Dat 6. Cap.
Wat de wille is, ende dat zy bestaet in de Ziele ende niet inden Lichame.
De mensche zondight dan vrywilligh, ende niet nootsakelijck. Om nu te zien waer inne dese vrye Willekeure bestaet, is noodigh Ga naar margenoot+ een weynigh te segghen vande oorsprongh ende gheboorte vanden Wille, oock wat zy is, te weten een besloten oft aengenomen Begheerte om yet te doen of te laten, of die Wille is (na Sinte Augustinus segghen) een beweginghe des ghemoedts, Ga naar margenoot+ om yet of niet toe te laten, of yet te verwerven, ende dit al sonder van yemande bedwonghen te wesen. Andere noemen die Wille een Begheerte des goets met Redene. Oock vindtmer diese segghen te sijn een kracht vande redelijcke ziele, beweeghlijck sijnde, waer door de Mensche die goet-verstaen saken benaerstigt ende die quaet-verstaen saken vliedet.
Die Wille wert gheboren uyt het verkiesen ende toestemmen van dese of die begeerte. Die begeerte comt voort wt Luste, die luste spruyt uyt het behaghelijck aenschouwen, dit wordt veroorsaeckt uyt eenighe schoone verbeeldingen ofte gedachten, welcke verbeeldinghen ofte gedachten bestaen, niet in den Lichame, maer in de ziele, te weten int ooghe der zielen, 'twelck by meest alle Geleerden gehouden werdt voor de Redene.
Nu en behoevet gheen bewijsinghe dat wy niet redelijck en sijn na den Vleesche, Lichame ofte sichtbaeren mensche, maer na der zielen ende onsichtbaren Mensche. Seker het soude een beestelijcke onredelijckheyt self moeten sijn, so yemant het Edelste ende Godtlijcke deel des Menschen wilde stellen int snoodste ende dierlijcke deel vande Mensche, namentlijck inden Vleesche. So bestaet dan de Redene inde ziele ende niet inden Vleesche. Nadien dan oock die Wille bestaet inde Redene ende dese inde ziele, so blijckt dat des menschen wille ooc inde ziele bestaet, ende niet inden Lichame ofte Vleesche.
Auteursrechtvrij