaer tot
Pavien ghesonden, heeft zijn bootschap gedaen aen zijn vrouwe: de welcke geen
wijflijc maer een Coninclijc herte hebbende, terstont veel van Messire Thorels
vrienden ende dienaren by haer ontboden ende een groote
heerlijcke weerschappe doen bereyden heeft: daer toe sy noch dien selven avont
de machtichsten ende edelsten van der stede tegen den aencomenden dach des
middaegs heeft doen nooden, ende heeft voorts metten tapisserien, zijde
lakenen, gouden lakenen ende metten dierbaren voeragien gedaen, so haer van
Messire Thorel haren man ontboden was. Als den dach gekomen was zijn die Heeren
opgestaen, metten welcken Messire Thorel opgeseten is te peerde:
ende hebbende zijn valcken doen comen, is hy met hen lieden daer ontrent
by een beke gereden, ende toonde henluyden aldaer hoe die conden
vlieghen. Saladijn dit weyspel een wijle met lusten gesien hebbende, begeerde
hy eenich dienaer van Messire Thorel die henlieden inde beste herberge binnen
Pavien mochte leden: daer op Messire Thorel antwoorde, dat sal ick selve zijn,
want ic daer doch nootlijck moet wesen. De Heeren geloofden sulckx, dies sy wel
te vreden zijnde met hem derwaerts gereden zijn. Also syn sy ontrent neghen
uren binnen Pavien gecomen: ende meynende te rijden inde beste herberge,
reden sy ten huyse van messire Thorel: daer wel vijftich vande voorbarigste
mannen van die stede versaemt waren om dese Heeren te ontfangen, die henluyden
daerom terstondt gereet waren metten handen aen teomen ende steghel-repen.
Saladijn met zijn geselschappe sulcks siende, merckte terstont wel wat van der
saecken was, en- | |
| |
de seyde: Dit en is 't ghene niet (Messire Thorel)
dat wy aen u versochten: ons is dese voorleden nacht ghenoech eeren ende al
veel meer dan wy begeerden, van u bewesen: daeromme haddet ghy ons nu
bequamelijcken onsen wech wel mogen voort laten trecken. Daerom Messire
Thorel henlieden weder antwoordende sprac: T'gene, mijn Heeren, dat u gistren
mach geschiet zijn, weet ic der fortuynen meer danc dan u lieden, de welcke u
over wech verraste, sulcx dat u de noot by na dwanck te comen binnen mijn
cleyne huysken: maer van desen morghen sal ick ende oock alle dese edellieden
die hier rontsomme u staen, in u lieden ghehouden zijn, by alle de welcke eenen
maeltijdt te eten ghy nu wel meucht weygheren (want sulcx in uwer macht staet)
indien u lieden dat beleeftheydt dunckt te wesen. Saladijn ende zijn
gheselschappe verwonnen zijnde saten af van heur Paerden ende
waren blijdelijcken ontfangen vanden edellieden, de welcke
hun brachten op de camere die rijckelijck voor henlieden bereydt waren,
daer zy hun reysgewade af leyden een luttel rusten ende van daer inde zale (die
heerlijck toegherust was) quamen. Doen wieschmen die handen, men ginck ter
Tafelen sitten ende men diende die Heeren met zoo groote ende schoonder ordene
van zoo menichvuldighe ende weeldige spijsen, datmen den Keyser (indien hy daer
alzoo ghecomen ware gheweest) gheen meerder eere en mochte bewesen hebben. Al
hoe wel nu Saladijn met sijn geselschappe groote Heeren waren ende wel gewoone
groote dingen te siene, zo waren sylieden dies niet te min hoochlijcken daer
inne verwondert, als van die meeste beleeftheydt vander werelt: overmits zy op
des Ridders staete merckten, dies zy wel sagen een burger ende
geen Heere vander stede te wesen. Als de maeltijt gedaen, de tafel op
genomen, ende daer int gemeen wat ghecout was, ende de edellieden van Pavien,
doort believen van Messire Thorel oorlof genomen hebbende, ghegaen waren elcx
om wat te rusten (overmidts de hitte vanden dage groot was) zo bleef hy met
zijn drie gasten daer alleen, de welcke hy ghebracht heeft binnen zijnder
cameren, op datter niet met allen van alle dat hy lief ende waert hadde
onghesien soude blyven van hunlieden, ende ontboot zijn huysvrouwe aldaer by
hen te comen. Dese uytgelesen schoon van aengesicht, fris ende
heerlijc van lichame ende met rijckelijcke cleederen verchiert zijnde, is
midden tusschen haer twee soonkens, die wel Engelkens gheleken voor haeren man
ende de Heeren gecomen die zy minnelijcken gegroet heeft. Als de Heeren
haer sagen zijn zy opgestaen, ende haer met eerbiedinge
ontfangende deden zy haer benevens henlieden neder sitten,
vriendelijcken spelende met haer jonge soonkens. Maer als
zy daer na in een lustige tsamen sprake geraeckten ende messire Thorel
een weynich van daer gescheyden was, zo heeft zy de Heeren
heusschelijcken gevraecht van waer zy waren ende waerwaerts zy reysden:
daer op de Heeren wederom antwoorden so sy tot messire
Thorel gedaen hadden: dies de vrouwe met een vrolijc gelaet totten Heeren
seyde: Ic mercke dan wel dat mijn wijflijc goetduncken wel te passe sal
comen: daerom bidde ick mijn Heeren, my uyt sonderlinghe jonste my die
vrientschappe te doen, dat ghy niet en weygert in dancke te nemen een seer
cleyn giftken dat ick u hier sal doen brengen: maer dat ghy aenmerckende
dat vrouwen naer haer cleyn vermogen cleyne gaven schencken, maer wilt
sien opte goede ghenegentheydt des persoons, die u dese gave aenbiedet, dan op
die cleynheydt der giften. Ende gedaen hebbende daer brenghen voor elck twee
schone rocken, d'eene met zijde, d'ander met dierbaer licht velwerck gevoedert,
