|
| |
Guy van Cremone sterft ende laet sijn Dochter in hoede van een
vrient genaemt Jaquemijn van Pavyen: welcke dochter zoo bemint wert van Jannot
de Severijn ende van Minguijn de Mingole, dat zy daer elckander om sloegen:
maer bevonden zijnde dat Jannot haer broeder was, wert zy Minguijn te
wijve gegeven.
| |
De drie-en-twintichste Historie.
Tot bewijs van de twisten die uyt minnen rijsen, ende eensdeels oock
vande oprechticheydt eens ghetrouwen vrients.
INde Stede van Fan woonden eertijts twee Lombarden die daer
waren metter woone ghecomen: waer af d'eene gheheeten was Guy van Cremone, maer
d'ander Jacquemijn van Pavye: ende waeren beyde Mannen al op heur
daghen, die in haer jonckheydt by nae altijt als crijchsluyden den crijch
ghehanteert hadden. Als nu Guy in dootlijcker cranckheyt ghevallen was, ende hy
gheen Sone noch vriendt noch maghe en hadde daer op hy hem meer betroude dan op
Jaquemijn, zoo heeft hy met den selven langhe van sijn saecken ghesproken, ende
hem sijn Dochter ontrent thien jarich zijnde, met alle sijne goeden, die hy in
deser werelt hadde, bevolen, ende is daer nae ghestorven. In desen tijden ist
gevallen dat de Stede van Fayence, die langhen tijt in oorloghe ende ongheluck
hadde gheweest, wederomme ghecomen is in wat beter state, sulcx dat elckerlijck
toeghelaten werdt vrijlijck aldaer te moghen comen woonen. In dese Stede hadde
Jaquemijn eertijts ghewoont, daeromme hy gheneghen werdt wederomme daer te
keeren sulcx dat hy daer ghetrocken is met alle sijne goeden, ende bracht daer
oock met hem de jonge Dochter die hem van Guy bevolen was, de welcke hy beminde
ende onderhielt niet anders dan zijn selfs dochter. Dese nu opwassende, werdt
oock zoo schoonen Dochter als daer inde Stede was: ende en was noch by haer
schoonheyt niet minder wel gemaniert dan schoone: sulcx dat zy van vele
Jongelingen ghevrijet is geweest. Maer onder anderen waren daer twee eerlijcke
ende bequame jongelingen die boven alle anderen op haer
verliefde: ende dat zo gelijck dat zy uyt jalousien, die zy d'een opten
anderen onderlinghe droegen, elc ander dootlijc begonden te
haten: welcke twee genaemt waren, d'een Jannot van Severijn,
ende d'ander Miguijn van Mingole: die elck dese Dochter (nu
vijfthien jaren out) gaerne te Wijve getrout souden hebben,
indien haer magen daer inne verwillicht hadden. Maer als zy sagen dat haer de
Dochter door een eerlijcke ontschuldiginge geweygert was began elc van
hun beyden zijn uyterste beste te doen om haer te crijgen
door sulcdanigen middele als hy best soude mogen. Jaquemijn hadde binnen
sijnen huyse een oude maerte ende een dienaer
genaemt Crivel, dat een genoechlijc ende seer goet mensche
was, waer me- | |
| |
de Jannot groote kennisse heeft ghemaeckt, ende hem
oock ter ghelegender tijt zijn liefde ondect, biddende hem doch behulpelijck te
willen wesen om hem te doen verwerven, 't gene dat hy boven alle dingen
beminde, daer by hy hem groote dinghen beloofde, by aldien hy sulcx dede. Desen
werden van Criuel gheantwoort aldus: Hoort Jannot, ick en can u hier inne niet
anders te gevalle doen, dan dat ick u als mijn Meester erghens te gaste ware
gegaen, binnen den huyse by haer liet comen: want ick wel wete dat zy niet eens
nae my soude willen luysteren, indien ick haer van u began te spreecken:
maer dit belove ic u ende salt oock doen indient u belieft: soo meucht ghy dan
voort doen 'tghene dat u best duncken sal. Jannot seyde daer op dat hy niet
meer van hem en begeerde, ende hebbent alsoo daer by laten blijven. Aen d'ander
sijde hadde Minguijn nu alzoo vele ghedaen dat hy grootelijck bekendt was met
