Nota.
Om dat hier ledighe plaetse was, soo heeft ons goedt ghedocht dese Beschrijvinge vande ware Kercke ofte Gemeynte Godes, oprechte Godsdienst ende uyterlycke Kerc-oeffening) daer by te voegen, als het ter materie (ons bedunckens) dienstlyck is.
DE Ware Kerck is van sienlijcke Menschen na heur Geloove God alleen bekent, ten onsienlijcke Gemeynte, den Menschen diemen in den gheloove bekent te zijn een geestelijck vernieut uyt God geboren volck, die Godes geestelijcke Tempel zijn. Welcke Kerck niet en bestaet in uyterlijcke Sacramenten ofte teyckenen, maer in gelove, Godsaligheyt, algemeen eendracht ende liefde, de Siele ende merckteken van dit geestelijcke Lichaem, ende niet inde Ceremonien die uyterlijck wel met volcken verbint, met afsonderinge van anderen, maer niet met Christo ende d'onsienlijcke ghemeent, daer mede men vereeninght wort door den Geest, het ware geloove, ende de liefde, welcx vruchten den Menschen Gode aengenaem maken, oock sonder uyterlijcke teyckenen. Daerom is heur Godsdienst geen uyterlijck gebaer of Ceremonien, maer geestelijck, als van begin in des ghemoets oprechtigheydt, Godsaligheydt, suyverheydt, oeffeninghe der liefden, ende alle goetdadige deughden, want Godt die een gheest is, in sulcx wil ghedient wesen. Daerom sy doolen die op Kerck-oeffening te veel staen, want Godes inwendich wercken is alleen tot saligheyt van node, daer door hy de consientien vrijt, ende zijn gaven deelt oock sonder datse uyterlijcke teyckenen bruycken, welcx misbruyck nutter ghelaten ware na der vromer vermaning ende exempel, alse niet tot nut der menschen voorderen, so eertijdts metten teyckenen ghedaen is, om met des ghemoets ooghen d'onsichtbare dinghen te beschouwen, Godes beloften te betrouwen, die genoeghsaem zijn om den gheloovigen die Christum, het eenige van node hebben, sonder na yet anders te hongheren ende om hem te krijgen helpen de uyterlijcke dingen weynigh, maer alleen 't geloove, waer door men Christum aen neemt ende gheestelijck eet. Dit gheloof steunt op d'onsichtbare Gode ende ghenade, ende op gheen uyterlijcke dinghen die niets zijn, sonder des geests heylichmaking ende gelove. Ia Doop ende Avondtmael dienen tot geen vertroosting ende versekeringhe, want hy sulcx al heeft die ghelooft, ende die niet geloven sondighen te meer ende verachten de Sacramenten, door welcx vlijtigh hanteren sy schijnen willen datse niet en zijn door onghewisse tekenen die weynigh voor God gelden, ende daer elc nu meer om yvert, dan om het beteyckende, dat elck ten leven ende niet tot verderven strect. Hierom achten de ware Christenen groot den beteyckenden Doop, niet die 'tlichaem schoon wascht, maer de Siel van sonden suyvert ende in Liefde ontsteeckt, door welckx vrucht men in eendracht het rechte Avondtmael in geest ende gheloove Christum ten leven, geestelijck, eet. Of anders is teyckens gebruyck eenen valschen troost, afgoderye, ende schijn-yver, waer door sulcke verachten andere, die by ende met haer de uyterlijcke teyckenen niet en oeffenen, die men so wel sonder het beteyckende als dit sonder het teycken soude mogen hebben, met d'onsienlijcke genade ende in d'onsichtbare gemeynte Godes wesen. Voortijdts ghebleken aen de vrome Heydenen ende Ioden, die d'uyterlijcke Kerck-oeffening (die door Godes bevel doen ghepleecht werde) ontbeerden. Want Gods genade aen 'tuyterlijck niet is gebonden ende die vrucht behout, breeckt noch veracht die teyckenen, niet die hy voor hem self niet behoeft om volmaecktelijck God te dienen. Die (Godt) is onveranderlijck stelt na de waerheyt altijt eenerley wijse der saligheydt voor als na, onder verscheyden teyckenen maer enerley beteyckening. Want inde Wet zijn de Ioden oock dinghen by haer selfs goet zijnde, ende andere die wat beteyckenden gheboden gheweest, de welcke by offerhanden (ende Godt meest behaeghende) bermhertigheyt, dickmael uytghesproken werden, dewelcke wel uytghebluscht werdt door 'tyveren om 'tuyterlijcke daer door d'eendracht ghescheurdt ende argernis aengerecht wert, ende daerom niet onraetsaem schijnt, met nalatinghe van sulcx te strecken tot het ghene, doch als voortijdts, elck noch mach behouden.
LEVEN.