niet burgerlijc noch coopmans gewijs, maer heerlijc gemaect met noch drie
onderbonetkens van taffetaf ende van fijn linnen, seyde zy tot henlieden: Neemt
daer, mijn Heeren, dese cleederen, met | |
| |
welcx gelijck ick van
desen daghe mijnen man gecleet hebbe: d'ander dingen sullen u (niet
tegenstaende sy van heel cleynder waerden syn) noch nut mogen zijn ende
dienstelijck, overmits ghy verre van uwe huysvrouwe zijt, ende noch eenen
grooten wech voor handen hebt: gemerct de cooplieden net ende fraey zijn in
heur saken. De Heeren waren dies seere verwondert ende verstonden klaerlijck
dat Messire Thorel in genen deel eenige beleeftheydt tot hunlieder waert
onbetoont en wilde laten: ende aenschouwende der geschoncken kleederen
rijckelijckheydt, beduchten sy van Messire Thorel gekent te zijn: maer dies
niet tegenstaende heeft een onder hun de vrouwe gheantwoort. Dit zijn (mijn
vrouwe) seer groote gaven die oock niet lichtelijc ontfangen en souden werden,
waren wy daer niet toe gedronghen door uwe begeerte, diemen qualijck weygeren
mach. Dit gedaen ende messire Thorel al weder gekomen synde heeft de
vrouwe aende Heeren oorlof genomen ende is van daer ghescheyden, bestellende
dat der Heeren dienaren met dierghelijcke gaven, maer van minder waerde so
dienaren betaemde, beschoncken waren. Daer na heeft messire Thorel aende Heeren
met veel begheerens verworven, dat sy dien dach by hem te blijven
verwillichden: ende nae dat sy een weynich gheslapen hadden, zijn sy met heure
nieuwe rocken bekleet zijnde, met Messire Thorel spaceren ghereden door de
stede, tot dat sy, de maeltijt gecomen zijnde, weder ter tafelen gingen, daer
sy met veel eerlijck geselschap een heerlijck avontmael hielden. Na de maeltijt
syn sy te bedde gegaen, ende als den dach gekomen was ende sy heur
ghekleedt hadden, hebben sy inde plaetse van heure afgereden maghere peerden,
drie geweldighe ende rassche kleppers gevonden, van gelijcken sagen sy oock
heur dienaren met versche stercke Peerden voorsien te wesen. Saladijn dit noch
mede siende, keerde hem omme tot sijne medeghesellen ende sprack: ick sweere u
by God datter noyt volmaeckter, beleefder noch vernuftigher man van dan dese:
ende indien de Christen Coningen naer advenant in heurluyder state soodanich
zijn als dese ridder is: zo en ist den Soudaen van Babilonien geenen oorbaer
dat hy een van die verbeyde: ick swijge van soo veel als wy zien dat wel
ghereetschappe maken om hem te overvallen. Ende wel merckende dat hunluyder
weygheren gheen plaetse ghehadt en soude hebben, hebben sy heuren Weert
heusschelijck gedanckt ende syn te paerde gheseten. Messire Thorel met veel
gheselschaps hebbense een groot stuck weegs buyten de stede geleyt: ende
alhoewel het scheyden van Messire Thorel verdrietich viel voor Saladijn (soo
seer was hy alreede tot hem gesint) nochtans ghenootsaeckt synde om synen wech
te volstrecken, heeft hy hem gebeden dat hy wederomme soude keeren, dewelcke
niet teghenstaende hem mede 't scheyden verdroot tot hunluyden ghesproken heeft
aldus. Nu sulcx u gelieven is, mijn Heeren, so wil ic't doen, maer moet u eerst
een dinc seggen. Wat luyden dat ghy zijt mijn Heeren en weet ic niet,
noch en begeere dat oock niet te weten, nu sulcx u believen niet en is, maer
God geve wie ghy ooc meucht syn my en suldy dese mael niet vroet maken dat ghy
koopluyden zijt, daer mede bevele ic u luyden Gode. Saladijn nu al oorlof
ghenomen hebbende van Messire Thorels ander gheselschappe antwoorde hem
stillekens: Het mach noch werden Messire, dat wy u van onse coopmanschap sullen
doen sien om u geloove daer door te bevestigen, ende blijft met Gode.
Also is Saladijn van messire Thorel ende syn geselschap gescheyden, voor
hem nemende met groomoediger herten, indien hy levendich bleef, ende met
dese aenstaende oorloge niet verdorven en werde, Messire Thorel geen
minder eere ende vrientschap te bewijsen dan hem daer af gheschiet was,
ende sprack met zijn gheselschappe | |
| |
langhe van hem, van sijn
huysvrouwe, vant zijn doen ende laten, elc dinc op hem selven bysonder
hooghlijc prijsende. Maer nae dat hy daer alle 't landt (niet sonder groote
moeyelijckheyt) door reyst hadde, is met sijn geselschappe t'schepe gheseten
ende weder binnen Alexandrijen ghekomen: alwaer hy alle gelegentheyt
volkomentlijck wetende hem ter weer gherust heeft. Messire Thorel is oock
wederom ghereden binnen Pavien, daer hy langhe in sijn gedachten ondersochte
wat lieden die drie mochten wesen, maer en konste tot de waerheydt vander saken
niet gheraken. Als nu den tijt van over 't Meyr te trecken ghekomen was, ende
men tot allen plaetsen groote ghereetschap daer toe maecte, so is Messire Thorel
ooc mede van sinne geworden (niet tegenstaende het smekende bidden, ende
de beweeghlijcke tranen zijnre huysvrouwen) om aldaer te trecken: ende
alle zijn dinghen daer toe bestelt hebbende, soo dat hy nu al gantsch ghereedt
was om op te sitten, sprack hy tot sijnder huysvrouwe, die hy uytter
maten seer beminde. Mijn beminde wijf, nu bestae ic (so ghy meugt sien)
dese reyse, eensdeels om wereltsche eere, oock eensdeels om mijnder zielen
saligheyt te behalen, dies bevele ic u nu al onse saken, ende onse eere.
