Schole der deughden

Cap. XXI.

Tot wat eynde de jongher leert.

A.

Wat ist eynde daer toe dese Leer-jongher Godes soo vlytelijck is leerende?

B.

Drie eyntlicke oorsaken vindtmen waer af d'een een trappe ofte voortgang is vanden anderen, maer de derde of laetste id d'edelste ende het uyterste eynde. d'Eerste eynde streckt niet voorder dan op datmen 't quade lven laten ende van zijnen pynlijcke straffinge vry mochte werden. Dits goedt in zijne ordeningh, maer daer in te blyven staen waer verderflijck. Want dit quaet laten niet en comt dan uyt die strafvluchtige vrese der Knechten, dese ghetrouwelijck voortgaende door opmerckinghe van haers Heeren handel met hem, bevinden zijn goedicheydt soo overgroot dat hy dickmael niet alleen ongestraft laet, maer oock genadelick loont of beschenckt, daer noch wel straf verschuldet is. Daer mindert de vrese voor straf ende wert de hope van loon vermeerdert ende komtmen also opten tweeden trappe of tot het tweede eynde, dats datmen der deughden loon soude genieten, ende hier is eens Huyrlings aert, al is dit nu wat voorder ende beter dant eerste eynde, so en ist nochtans het beste niet, en blyftmen hier tot datmen metter tijt tooge opbeurende vanden gaven totten gelove ende vanden loon der deuchden tottedeuchde self den Heere so vele beter dan zijne gaven, ende den deuchden so vele edeler dan haer beloninghe ziet te wesen, datmen den gever boven zijne gaven ende den deuchde boven haer loon begint te lieven. Daer ist uyterste ende edelste eynde becomen. Want daer leertmen den deuchden verstaen omme die ter liefden van de deuchde alleen ende uyt rechte lusten stadelijck te oefenen tegen Gode ende mensche. Welcke liefde ter deuchden den mensche metter deuchden so vereenicht dat hy in Christo met haer een wert, met Christo een werdt, ende door Christum metten Vader self een wert. Dit is goet worden, het alder edelste ende hoochste eynde der menschen.