Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis Boccatij

Twee jonge Mannen gingen tot Salomon om raedt: d'een hoe hy bemint soude moghen werden, d'ander hoe hy zijn kijfachtige wijf castijen soude: waer af d'een tot antwoorde gekreegh dat hy beminnen, ende d'ander dat hy opter gansen brugge gaen soude.

De drie-en-veertighste Historie.

Radende, dat hy eerst moet lief hebben, die lief ghehadt wil werden, ende hoemen den wijven onderdanigh maken sal.

[p. 2D4v]

Als nu de seer hooge fame van Salomons miracule wijsheydt by nae al door de gheheele Werelt ghevloghen was ende men wiste dat hy uytghesondert milt was om die eenen yeghelijck te openbaren die des begheerde te ondersoecken: soo zijnder van allen weghen vander Weereldt tot hem ghekomen om raedt te soecken in heur wichtighe ende nootlijcke saecken. Onder anderen die daer om dier saecken willen reysden, is oock een Jonck Man ghenaemt Melisso, die seer rijck ende edel was, daeromme ghetrocken uytter Stadt Layasse, van waer hy gheboren was ende daer hy oock woonde.

Rijdende nae Jerusalem, soo ist ghebeurt dat hy int scheyden uyt Antiochien vergheselschapt is met een ander Jonck Man ghenoemt Joseph, die eenen wech met hem hielt: dies hy alsoo een wijle benevens den selven rijdende met hem, soo der reysighers ghewoonte is, began inden kout oft klap te komen: ende nu zijnen staet, oock van waer hy was al vernomen hebbende, heeft hy hem ghevraecht waer hy henen wilde ende waeromme. Daer op Joseph antwoorde dat hy reysde tot Salomon om raedt van hem te ghekrijghen, hoe hy hem draghen soude teghen zijn wijf, die kijfachtigher ende verkeerder was dan eenigh ander wijf: de welcke hy noch door bidden noch door smeecken noch door gheenderley ander middel van heuren quaden kop en hadde konnen brenghen: ende heeft daer nae hem van ghelijcken, van waer hy was, waer ende waeromme hy ginck, gevraecht. Den welcken Melisso gheantwoort heeft, ick ben van Layasse, ende hebbe oock mijn ongeluck ghelijck ghy het uwe hebt. Ick ben een rijck Jonckman, die mijn goet verteere met rijckelijc huys te houden, ende mijn mede burgers te eeren, sonder dat ic nochtans door alle sulckx, (d'welck nieu ende vreemt om te bedencken is) eenigh mensche kan gevinden die my jonstigh is oft bemint: dus streckt mijnen wegh oock daer ghy treckt, om raedt te vraghen, hoe ick best soude moghen bemindt werden. Alsoo zijn die twee ghesellen te samen voort ghetreden, ende binnen Jerusalem ghekomen, daer sy binnen korter wijlen door een vanden Baroenen ghebracht zijn voor Salomon: den welcken Melisse met korte woorden sijn sake vertrocken heeft: daer op hem van Salomon niet anders en werdt gheantwoordt dan, bemint. Dit gheantwoort zijnde, is Melisso terstont weder buyten gebracht, ende Joseph binnen, die oock verklaerde 't gene daer hy om gekomen was. Den welcken Salomon geen ander antwoorde en gaf, dan gaet opter gansen Brugge: ende dit geseyt zijnde werdt Joseph mede sonder eenigh vertreck uyt des Coninckx teghenwoordigheydt ghebracht. Daer vant hy Melisso die hem vertoefde, ende vertelde hem wat antwoorde hy gekregen hadde. De welcke te samen dese antwoorden over denckende, ende niet konnende eenighen sinne noch oorbaer tot hunluyder saken dienende, daer uyt begrijpen, zijn by na als bespot wesende weder op den wegh gheslaghen om nae huys te keeren. Nae dat sy sommige dagen gereden hadde, zijn sy aen een Riviere gecomen, daer een schoone brugge over lach: alwaer een groote menighte van Paerden ende geladen muylen over quamen: sulckx dat sy genootsaeckt waren een weynigh aldaer te beyden, tot dat die overgheleden souden zijn. Maer als sy by nae al t'samen over waren, was daer oock een Muyle die schichtigh was ende in gheender wijsen over de brugghe en wilde rijden. Daeromme heeft de muletier eenen stock inder hant ghenomen, daer mede hy met den eersten ghenoegh sachtelijck began te slane, om den mule daer over te doen gaen, maer de mule dan aen d'een zijde, dan aen d'ander syde, dan aen terwaerts wijckende ende deysende, ende en wilde gheensins over de brugghe gaen. De muletier dieshalve

[p. 2E1r]