Ende want mijn gaen seker maer mijn komen (door duysenderley
tegenspoeden, die my mogen opkomen) met allen onseker is: soo wil ick
dat ghy een dinc om mijnen wille sult doen, God geve oock hoe dat het met my
gaen mach: dat is, dat ghy een jaer, een maent ende eenen dagh (van
huyden af te rekenen dat ick van u scheyde) nae mijn wederkomste sonder
houwelijcken sult beyden, indien ghy geen sekere tijdinghe van my en verhoort.
De vrouwe die seer bitterlijcken weende, heeft hem geantwoort: Ick en weet
niet, waerde man, hoe ick my ghedraghen sal inden rouwe, daer inne ghy my nu
door u afscheyden sult verlaten: maer indien mijn leven krachtiger is
dan mijn droefheyt, ende het anders dan wel met u gaet, soo leeft ende
sterft met gewisse versekertheyt, dat ic niemants dan Messire Thorels ende
sijnder ghedenckenissen huysvrouwe leven ende sterven sal. Daer op haer Messire
Thorel weder seyde: Ick ben gheheel wel verseeckert dat sulckx, soo verre het
aen u staet, beminde wijf, also geschieden sal: maer ghy zijt noch een
jonge vrouwe, schoon, groot van magen ooc van deughden, daermen over al af weet
te seggen: daerom ick niet en twijfele, indien hier maer eenigh vermoeden van
mijn doodt komt, ofte vele groote personagien ende edelen sullen om uwen
wille u broeders ende uwe magen aensoecken: der welcker raet ende
aenporringe ghy dan (al waerdy oock noch soo onwilligh) qualijc wederstaen sult
mogen, ende gedrongen werden (ooc uws ondancx) hunlieder believen
te volgen: ende dit is d'oorsake dat ick u om dien besetten tijdt, ende
om genen langeren bidde. 't Gene ic u toegeseyt hebbe, sprack de vrouwe, sal
ick doen na mijn uytterste vermogen: maer als ick noch al ghenootsaeckt soude
werden om aldus te doen, dan sal ick gewisselijck 't gene ghy my opleght
gehoorsamen, ende bidden Gode dat hy u noch my binnen dien bestelden
tijdt daer toe niet en laet komen. Als dit geseyt was, heeft de vrouw hem al
weenende met beklemmende droefheyt omhelst: ende een vingerlinck van
haerder hant strijckende, boot sy hem die, seggende: oft ick storve eer ick u
weder sie, soo wilt my daer by gedencken als ghy die vingherlinck aenschout.
Messire Thorel ontfinck den rinck, sat te paerde, seyde elckerlijck adieu, ende
reedt zijns weeghs: Tot Genuen gekomen zijnde met sijn gheselschappe, is hy met
een galeye voort van daer gevaren, ende binnen luttel tijts tot Akers ghekomen,
daer hy hem ghevoecht heeft onder d'ander Christen Heyr: Onder dit Heyr quam by
na van hant tot hant een moordelijcke sieckte ende sterfte: ooc vielen
meest alle de ghene die van dese sterfte overbleven sonder slagh of stoot in
handen | |
| |
van Saladijn, ende dat oft door sijn kloecheydt,
oft door sijn geluck: dewelcke alle de menighte der gevangens in verscheyden
steden ende vlecken heeft doen verspreyden: waer onder Messire Thorel
ooc een zijnde gevangen, wert gebracht binnen Alexandrijen. Daer en was hy van
niemant gekent, ende ooc bevreest zijnde hem selfs bekent te maken, begaf hy
hem tot den dienst der valcken, daer hy een groot meester in was: sulcx dat hy
daer door gekomen is in kennisse vanden Soudaen die hem daeromme
uytter gevanckenisse nam ende sijnen Valckenier maecte. Messire
Thorel, die met genen anderen name dan de Christen ghenaemt en was van
Saladijn, dien hy niet en kende noch de Soudaen hem, hadde altijdt sijn hert,
sinne ende gedachten ghestreckt nae Pavien, ende hadde ooc
menighwerven bestaen te ontloopen, maer en mocht sulckx noyt volbrengen.