de Maerte die hem nu al vele bootschappen aen de dochter ghedaen hadde, sulcx
dat die nu al by nae met Minguijns liefde ontsteken was. De Maerte hadde hier
en boven Minguyn oock toegeseyt hem by de Dochter (om met haer te couten) te
helpen ten eersten het gebeuren soude dat haer meester om eenrehande sake des
avonts uyten huyse ginc. Also ist na weynich tijts ghevallen dat Jacquemijn door
Crijuels beleydt op eenen avont een sijnre vrienden ginck vergasten: het welcke
hy Jannot vercondicht hebbende een aenslach met hem maeckte, dat Criuel een
seker teecken doende, ende dat Jannot dan aen comen ende de deure open vinden
soude. De Maerte oock aende ander zijde hier niet af wetende, heeft Minguijn
doen weten dat Jacquemijn uyt eten was: ende seyde hem dat hy hem
ontrent den huyse moeste houden, om van gelijcken als hy het gegeven teecken
soude sien daer binnen te comen. Als nu den donckeren avont gecomen was
ende dese twee minnaren gheen vanden anderen wist, hoe wel hem elck
nochtans voor sijnen gheselle beduchte, zo zijn zy derwaerts ghetreden, elck
met een deel zijnre vrienden oft ghesellen verselschapt zijnde die wel met
geweer voorsien waren om veylich binnenden huyse te mogen comen.
Minguijn ginc met sijn gesellen in een vrients huys die des dochters gebuere
was, ende verwachte het teecken, van gelijcken bleef Jannot een
weynich verde vanden huyse met zijn volck staen wachten. De Meester dan
uyten huyse gegaen zijnde deden Criuel ende de Maerte elck zijn uyterste
beste om d'een dander ergens wten huyse te versenden. Criuel sprack tot de
maerte: waeromme en gady niet slapen? wat beydy aldus te gaen
swerven door 't huys? Maer ghy, sprack de Maert, waeromme en gady niet
om ons Meester te halen? waer nae toefdy noch, nu ghy gegeten hebbet? Ende
alsoo en wist d'een van d'ander niet ontslaghen te werden. Criuel dan siende
dat den tijdt, die hy Jannot gestelt hadde, voor handen was, began in hem selfs
te segghen: wat hebbe ic oock met haer te doen: soude zijt willen clappen, ick
wist haer sulcx wel te vergelden. Daer mede gaf hy zijn teecken opende
de deure, Jannot quam met twee zijnre ghesellen binnen, die vonden de dochter
inder salen ende namense by de handt om met hem wech te leyden. De Dochter dede
wederstant ende began so luyde als sy mochte te roepen, van gelijcken dede oock
de Maerte. Minguijn dit gheruchte hoorende is terstont met zijn ghesellen
derwaert geloopen: de welcke siende dat de Maget al buyten de deure getrocken
was, heur swaerden van leder trocken ende begonsten te roepen: He
verraders dit sal u 'tleven costen ten sal aldus niet te werck gaen: wat
geweldiger overdaet is ditte doch: Als dit gheseydt was zijn zy daer metten
swaerden op gevallen, door dit rumoer zijn ooc de ghebueren met stocken met
staven ende met licht uytghecomen, die dese daedt | |
| |
lasterden ende
Minguijn begonden te helpen: sulcx dat hy nae lanck ghevecht Jannot de Dochter
benomen ende weder in Jaquemijns huys ghestelt heeft. Dit ghevecht en was soo
haest niet ghescheyden oft des Capiteyns volck vander stad en is daer ooc
gecomen: de welcke vele van dese ghevangen namen ende onder anderen oock
Jannot, Minguijn ende Cruel, die zy inde ghevanckenisse brachten. Als nu dit
rumoer gestilt ende Jaquemijn vander maeltijt wederomme thuyswaert ghecomen was
wert hy om dit misval seer t'onvreden: maer als hy dese gheschiedenisse
ondersocht hebbende bevant dat alle dit buyten des Dochters weten ende schulden
geschiet was, wert hy wat beter te vreden: ende heeft dit spel by hem selfs
alsoo overweghen, dat hy, om sulcx meer te voorhoeden, voor hem nam de Dochter
metten eersten aen eenen Man te besteden. Des anderen daechs als de maghen van