uyter maten seer vergramt zijnde began den muyl met gantscher krachten metten stocke te slaen, nu op het hooft dan op de zijde, dan oock aen den hals: maer het was al t'samen te vergeefs. Daeromme ten laetsten Melisso ende Joseph dit al aensiende, dickmael totten muletier seyden: Wat wildy maken beule? wildy het beest moorden? waeromme en versoeckt ghyt niet wel ende soetelijc te leyden? dan soudet veel bat voortgaen dan aldus met veel slaghen als ghy doet. Den welcken de Muletier gheantwoort heeft seggende: ghylieden kent uwe peerden ende ick mijnen muyle, dus laet my daer mede ghewerden: ende dit gheseydt hebbende began hy daer weder van nieuws op te slaen: twelc so lange van alle kanten geduerde, dat den muyle ten laetsten recht uyt daer over ginc, sulcx dat de muletier d'overhant behielt. Als nu die twee jonge mannen heurs weeghs over de brugge bestonden te rijden vraeghde Joseph eenen goeden man, voor op de brugghe staende, hoe de brugghe ghenaemt was. Messire, antwoorde hem die goede man, men noemtse der gansen brugge. Joseph dit hoorende, wert Salomons woort gedachtigh: ende hem omgewent hebbende tegens Melisso sprack tot hem: Nu segghe ick u, mijn geselle, dat den raedt my van Salomon ghegheven, noch wel goet mochte zijn ende warachtigh: want ick nu opentlijcken belijde, dat ick mijn Wijf noyt wel smijten en konste: het welcke nu van desen Muletier te recht onderwesen is. Na weynich dagen van daer tot Antiochien ghekomen zijnde, heeft Joseph Melisso sommige dagen by hem gehouden om wat te rusten. Als nu Joseph feestelijck ghenoegh ontfangen was van zijn Huysvrouwe, heeft hy haer bevolen de maeltijdt te bereyden soo haer van Melisso geseyt soude werden: dies Melisso merckende dat sulcx Josephs believen was, haer met luttel woorden onderwees wat sy doen soude. Maer de vrouwe haer oude gewoonte volghende, en dede niet soo haer van Melisse geseyt was, maer dede alle dingen by na recht contrarie. Dit sach Joseph, dies hy seer verstoort zijnde sprack: Was u niet gheseydt, dit avondtmael in deser wijsen te bereyden? De vrouwe haer omkeerende heeft met fieren ghelate daer op gheantwoordt: wel wat sal dit beduyden? wilt ghy eten, waerom en eet ghy niet? was my anders bevolen, het beliefde my aldus te doen: Behaget u, 't is goet: behaget u niet soo gedooght het. Van deser antwoorden was Melisso heel verwondert, ende misprees dat seere. Joseph dit hoorende sprack tot haer: Noch zydy 't selfde wijf dat ghy oyt placht te wesen: maer gelooft my ick sal u haest wat vertellen: ende hem omkeerende tot Melisso, sprack hy: Wy sullen nu haest sien (vrient) oft Salomons raedt oock goet is: maer u bidde ick dat het u niet en verdriete om te aensien, ende dat ghyt voor een tafelspel wilt achten 't gene ick doen sal: ende op dat ghy my niet en behindert, soo gedenct de antwoorde die ons de Muletier gaf, als wy medogen hadden met zijnen muyle. Daer op heeft Melisso gheantwoort: Ic ben binnen uwen huyse, dies ben ick van sinne u al hier de meester te laten wesen. Joseph gevonden hebbende eenen ronden kluppel van een jonghe eycke, is daer mede na de kamere getreden: daer sijn wijf vander tafelen opghestaen zijnde, al preutelende binnen was gegaen: de welcke hy by den hayre greep, voor sijn voeten ter aerden wierp, ende wackerlijck met die eycken stock began te slaen. Het Wijf began metten eersten luyde te krijten ende hem daer nae te dreyghen: maer siende dat Joseph dies niet teghenstaende niet op en hielt van slaen: bestont zy nu al morwe gheklopt zijnde, haer handen t'samen te legghen, ende hem om Godts wille ghenade te bidden, dat hyse doch niet en soude doodtslaen ende beloofde daer en boven nemmermeer yet teghen zijn believen te doene. Noch en sloegh Joseph al niet te minder door

[p. 2E1v]

alle dit: maer trefte met hettiger gramschappe, nu hier, dan daer op haer lendenen, op haer billen ende op haer schouderen wel dapperlijck, sonder eenighsins af te laten voor dat hy vermoeyt was van slaen, sulcks dat die arme Vrouwe om kort te maecken, nauwelijcx een lidt aen haer lichaem en hadde dat niet bloedigh oft blaeu en was. Dit gedaen zijnde, quam hy weder by Melisso, segghende: morgen sullen wy sien wat voordeel den raet, gaet aender gansen brugge, gedaen sal hebben. Daer nae een weynigh gerust ende zijn handen weder gewasschen hebbende, ginck hy met Melisso sitten eten, ende zijn na de maeltijdt als het tijt om slapen was, te ruste gegaen. Oock is de ellenidge vrou met nauwer noot pijnlijck vander aerden opghestaen, ende op haer bedde gaen legghen, daer sy dien nacht, soo sy best mochte gherust heeft: Als den morgen gekomen was, is sy seer vroegh opghestaen, ende dede haren man vragen wat hem beliefde des middaeghs te eten. De man hier om lacchende met Melisso, heeft sijnen sin daer af gheseyt. Doen de middach voor handen was, hebben sy alle dingen op 't alderbeste bereydt gevonden in alder manieren na Josephs bevelen, dies sy den raedt, die eerst van henluyden niet wel verstaen en was, boven maten seere gepresen hebben.

Niet lange daer na, is Melisso van Joseph gescheyden: dewelcke t'huys gekomen zijnde, ghegaen is by eenen wijsen Man: dien hy den raedt van Salomon ontfangen, te kennen heeft gegeven, die tot hem seyde: Hy en mocht u gheenen waerachtiger noch beteren raet gheven: Ghy weet dat ghy niemant en bemint: maer dat ghy alle de eere ende vrientschappe, die ghy yemandt bewijst, alleenlijck om u selfs roemgierigheyt doet: Bemint dan, soo u van Solomon gheraden is, ende ghy sult bemint werden. Ende also was dat kijfachtige wijf ghebetert, ende die jonge man beminnende, bemint.