Nu waren daer sommighe Genevoysers Legaten gekomen om eenighe van heure
ghevangene burgers te lossen, ende laghen ghenoegh ghereet op heur reyse weder
na Genuen: daeromme hy voor hem nam by dese Legaten aen sijn huysvrouwe te
schrijven dat hy noch int leven waer, dat hy metten eersten so't mogelijc ware
weder t'huys keeren, ende dat sy hem verbeyden soude, 't welck hy oock alsoo
gheschreven heeft: ende badt oock vriendelijcken eenen vanden Legaten, dien hy
kende, dien brief doch ghewislijck te willen bestellen ten handen vanden Abt in
Cieldore, het welc zijnen oom was. Middelertijdt ist daer nae op een tijdt
ghebeurt, dat Messire Thorel spreeckende met den Soudaen van zijne
vogelen, half lacchende wert: ende toonde daer onder een gelaet metten
monde, daer Saladijn t'sijnen huyse binnen Pavien wesende sonderlinge acht
opghenomen hadde: door welck gelaet de Soudaen Messire Thorels gedachtigh wert
ende hem daerom ernstelijc aenschouwende in 't vermoeden quam dat dit de
man selve was: dies hy d'eerste reden liet varen, ende sprac tot hem:
Segt my, Christen uyt wat Landt zijt ghy? Ick ben Heere (antwoorde Messire
Thorel) uyt Italien van Natie van Lombard, gheboren in Pavien, een schamel man
ende van nederen state. Als Saladijn dit hoorde, nu by na versekert zijnde van
't gene hy aen getwijffelt had, sprac hy blijdelijc in hem selven: Nu heeft my
Godt den dagh gejont, dat ick desen man mach betoonen hoe aenghenaem de milde
beleeftheydt was, die hy aen my bewesen heeft. Ende sonder yet meer te segghen
beval hy alle sijn klederen in een kamer benevens den anderen te leggen,
ende leyde hem daer binnen, seyde, siet wel toe, Christen, oft daer
onder alle dese geen kleet en is, d'welck ghy oyt meer gesien hebt. Messire
Thorel sach al om, ende kreech den rock int ooge die Saladijn van sijn
huysvrouwe geschoncken was: hoewel hy nochtans niet gelooven en konste
dat dit het selfde kleet ware, ende heeft dies niettemin den Soudaen
geantwoort: Ic en kenne daer niet een onder mijn Heere: nochtans gelijckt dat
wel een kleet dat ick eertijts ghedragen hebbe, welcker weergade oft gelijck
ick door mijn huysvrouwe, die dede schencken aen drie Cooplieden, die tot
mijnen huyse thuys waren. Doen konste hem Saladijn niet langher bedwingen, maer
hem vriendelijcken omhelsende, seyde hy: Ghy zijt Messire Thorel van Istria,
ende ick ben een vanden drie coopluyden die van u Huysvrouwe met die
rocken beschoncken waren: nu is den tijt ghekomen dat ick u gheloove mach
versekeren wat mijn koopmanschappe was, so ic u in ons afscheyden seyde
moghelijck te sijn om gheschieden. Messire Thorel dit hoorende, wert uytter
maten seer verblijdt, ende daer beneven oock beschaemt. Hy verblijde van
sulcken gast tot sijnen huyse gehadt te hebben, maer hy schaemde hem overmits
die selve (soo hy nu dochte) so armelijck van hem ontfangen was. Voort sprack
Saladijn tot hem, Messire Thorel aengemerct gy my | |
| |
van Gode hier
toegesonden zijt, zoo laet u nu vryelijck beduncken, dat ick nu niet meer de
Heere en ben maer dat ghy die zijt. Ende na dat zy onderlingen groote vreuchde
betoont hadden, zoo heeft hy Thorel met Conincklijcken cleederen becleet ende
alzoo voor sijn machtichste baroenen ghebracht: daer hy met allen veel lofs van
sijn deuchde verclaerde, ende eenen yegelijcken beval Messire Thorel ter
liefden van hem, niet anders te beminnen ende te eeren dan sijn selfs persoone:
het welcke van dien dach af van elckerlijck ghedaen wert, maer sonderlinghe
vande twee groote Meesters die int geselschappe vanden Soudaen binnen
sijnen huyse gelogeert hadden gheweest. Die hoocheydt vande schielijcke glorie
daer Messire Thorel hem selven inne vant, heeft de gedachten van Lombardien al
een weynich uyt sijn herte getrocken, ende aldermeest om dat hy vastelijcken
hoopte dat sijnen brief in zijns ooms hant gecomen was. Nu was opten
selven dach dat Saladijn het Christen Legher overviel inde selve Leger een
ridder van kleynder waerden uyt Provencen doodt ghebleven ende begraven, wiens
name was Messire Thorel de Dignes: daeromme (overmits Messire Thorel door zijn
manheyt over 't gantsche leger vermaert ende bekent was) van elckerlijck die
daer hoorde seggen, Messire Thorel is doot, gewaent ende ghelooft wert
sulcx geseyt te wesen van Messire Thorel Distria, ende niet van die van
Dignes, welc onverstant der bedrogenen in dese sake, niet bekent en werdt,
overmits het ongeluck sijnre gevanckenissen: sulcx datter vele Italianen met
dese tydinge wederomme thuys quamen: onder welcke oock eenige soo vermetel
waeren, dat sy dorsten seggen hem doot ghesien ende by zijn begraffenisse
geweest te hebben. Dese tydinge van zijn huysvrou ende van syne maghen
vernomen zijnde is een groote ende onghelooflijcke oorsake gheweest van
droefheyt, niet alleen voor hunluyden, maer oock voor alle die Messire Thorel
oyt gekent hebben. Het soude te lange vallen om vertellen hoedanich ende
hoe synder huysvrouwen droefheyt, verdriet ende geween was: de welcke na dat sy
een deel maenden lanck haeren man met bittere treuricheydt beklaecht hadde ende
den onmatighen rouwe nu wat began te minderen, van den machtichsten in
Lombardijen te wijve begeert, ende van hare gebroeders, oock van alle haer
ander vrienden ende maghen daer toe aengeport wert: 'twelc sy nu al
menichwerven met weenenden oogen gheweygert hadde, ende nochtans ten laetsten