de twee Jongelingen de waerheyt deser saken vernomen hebbende wel verstonden
wat straffinge over den gevangenen soude moeten gaen, indien Jaquemijn
doen wilde t'gene hy wel met goede redene doen mochte, zijn zy tot hem
ghecomen, ende hebben hem met soete woorden gebeden dat hy doch so vele
niet en soude willen mercken opten overdaet, die hem doort
onverstant van die jonge lieden gedaen was, als op de vrientschappe die zy hem
vermoeden te draghen tot henlieden die hem hieromme baden: stellende heur
selven ende oock de jonghelingen, vanden welcken dit quaet bedreven was, tot
sulckdaniger beteringe alst hem believen soude daer af te nemen. Jaquemijn die
vele in sijnen tijden gesien ende goet verstant hadde, heeft henlieden luttel
woorden gheantwoort seggende: Waert zoo, mijn Heeren, dat ick so wel in mijn
selfs vaderlant ware als ick int uwe ben, ick kenne my selfs zoo seere u lieder
vrient, dat ic hier inne niet anders dan u lieden wil ende beliefte doen soude.
Ende behalven dat noch, behoor ick u lieden dies noch meer te believen, als ghy
in desen selfs meer verongelijckt zijt dan ick ben. Want dese Dochter en is
(zoo van vele menschen ghewaent wert) niet van Cremonten noch van Pavyen, maer
van Fayence: hoe wel dat zy noch ick noch de gene daer ick haer af ontfangen
hebbe noyt en mochten weten wie haer moeder was: daeromme ooc tghene dat
ghy aen my begeert, gedaen sal worden zoo ghy lieden dat selfs sult willen
bevelen. Die eersame mannen danckten Jaquemijne blijdelijcken van sijn
goetwillige antwoorde: ende hem seere verwonderende dat dese dochter van
Fayencen was baden zy hem heur te willen vertellen hoe hy daer aen gecomen was,
ende hoe dat hyt wiste dat zy van Fayencen was.
Daer op heeft Jaquemijn gheseydt: Guyot van Cremonen was mijn
geselle ende vrient, de welcke my op sijn doot bedde te kennen
gegeven heeft, hoe dat hy, als dese stede vande Keyser Frederice overvallen
ende ghewonnen was, met sijn medegesellen in een huys quam dat vol goeden ende
ydel van menschen was: behalven alleen dese dochter die doen ter tijt
niet out en was boven twee jaren. Dit meysken noemde hem Vader als hy nu al
opten dorpel vanden huyse was om uyt te gaene: dies hy uyt medogentheyt
beweecht zijnde, dat dochterken met alle dat hy binnen den selfden huyse vant
met hem bracht tot Fan: daer hy stervende dese dochter met alle 't goet dat hy
hadde, in mijnen handen stelde ende my beval, dat ickse (als het tijt soude
zijn) houwen ende haer alle dat haer toebehoorde te houwelijcke gheven soude.
Al ist nu wel zo dat ick bereyt ben om haer eenen man te geven, zo en hebbe ic
nochtans noch geen vryer voor haer vernomen die my wel behaechde: hoe wel ick
nochtans geerne t'selfde soude volbrenghen eer dat my noch eens sulcken spel,
als hier gister avont berocket was, op mochte comen. Nu stont daer mede
onder | |
| |
'tgeselschap, by geval een genaemt Guillemijn de
Medecijn, die mede met Guy van Cremone in 't overval van dier steden geweest
hadde, sulcx dat hy met allen wel wiste wiens huys van desen Guy
gheplondert was, den welcken hy daer ooc int geselschap siende genaecte
ende aensprac seggende, hoordy wel Barnardijn wat Jaquemijn daer
seyt? Jae ick seer wel, sprac Bernardijn: ick wert daer ooc terstont op
denckende, also my wel vast voorstaet dat ic in dien overval een
dochterken, van sulcker oude als Jaquemijn daer seyt, verloren hebbe. Waerlijck
seyde Guillemijn, het is u eygen Dochter: want ick onlanckx nae dat overval
gheraecte by Guyot van Cremone dien ick hoorde vertellen waer hy die
plonderinge gedaen hadde: het welcke ic in u huys bevant gheweest te zijne.
