Van des menschen natuerlijcke vleesch wondersproock

Dat 16. Capittel.
Aert ende werckinghe vande dolende Wille.

Also zijt nu die valsche verbeeldinghen, of soo d'Apostel seyt: Die begeerten der doolinghen ⁺ die den Menschen verderven: Of soo Augustinus seyt: Die zotte ende schadelycke begeerten, die den genen die daer in bewilligen,

+ Eph.4.22 August.Con.Iul.pel.Lib.2

[fol. 144v]

in den doot ende int verderven trecken. Hier uyt komt dan voort die quade Wille. Dese pooght oock terstont om sulcken wellust ende anders te moghen ghenieten, niet alleen inde aenlockende verbeeldinghen der ghedachten, maer oock om 't selve int soet ghewaende ghevoelen des Lichaems stadelijck te hebben ende pleghen. Dan stelt die Wille, als een gebiedende Coninginne in den Mensche, alle die krachten der Zielen ende des Lichaems te wercke, omme te volbrengen 'tgene dat sy nu wil. Also moeten dan het redelijcke Vernuft, die Verstandelijckheyt, Memorie ende Voorsichtigheydt dese blinde Coninginne gehoorsamen, arbeyden ende onledigh zijn, eerst omme (indien mens niet en heeft) overvloedt van gelde, waer door alle dinghen ter wereldt verkrijghelijck schijnen, te verkrijgen, God gheve door wat middelen dat het mach zijn: ende dan voorts daer gheen gheldt en ghebreeckt omme leckere spijsen ende drancken te versieren, kostelijcke pluymbeddekens te bereyden, ende 'tgebruyck van schoone Vrouwen te verwerven. Waer toe ditte? Alleenlijck op dat de Mensche sonder hongher, sonder dorste, sonder vermoeytheydt, sonder aenporringhe der Naturen, ende in somma sonder alle nootdruftigheydt ghestadelijck int eten, int drincken, int rusten, by slapen, ende in allen soude moghen ghenieten die ghewenschte lijflijcke wellustigheyt. Dit doet dan den kocx, Wijnbrouwers ende koppelaers vele ghelts verdienen. Die werden oock alsoo doort groote loon ende daeghlijcksche oeffening soo langher soo constigher om hongher, dorst, ende byslapens lust te maken daer gheen en is. Siet alsoo wert die onkostighe, matighe, ghesonde, nootdruftighe, geoorloofde ende natuerlijcke welluste verkeert in't contrarie van alle dese, ende dit alleenlijck door toestemmen van die valsche verbeeldinghen, daer uyt dese zotte ende verkeerde Wille (dien alle dinghen oock verkeert worden) als een Tyrannische Coninginne in den Menschen werdt geboren. Dit is sy die daer zondight in den Mensche, ende desselvens sichtbaren Vleesche misbruyckt: ende en komt niet voort uyt die ziele van selfs, nochte oock uyten Lichame (soo nu al dicmael is ghebleken) maer uyt een valsche Wane ende inbeeldinghe. 'tVleesch is ende blijft onschuldigh, ten zondight niet, noch ten misbruyckt niet, maer in hem werdt ghezondight ende het werdt misbruyckt door die Tyrannische, zotte ende verkeerde Wille. Te hongeren, te dorsten, ende gheneghen te zijn tot kinderen te teelen is van selfs natuerlijck ende ooc gheen zonde: maer het misbruyck in desen gheleghen zijnde in sulckx te veele ende met onbehoorlycke persoonen is onnatuerlijck, Sonde ende quaedt.