haerder maghen begheeren ghedrongen wert te verwillighen: met voorwaerden
nochtans dat sy den tijdt die sy Messire Thorel toegheseydt hadde
onghehouwelijckt soude blijven. Middelertijt dat de saken van dese Vrouwe in
desen staete stonden binnen Pavien, ende den tijdt dat sy eenen anderen man
soude moeten trouwen op acht daghen nae omghekomen was, soo ist op eenen dach
ghevallen dat Messire Thorel tot Alexandrien eenen man sach, dien hy te voren
aldaer metten Ambassadeur oft Legaet hadde sien inde Galeye gaen om daer mede
ooc nae Genuen te varen, den welcken hy voor hem dede komen, ende vraechde hem
hoe sijn reyse was gheweest ende wanneer hy tot Genuen aenghekomen was. Daer
d'ander op antwoorde. Die Galeye mijn Heere, hadde een quade reyse, also ic
vernomen hebbe in Creten daer ick die reyse bleef liggen: want na dat de Galeye
ontrent Sicilien quam, rees daer eenen fellen noorden wint, daer af sy
geworpen werdt op de bancken van Barbarien, sulcx datter niet een van alle de
menschen te lande en quam, daer onder ick oock twee Broeders verloor. Messire
Thorel geloovende 'tghene dese man hem vertelde, 't welck ooc altsamen
waerachtich was, daer by ooc overleggende dat synen ghesetten tijdt aen syn
huysvrouwe nu binnen luttel daghen | |
| |
verloopen was, ende daerom
voorseker vermoedende (overmidts hy wel dacht datmen daer van hem gheen tydinge
en hadde mogen hebben) dat zyn huysvrouwe nu al eenen anderen Man ghetrout
soude hebben, is in sulcker swaricheydt gecomen, dat hy eten ende drincken
verliet, te bedde bleef liggen, ende voor hem nam te willen sterven. Den
Soudaen die hem hertelijcken beminde, en hadde dat soo haest niet vernomen oft
hy en is voor zijn bedde ghecomen, ende na dat hy deur veel ende langhe
begheerten uyt hem de oorsake zijns treurens ende zijnre sieckten vernomen
hadde, berispte hy hem seer van sulcx soo langhe verswegen te hebben, ende nae
dat hy hem gebeden hadde eenen ghetroosten moet te nemen, beloofde hy Messire
Thorel ghewislijck (indient ymmers zijn begeerten ware) te bestellen dat hy
noch voor den ghesetten tijdt binnen Pavien soude wesen, ende seyde hem in wat
manieren. Als nu messire Thorel Saladijns woorden gheloove gaf, overmidts hy
sulcx wel moghelijck, oock veelmaels gheschiet te wesen, menich werven ghehoort
hadde, began hy weder wat moets te maken, ende den Soudaen aen te porren om
sulcx te volstrecken. Den Soudaen hielt by hem een groote Nigromancien, wiens
conste hy nu al overlange versocht ende bevonden hadde, desen beval hy middel
te vinden, dat Messire Thorel liggende op een bedde in eender nacht binnen
Pavien gebracht soude moghen werden. Daer op hem de swerte Constenaer
antwoorde, dat sulcks gheschieden soude: maer dat hy den Man (om des selfs
oorbaer) eerst wel vast moeste doen slapen. Dit aldus bestelt zijnde, is den
Soudaen weder gekomen by Messire Thorel, die hy gantsch bereydt vandt, oft om
binnen den gesetten tijdt (waert moghelijck) tot Pavien te wesen, oft (indient
niet zijn en mochte) van treuren te sterven: ende sprac aldus tot hem: ick
mercke Messire Thorel, dat ghy u Huysvrouwe met gantscher herten bemindt: ende
daerom dus ancxstelijcken besorcht zijt dat haer een ander sal trouwen, t'welck
Godt moet verbieden: waer inne ick u met gheenrehande redene berispen en can.
Gemerckt zy de Vrouwe alleen is onder alle de andere die ick oyt sach, wiens
seden, wiens manieren, ende wiens ghelaet, ick swijge hier noch de
verganckelijcke schoonheyt, meer prijsens ende beminnens weerdich is.
Het waer my boven alle dingen ter werelt aengenaem gheweest, dat wy nae dien't
gheluck u by my ghevoecht heeft, te samen de selfde tijdt ons levens die noch
voor handen is, ghelijckelijck Heeren gheleeft ende ghebleven hadden. Ende
indient my Godt gegunt hadde te voren gheweten te moghen hebben dat u inden
sinne vallen soude binnen eenen sekeren tijt in Pavien te wesen oft te willen
sterven, dat waer my boven alle saken wenschelijck geweest: want ic u dan met
sulcker eeren, met sulcken state, ende met sulck geselschappe als u
deuchtsaemheyt wel verdient, tot uwen huyse soude doen leyden: maer overmidts
my dat niet en heeft moghen gebeuren, ende ghy nu ter tijt daer seer gaerne
soudt wesen, sal ick u in sulcker voegen als u van my geseyt is, daer doen
brengen. Mijn Heere sprac Thorel, behalven dese uwe woorden, hebben my u
wercken u jonste tot mywaert so hoogelijck doen blijcken, dat ick de
alderminste weldaedt niet verdient en hebbe: ende gelove u seggen niet alleen
waerachtich te wesen in mijnen leven, maer oock in mijn sterven. Maer
aengemerct sulcx mijn ernstelijck voornemen is, soo begeere ick aen u doch
spoedelijc te willen volbrengen het gene dat ghy my belooft hebt, want morgen
is den laetsten dach dat ic noch behoore verbeyt te werden. Dat sal, sprac
Saladijn, ongetwyfelt volbracht werden. Des anderen daechs, als des Soudaens
meeninghe was Messire Thorel dien aenstaenden nacht naer huys te seynden, dede
hy op een groote sale een rijckelijck bedde stel- | |
| |
len dat met
Goude lakens ende fluweel (nae hunlieder zede) behanghen, ende met een
costelijcke tapijte bedeckt werdt: die met groote costelijcke peerlen ende met
dierbare costelijcke gesteenten
rontsomme geborduert ende namaels in dese landen voor een oneyntlijcke schat
gewaerdeert was, daer by oock gheleyt waren twee chierlijcke oorcussens