Daeromme bidde ick dat ghy u doch bedenct oft ghy haer deur geen litteecken en
sout weten te kennen, op dat ghy daer nae meught doen sien: want ick ben seker
dat ghyt u Dochter te wesen bevinden sult. Alsoo began Barnardijn daer op te
dencken, sulcx dat hy gedachtigh wert dat zy aen haer slincker oore een teecken
behoorde te hebben in ghedaente van een Kruys: 't welck haer ghebleven was van
een wenne die hy haer onlanckx voor dit overval daer af hadde doen snijden. Om
dieswille is hy naerder by Jaquemijn ghetreden: ende heeft gebeden de Dochter
daer doch by hem te doen komen: het welcke van Jaquemijn gaerne verwillicht
werdt ende de Dochter terstondt daer dede halen. Die en quam soo haest niet in
Barnardijns ooghen, oft hem en dochte dat hy het aenghesicht sach vande Moeder
dat een schoon vrouwe was: maer daer niet mede vernoeghende, seyde hy tot
Jaquemijn dat hy (indient zijn believen waer) des Dochters hayr boven haer
slincker oore gaerne wat op lichten soude: waer inne Jaquemijn met allen
wel te vreden was. Doen quam Barnardijn wat naerder by de dochter, die al
schaemroot wert, ende met sijn rechterhandt het hayr vande Dochter wat
opghelicht hebbende sach hy het kruys daer aent oor staen: dies hy nu
ghewislijck wetende dat het sijn vleeschelijcke Dochter was, deerlijck began te
weenen ende haer, niet teghenstaende haer weygheringhe, hertelijcken te
omhelsen. Voorts keerde hy hem tot Jaquemijn ende seyde: O Broeder ende
vriendt, dit is mijn eyghen Dochter: Het was mijn huys dat van Guyot van
Cremonen geplondert was: alwaer dese dochter deur een haestighe ende ancxtighe
verbaestheyt vergheten werdt van haer Moeder die mijn Huysvrouwe is: ende is by
ons tot huyden toe ghemeynt gheweest dat ons kindt int selfde huys verbrant
was, overmidts den brandt terstont daer nae daer inne ghesteken wert. De
Dochter alle dit aenhoorende ende desen welbejaerden Man aensiende, began sijn
woorden te ghelooven, zijn omhelsinghe te ghedooghen ende innerlijck met hem te
schreyen, als oft zy daer door eenrehande verborghen krachten der natueren toe
beweeght waer gheweest. Terstont heeft Bernardijn haer Moeder, Suster, broeders
ende haer maghen daer ontboden: de welcke, na dat hy hen allen sijn Dochter
ghetoont ende alle de gheschiedenisse verhaelt hadde, haer wel duysendtmael
omhelst ende groote vrientschappe ghetoont hebben: ende heeftse daer nae, met
het wel believen van Jaquemijn, met hem tot sijnen huyse geleydt. De
Capiteyn vander stede, dat een eerlijck Man was al dit vernemende ende
verstaende dat Jannot, dien hy ghevanghen hielt, een sone van Bernardijn
ende een vleesschelijcke broeder vande jonghe Dochter was, heeft voor
hem ghenomen soetelijck te verduysteren het ghewelt dat by Jannot in dese
bedreven was. Daeromme heeft hy hem in dese dinghen onderwonden te handelen met
Bernardijn: sulckx dat hy de vrientschap maecte tusschen Jan- | |
| |
not
ende Minguijn, dat hy Minguijn dese Dochter wiens name Agniete was, met
groot vernoegen ende behagen van alle de vrienden te wijve gaf, ende dat
hy Criuel met de andere, die mede door desen handel in laste waren, uyt de
gevangenisse ontsloegh. Daer na heeft Minguijn seer verblijt zijnde dat hy sijn
alderliefste verworven hadde, groote Bruyloft gehouden, ende sijn bruyt
tot sijnen huyse ghehaelt, daer hy lange in vreden ende vrientschappe met haer
leefde.
|
|
Auteursrechtvrij