Schole der deughden
(1630)–D.V. Coornhert–
AuteursrechtvrijA.Die antwoorde behaecht my ende verhopende ghelijcke antwoorde zoude ick nu gheerne weten hoe ende in wat wijse dese Godtlijcke School-Jonghers leeren. Ick meyn dit. Ghy hebt my verklaert Godes werck ende doen in dit leeren, zeght my nu des Menschen of Leer-Jonghers werck ende doen in desen. | |
B.Hy hoort zijn Meesters woorden blijft ghetrouwelijck daer inne,Ga naar voetnoot+ ende is daerom een reht Leer-Jongher want hy luystert swyghende om zijn Meester te hooren spreken: hy let nadachtelijck om te verstaen wat zijn Meester seydt: ende oeffent sich stadichlijck om te volbrenghen tgunt hy van synen Meester verstaet, om te letten op zijns meesters woorden seyt hy; Ick wil hooren wat Godt in my spreeckt, Ga naar voetnoot+ ende wetende dat hy Gode niet mach hooren spreecken soo lange hy spreect met de creatuerlijcke verbeeldingen ende lusten die in hem luyde roepen, so sluyt hy synen mondt, stopt voor allen createuren ende opent voor den Heere alleen zijns herten Leer-gierighe ooren met een gebogen herte om Godes wijsheyt te verstaen, Pro. 2.2. Hy neemt met alder sorchvuldicheydt zijn herte waer, Ga naar voetnoot+ wetende dat het leven daer uyt voortcomt ende dat de ghedachten de Fonteyne zijn van sonde of Deuchde. De invallende quade ghedachten biedt hy den rugge ende wederstaet zy. Ghebreeckt hem cracht of verstandt, hy biddet, uyt noot Gode geloovich om hulpe. Werdt hy verwonnen, hy treurdt, sucht, bidt om genade, verwint hy met Gode hy danckt ende prijst Gode. Maer den goeden invallende gedachten omhelst end aenkleeft hy ghetrouwelijck, ende om vanden quaden te bat verlost te worden, bewaert hy met gantscher aen-dacht zijn Meesters (Godes woort) in zijn herte, daer hyt onsichtelijck verbercht, Prov. 2.1. Tot dat het syn oude desem, gantsch suyr in synen smaecke heeft gemaeckt, Matth. 13. 33. Hy let op't ghehoorde woort sorchvuldichlijck, erkauwet dat bescheydelijck, herdencket dat vastelijck ende spieghelt sijn herte nacht ende dach inder Wet sijns Heeren die hem nu lustigh ende soet werdt boven Honichraten. Zoo neemt det gesaeyde woort wortel, ende soo vesticht sich desen boom des gherechticheyt in sulcke goude aerde, die dan ooc vruchten brengt tot haerder tijt door een ernstige lust om tgeleerde te doen ende int werc te brengen, daer comt dan de goede oeffeninghe een verbeterende moeyelijckheydt ende begheerlijcke arbeyt soo in't laten van't quade, dats in't afscheyden van sich zelve, als in't aenhangen van't goede dats in't gaen tot Christum. Hy selfs met synen lusten, begeerlijcheyden ende eyghen wille, ist quade daer af hy vliedt, dat gaet niet toe sonder lyden, strijden, sterven ende bederven. Maer want hy inder waerheyt zijn selfs vyandt is, soo verlusticht hem sulck vernielen zijns vyandts, ende acht het voor blyschappe als hy valt in aenvechtinghe, Ga naar voetnoot+ want die daer niet weynigh toe en helpt, te weten, verachtinghe, hate ende vervolgh vande Menschen: Dit weet hy ende soo verstaende dat Godt hem daer door wil voorderen ende sulcx hem uyt liefden Godes op comt, neemt hyt vrolijc vander handt Godes, kan hem in lyden verblyden ende syne vervolghers ende haters Lief hebben, siet door sulcke oeffeninge van verstant der Leere Godes, treckt Godt hem af van hem selfs tot Christum, dats van't quade ten goeden, vande sonde ter gerechtigheydt, ende vande duysternissen ten lichte waerts, Daer hy leert wandelen in heyligheydt onstraffelijck als een kindt des daghes. |