betamende tot soodanighen Conincklijcken bedde. Dit gedaen zijnde beval hy
datmen messire Thorel (die nu door de hoope al ghenesen was) becleeden soude
met eenen Saralijnschen rock, so rijckelijcken ende schoonen kleet als oyt van
mensche gesien was: daer by hem oock op zijnen hoofde gesteldt werdt eenen
fijnen sneeuwitten wronghe die van eenen langhen smalen doecke in een
ghestrenghelt was. Maer alst nu laedt in den avont was geworden, is Saladijn
met zijne Baroenen gegaen inde Camere daer Messire Thorel was, ende beneven hem
sittende began hy by nae met betraende oogen aldus te seggen: Messire Thorel,
nu genaeckt de ure die u van my sal scheyden: ende overmidts ick u niet en mach
gheleyden noch gheselschappe houden om de sonderlinghe maniere van u reyse die
ghy voor handen hebt, die sulcx niet toe en laet: soo moet ick hier binnen de
Camere oorlof aen u nemen, daer ick nu alhier om ben ghekomen. Maer eer ick u
Gode bevele, soo bidde ick u door de liefde ende door die vrientschappe
die tusschen ons is, dat ghy mijnder gedenckt, ende (indien 't mogelijck is)
dat ghy u dingen in Lombardijen bestelt hebbende, my noch ten minsten eens wilt
comen besoecken, terwijle wy noch beyde in levenden lijve zyn: op dat ick, die
nu verheucht ben van u dese reyse noch ghesien te hebben, mijn vreughde noch
eens mach volkomen sien, die ghy nu deur dit haestich vertreck vermindert. Maer
laet u daer-en-tusschen niet moeyelijck vallen my dickmael met brieven te
versoecken ende aen my te begeeren so wat u ooc mach believen, want ick veel
meer ter liefden van u, dan van eenich ander mensche op aerden genegen ben te
doen, dat suldy voor ghewis weten. Messire Thorel en mocht de tranen niet
binnen zijne ooghen houden: dies hy door 'tweenen beleet zijnde, met weynich
woorden geantwoort heeft: dat het onmoghelijck ware zijn over-groote bewesen
weldaden ende sijn deuchtsaemheydt ymmermeer te moghen uyt zijn herte komen:
ende dat hy ongetwijfelt 't gene hy hem bevolen hadde, soude volbrengen
so haest hem sulcx gelegen mochte wesen. Doen heeft Saladijn hem minnelijcken
met natte oogen omhelst, gecust ende geseyt: vaert nu henen in Gods namen, ende
tradt met eene uyter camere. Voort hebben al d'ander Baroenen mede oorlof aen
hem genomen ende zijn metten Soudaen gekomen inde sale daer 't bedde bereyt
was. Maer want het nu al spade was ende de Nigromancien zijnen tijdt vast
verbeyde ende hem spoeyde: soo is daer eenen Medecijn by Messire Thorel
ghecomen met eenen bereyden drancke, hem vroet makende dat dien hem om te
verstercken diende: dies hy dien ingedroncken heeft ende terstont in eenen
vasten slaep ghevallen is. Doen wert hy alsoo slapende ghedraghen op het toe
bereyde bedde nae Saladijns bevelen: de welcke daer benevens hem oock opstelde
een dierbare gulden Croone die groot ende schoon was: daer hy oock sulcken
teecken opsette, dat namaels kennelijc bleec die selve aen messire Thorels
huysvrouwe gheschickt te wesen. Voort streeck hy aen Messire Thorels handt een
vingerlinck daer soo glinsterende carbonckel inne stont, dat het een brandende
toortse scheen te wesen, sulcx dat haer waerde onwaerdeerlijck was. Oock dede
hy hem een swaert ommegorden, welck behangsel tot genen slechten prijse en
stont. Hy liet hem ooc op zijn borste hangen een bagge van so uytgelesen
groote ende suyvere peerlen dat diergelijcken noyt ghesien | |
| |
en waren, beset zijnde met noch veel ander kostelijcke gesteenten.
Daer na dede hy noch aen elcke zijde benevens hem stellen twee groote gulde
beckens vol goude ducaten, coorden van peerlen, ringen, gordelen ende ander
cleynodien die hier te langhe souden vallen te verhalen. Ende dit gedaen
zijnde heeft hem Saladijn noch eens voor zijn mont gekust, ende den
Nigromancien bevolen zijn voornemen spoedich te volbrengen. Also is terstont
het bedde met Messire Thorel verdwenen uyten oogen van Saladijn ende zijne
Heeren die daer teghenwoordich waren, ende daer op de sake gebleven syn
van dat wonder koutende. Messire Thorel wert in corter stont gebracht inde Kerc
van S. Pieter in Cieldoro binnen Pavien soo hy daer te voren begeert hadde, met
alle de voorschreven kostelijckheden, ende sliep noch vast als de Coster
de Metten quam luyden. De Coster met een licht in syn hant inder Kercken
komende, ende dit rijckelijke bedde onvoordacht siende, en wert niet alleen
verwondert, maer oock so vervaert, dat hy verbaesdelijcken vluchtede. Dit sach
den Abt met d'ander Monicken, die dies verwondert zijnde, hem d'oorsake
vraegden waerom dat hy so wech liep. De Coster hevet hun allen vertelt. Wat
beduyt ditet? sprack den Abt, zydy dan sulcken kint ende so nieu in dese
Kercke gecomen, dat ghy dus lichtelijck vervaert zijt? Nu laet ons derwaert
gaen besien wat hem dus beancxt maeckt. Doen onstaken sy vele toortsen, ende
als den Abt met sijne Monnicken binnen de Kercke was gecomen, sagen sy dat
bedde so wonderlijck ende rijckelijck, oock mede den Ridder daer op
liggen slapen. Terwijlen sy also twijfelijc ende ancxtich stonden sonder
te dorven aent bedde genaken, ende met verwonderen op die schoone
juwelen saghen, so ist geschiet dat Messire Thorel ontwakende swaerlijcken
versuchtede. So haest de Monicken ende ooc den Abt met henlieden dit saghen,
zijn sy al tsamen vervaert van daer geloopen, roepende, Heere God staet ons by.
