Aen den goet-willighen Leser. Voor-reden
MEn leest by Herodotum, dat tot Babylonien, eer zy den Medecijns gebruyckten, een Wet was, datmen den krancken aen de merckt brachte, om van hare sieckten raedts te pleghen metten voor-by-lijdende luyden, die gelijcke sieckten ghehadt ofte in anderen gheweten mochten hebben, De welcke dan den Krancken aen-spraecken ende vermaenden om te doen den raedt, daer door zy luyden selve, ofte andere van ghelijcker sieckten ghenesen waren gheweest. Oft wy luyden nu in een verwert Babylonien zyn gheraeckt, ende of wy oock rechte Medecijns ghebruycken, en staet my hier niet te ondersoecken. Maer dat ick my altydt stille ghehouden, niemandts religie ghelastert, ende met elck (nae mijn vermoghen) vrede onderhouden hebbe, is ontwijffelijck bekendt allen den ghenen die my kennen. Nu was sulck myn doen eenighe Calviniaensche Medecijn-meesters onlydelijck, daer door zy, niet Christelijck in myn aenghesicht, my tot mijnder beteringhe ghestraft, maer gantsch onchristelyck achter mynen rugghe tot schendinghe mijnder namen, een gheruchte van my verspreyt hebben, dat ick met een dootlijcke ende pestilentiale kranckheydt ben beladen. Al hoe wel ick nu van sulcke kranckheydt gheen teecken altoos in my en konde bemercken, maer daer teghen klaerlijck bemerckte, dat sulcke henluyder venijnighe achterklap van my niet en quam uyt oordeel, oft uyt waerheydt, maer niet dan uyt enckele partydigheydt ende loghen, Soo en hebbe ick nochtans ‘tselve niet gantsch moghen verachten, eensdeels om met waerheydt sulcke valsche achterklap onder ooghen te treden ende te beschamen, ende oock eensdeels om myne vyanden tot mynen nut te ghebruycken, ende het gene in haren achterklap noch eenichsins waerheydt soude moghen wesen (soo sich gheen loghen sonder waerheydts mom-aensicht laet verkoopen) te bekennen ende aen te nemen. Naedemael nu dese sieckte die zy my op dichten, niet en spruyt uyt mynen wandel ende leven, daer op zy luyden (hoe wel zy in desen Argi zijn, niet altoos en weten te seggen, maer uyt mynen gheloove, d’welck zy luyden Kettersch ende Godtloos noemen, ende dit om gheen ander oorsaecke dan overmidts ick met goeder conscientien allen den opinien Calvini ende Beze niet en mach aen nemen: So hebbe ick hier in drie Boecxkens schriftelijck voor ooghen ghesteldt eenighe uyt menichvuldighe redenen ende oorsaecken, die my krachtelijck verbieden allen de Calviniaensche opinien toe te stemmen. Hier mede sitte ick nu op de merckt voor allen by gaende luyden. Niet als die my selven sieck bekenne te wesen, ter oorsaecken voorschreven, maer als die buyten mynen weten, soo my voormaels wel ghebeurt is) eenige sieckte onder de leden mach hebben, welcke ongevoelijcke kranckheden gemeynlick de sorghelijckste zijn.
Ende wil hier mede gantsch vriendelijck allen voor-by-lyders, dat is, allen Lesers deser Boecxkens, ghebeden ende vermaent hebben, dat zy aendachtichlijck letten op myne redenen, de selve rypelijck oordeelen, ende my (hebben zy verstandt) mijn sieckte overtuyghen ende den waren remedien daer teghen aen wysen. Of, soo zy dit niet en vermoghen, dat zy ten minsten mynenthalven een goede ruste nemen, my mynen Heere laten vallen ende opstaen, ende dat zy so eenmael ophouden van haere gheloovens ghenooten door lasterlijcken achterklap te argheren, van hen selve Godes strenghe oordeel, opten halse te haelen, door hen valsch ende stoudt veroordeelen, ende van hen selven uytten Rijcke Godes te bannen, door hen Godloose bescheldinghen. Willen