Messire Thorel opende sijne oogen ende bekende claerlijc dat hy ter
plaetsen was daer hy aen Saladijn om ghebeden hadde, dies hy in hem selfs met
allen wel te vreden was. Maer als hy nu over eynde was geseten ende elc
dinck bysonder van al dat benevens hem lach, wel besien heeft, so heeft
Saladijns heerlijcke miltheyt (niet teghenstaende die te voren overgroot van
hem bevonden was) noch veel grooter in syn oogen gebleken dan oyt: ende siende
dat de Monicken van hem wech vloden, d'oorsake van dien ooc wel verstaende,
began hy (sonder hem verder te verroeren) den Abt by sijnen name te roepen,
ende hem te bidden voor hem niet vervaert te zijn, want hy was synen neve
Thorel. Den Abt dit hoorende werdt noch meer bevreest dan te voren, als de gene
die synen neve nu al langen tijdt voor doot gehouden hadde. Maer als hy daer
nae wat tot hem selven quam, ende deur blijckelijcke redenen vermerckte
geroepen te wesen, soo maeckte hy een teken des cruys voor hem ende ginc tot
hem. Den welcken Messire Thorel aensprack, seggende: Voor wien vreesdy doch
Vader? Ic leve noch, Gode sy lof, ende ben wederomme ghekomen van over 't Meyr.
Alhoewel Messire Thorel eenen langen baert ende Sarazijnsch gewaet hadde, so
heeft hem nochtans den Abt ten laetsten ghekent, hem selfs verstout ende hem by
der handt genomen, seggende: zijt wel ghekomen mijn lieve kint. Laet u niet
verwonderen dat wy ons van u vervaerden: want daer en is niet een mensch binnen
dese stede, die niet vastelijcken en gelooft dat ghy doodt zijt: sulckx dat ick
u wel mach segghen dat Aliette u huysvrouwe overwonnen zijnde van haerder
maghen begeerten ende dreyghen, haers ondancx weder heeft moeten eenen man
nemen die sy huyden trouwen sal: daer toe de bruyloft met alle dat ter feesten
van noode is, nu al gantsch bereyt is. Voort is | |
| |
Messire Thorel
van dat Rijckelijcke bedde geresen, betoonde den Abt uytgenomen groote
vriendtschappe ende oock mede alle de Monniken, den welcken hy vrientlijcken
elc bysonder badt niemant ter wereldt eenigh woordt van sijne wederkomste te
segghen, ter tijdt toe hy yet sonderlinghs (dat hem eerst noch te doen stondt
besteldt hadde. Als daer nae alle sijne kostelijcke kleynodien in bewaerder
handt gheleydt waren vertelde hy zijnen oom alle dat hem tot dien daghe toe
wedervaren was: daer inne hem den Abt hooghelijck verblijde ende Gode
van zijnder neven goede avontueren ghedanckt heeft. Doen vraegde Messire Thorel
sijnen Oom wie zijnder huysvrouwen bruydegom ware, het welcke den Abt
hem seyde. Doen sprack messire Thorel, my lust grootelijcken te sien eermen van
mijn comste verneemt, hoe dat haer mijn huysvrouwe in dese bruyloft draghen
sal: daerom is mijn begheeren (niet teghenstaende der gheestelijcke ghewoonte
niet en is in sulckdanige feesten te wesen) dat ghy doch om mijnent wille
beschicken wilt dat wy daer te samen moghen gaen. Den Abt antwoorde dat gaerne
te willen doen. Daeromme heeft hy soo haest het dagh geworden was, den
bruydegom ontboden dat hy geerne (indient hem beliefde) met een goet vriendt in
sijn Feeste soude komen: daer op hem vanden Edelman geantwoort wert, dat hem
sulcx lief ende aengenaem was. Als nu de tijt om te gaen eten ghekomen was, is
Messire Thorel soo ghekleet als hy was, met mijn Heere de Prelaet tot des
Bruydegoms huys gegaen: alwaer hy van elckerlijck met groote verwonderinge
aenghesien maer van niemant gekent wert: overmidts de Abt oock seyde dat het
een Sarazijn was als Ambassadeur vanden Soudaen aen den Coninck van
Vranckrijcke gesonden. Also wert Messire Thorel ghesteldt aen een Tafel die
recht tegens over sijn huysvrouwe stont die hy met groot behaghen aenschoude,
ende merckte wel aen haer treurigh gelaet dat sy niet met allen wel in dit
houwelijck te vreden en was: Oock mede sach sy somtijdts op hem, sonder
nochtans eenighe kennisse in hem te moghen mercken: want sulcx behindert
was door sijnen seer langhen baerde, sijn seltsaem gewade, ende het
ontwijselijck vermoeden zijns doodts. Maer doent Messire Thorel nu tijdt dochte
om te versoecken oft sy noch eenighe ghedenckenisse van hem in 't herte hadde,
soo heeft hy den rinck die sy hem in 't laetst afscheyden ghegheven hadde, van
sijn handt ghedaen ende een Pagie die voor haer diende, by hem gheroepen, tot
den welcken hy sprack: Gaet, sone, de bruyt van mijnen wegen seggen, in mijn
lant soodanighe maniere te wesen, soo wanneer eenigh vreemt man (so ic hier
ben) te weerschappe is by een bruyt (so sy huyden is) dat dan de Bruyt in een
teken dat haer die vreemde gast willekome is, den beker, daer sy selfs uyt
drinckt, vol wijne sent: daer uyt dan die gast so vele drinckt als hem belieft,
ende sendt dien selfden kop daer na overdect weder totte bruyt: die daer dan de
inghebleven reste gants uyt drinckt. De Pagie heeft sijn bootschap alsulcx
ghedaen aende Bruydt: de welcke als een welgheleerde ende verstandighe vrouwe,
meynende dat eenigh groot personagie te wesen, terstont eenen schoonen
vergulden Cop dede spoelen, die daer voor haer stont, ende die daer nae
bevelende vol Wijns te schencken, sant die totten vreemden gast, om hem te
bewijsen dat sijn komste haer lief ende aenghenaem was. Messire Thorel ontfinck
den Kop, die den Rinck in sijnen monde gesteken hebbende dien al drinckende
inden Kop liet sincken sonder dat yemandt sulckx gheware werdt: ende als hy
daer weynigh Wijns inne ghelaten hadde, stelde hy 't deckxsel dae op ende
stierde den Kop alsoo weder tot de Bruydt, dese ontfinck den Kop, ende om sijn
ghewoonte te onderhouden, | |
| |
stelde sy dien (nae dat sy 't decxel
afgheset hadde) aen haren mont, daer sy doen den rinck werdt siende, die sy
sonder eenigh woordt te segghen naerstelijck aenschoude. Maer als sy den rinck
ontwijselijck kende te wesen den selven die sy Messire Thorel in sijn laetste
afscheydt hadde ghegheven, heeft sy haer ooghen voorsichtelijcken ghekeert op
den ghenen diemen voor een uytlandigh man hielt: den welcken sy terstont
kennende werdt, dies sy de Tafel voor haer met alle dat daer op stondt ter
aerden stootende niet anders dan oft sy uytsinnigh waer gheworden, began te
roepen: Dit is mijn Heere ende mijn man. Dit is waerlijck Messire Thorel. Ende
voort sonder eenigh achterdencken op haer gulden Lakens kleederen oft op eenigh
ander dinck dat opte tafele mochte wesen, is sy vander plaetse daer sy sat
gheloopen daer haer Man was dien sy met beyden armen so verre sy mochte voor
uyt streckende vastelijcken omhelsde, dat sy door niemandt van alle 't
gheselschaps segghen nochte doen, van zijnen halse en mochte ghekreghen werden:
ter tijdt toe dat Messire Thorel haer seyde dat sy haer wat soude bedwinghen,
ende dat haer noch gheen tijdt en soude ontbreken om hem ghenoegh te omhelsen.
Doen heeft sy haer selven weder opghericht, als nu de gantse bruyloft in roere
stont, ende 't meeste volc blijde was om de wederkomste van sulckdanighen
Ridder. Messire Thorel begheerde dat elck stille soude blijven sitten, vertelde
daer over luyde alle dat hem ghebeurt was, vander tijdt af dat hy uytreysde tot
sijn wederkomste toe: besluytende dat die goede edelman, dewelcke wanende dat
hy doodt ware zijn Huysvrouwe tot eene bruyt verkoren hadde, hem oock niet en
behoorde te belghen, dat hy nu noch selfs levendigh wesende sijn huysvrouwe
weder nam. De nieuwe Bruydegom (niet teghenstaende hy in desen al wat beschaemt
was) antwoorde vrymoedelijck ende vriendelijcken dat het wel behoorden dat hy
met het sijne, nae zijns selfs believen ende wille doen mochte. De bruyt
heeft daer de kroone ende de ringen die zy vanden nieuwen bruydegom
ontfangen hadde, ghelaten: oock nam sy den rinck uyten kop ende heeft dien aen
haren vinger gestreken, ende de ghesonden kroone van Saladijn oock op 't hooft
ghestelt. Voort is zy ghetreden uyt des Bruydegoms huys ende met meest
alle de statie of pompe van Bruylofs volc ten huyse van Messire Thorel gegaen:
alwaer hen de mistroostige vrienden, magen ende burgeren, die hem by na als een
miracule te wonder aensagen, met een lange vrolijcken Feeste verblijden ende
vermaeckten. Messire Thorel beschenckte alle zijn vrienden ende magen,
maer sonderlinghen sijnen Oom den Abt, van gelijcken veel vanden burgeren met
aengename gaven van sijn kostelijcke juweelen, ooc mede liet hy sijn
geluckige wederkomst door meer dan eenen bode weten aenden Soudaen, hem selfs
altijt voor diens vrient ende dienaer houwende: ende lange jaren
daer nae noch vrolijck ende gesont met sijne huysvrouwe levende hanteerde hy
noch meer beleeftheyts dan oyt te voren. Dit was dan het eynde van alle
zijn ende sijnre huysvrouwen verdriet, ende het loon van hun
vrolijcke ende bereyde beleeftheden, dewelcke van vele wel
beneerstight werden om te plegen, die nochtans (niet tegenstaende hun 't
vermoghen niet en ontbreeckt) sulcx so qualijck konnen hanteren, dat sy die den
ontfanger al te voren vele dierder dan sy dickmael waerdigh zijn doen
verghelden, ende veeltijdts beter onghedaen was: daerom hem niemant en behoort
te verwonderen als sulckdanige ontijdige weldaet oft beleeftheyt
ongeloont blijft.
|
|