Oorsaken ende middelen vander menschen saligheyt ende verdoemenisse
(1631)–D.V. Coornhert– Auteursrechtvrij
[Folio 87v]
| |
Dat die volkomene ende oneyndelycke Rijckdommen des almogenden Scheppers niet en behoeven des behoeftigen schepsels dienst nochte goederen.
| |
[Folio 88r]
| |
te schenck aengeboden, van hem te ontfanghen weygheren. 11 Dit en soude niet zijn, so wy ons behoeftigh ghebreck van niet te hebben of te vermoghen, om hem te gheven, of met te dienen van ons selven hebben, grontlijck kenden. Door ‘tghebreck van welcke kenisse alleen, Godes Eere in onsen ooghen vercleynt wort, ende soude noch veel minder zijn, soo wy daer beneven oock inder Waerheyt kenden Godes volkomen goetheyt, liefde, oneyntlijcke rijckdommen ende volmaecte eerwaerdigheyt, die alleen waerdigh is gelieft, geeert, ende aengebeden te worden, als een milde ghever, om zijn goeden te ghenieten. 12 Want de ware kennisse van sulcke onse behoeftighe ende schantwaerdighe snootheyt, met sampt van Godes onbehoeftighe ende eerwaerdighe grootheydt, soude ons inder Waerheydt leeren, uyt mistrouwen ons selfs van ons, tot God te keeren, met vast betrouwen zijne gaven te begheeren, ende soo met verkrijgingh van deugts hanteren, zijn miltheyt by den menschen te eeren, op dat Gods goetheyt oock in anderen mochte vermeeren. 13 Siet daer is ‘teynde, daerom God zijn eere soeckt by den menschen: niet om eer vande menschen te ontfanghen, maer om dat sy zijn goetheyt van hem souden ontfangen. Daer is oock verclaringe hoe de ware dienaren des onbehoeftigen Heeren, hem gans onnut, maer haer selfs ghebrekighe behoeftigheyt gantsckelijcken nut zijn, met haren dienste. Om met een woort al te segghen, so is de Liefde Godes d’eenige oorsake van alle sijne weldaden, ende niet eenighe eere, die hy om zyn selfs wille soude begheeren, so men nu qualijck bestaet te leeren.
a Godt behoeft niet. Ick hebbe geseyt totten Heere: Gy syt mynGa naar margenoot+ God, want ghy en behoeft mijnre goederen niet. Ga naar margenoot+ Hy God en wert met geens menschen handen gheeert, als geens dinghs behoevende, ghemerct hy’t alles self athem geeft, Iob 22.3.35 7.8. Psal.49.9.10.11.12.13. b God versaedt den hongerighen. Ga naar margenoot+ De hongerighe heeft hy met goeden vervultGa naar margenoot+ ende den rijcken ydel ghelaten. Saligh zijn die hongheren ende dorsten na de gherechtigheydt, want sy sullen versaet worden, Psal.106, 9, Isa,44, 3, Iere.31.25. Luc.3.5.16, 25, Psalm 22.27, Luc.18, 11, etc. 6, 25, Psal.33, 11. c God geeft niemant anders zyn eere. Ga naar margenoot+ Ic ben de Heere, dat is mijn name. Ick sal mijn eere niemant anders gheven, Isai.48.11. d God alleen een ware Godt. Ga naar margenoot+ Op dat ghy sout weten dat de Heere God is, ende daer en is geen ander dan hy. Ga naar margenoot+ Dat ist eeuwige leven, dat sy u kennen alleen een ware God te wesen, ende dien ghy hebt gesonden Iesum Christum, Deut.4, 35.6.4, 32, 39, 2. Reg.7, 22, 22, 32, 3, Reg.8, 60, 18, 39, 4, Reg.5, 15, 19, 15, 19, 1. Para.17, 20, Isa.37, 20, 43, 10, 44, 9, 24, 45, 21, 46, 4, 9, Osee 13, 4, Ioel 2, 27, Marc.12, 29.1. Cor.8.6. Ephes.4.5, 6, 1. Tim.2.5. e God is alleen goet, Ga naar margenoot+ Iesus sprac tot hem: wat noemdy my goet? daer en is niemant goet dan die eenige God. Ga naar margenoot+ Ende Iesus seyde tot hem, wat noemdy my goet? daer en is) niemant goet dan een namelijc God, 1.Par.16, 34, 2. Par.5.13, 7.3.1. Esdr.3, 11. Psal.53.8.72, 1, 106, 1, 117, 1, 2.29.118 68, 134.3, 135, 1. f Ialoers of een yverige God.Ga naar margenoot+ Dientse niet. Want ick ben een God die daer yvert. Want de Heere dijn God is een yverige God onder dy, Exo.34.14. Ioel 2.18. Sach.1, 14, 8.2. Numer.25, 11. Psal.78.5. Ezech.3, 15. etc. g VVy kopen ydelheyt dier. Ga naar margenoot+ Comt, coopt wijn ende melc sonder gelt ende sonder mangelinghe. Waeromme bestedy u silver om ‘tgeen dat niet en spijset, ende uwe arbeyden om dat niet en versadet? Ga naar margenoot+ Ick sal den dorstigen om niet gheven vande fonteyn des levens, Apoc.22.17, Iacob.1, 17, Ephes.4.8. Actor.2, 38, Matth.7.11. 2, Cor.5, 21. h Gods liefde is oorsake syner weldaden tot ons. Ga naar margenoot+ Maer God die rijck is van barmherticheyt, vermits die groote liefde daer mede hy ons lief heeft gehadt, 1. Ioa, 3, 1, 4, 9, Isa.66, 3. Ier.31, 3, Ioan.3, 16, Rom.5, 10, 2, Par.2.11.15 Tot bewijs vande Waerheydt vande onbehoeftige eerlijckheyt Godes, is ‘tghene hier vooren is gheseydt, meer dan ghenoegh by den onpartijdigen. D’anderen sal ick ten dienst noch hier stellen een weynigh uyten ouden, ooc uyt haer eygen Schribenten, tot verclaringhe, niet tot bewijsinghe. 16 Alsoo heeft Godt den mensche vanden beginne gheschapen om zijn gaefrijckheyts wille, etc. Ende daer voor noch: Daeromme heeft God inden beginne Adam geschapen, met als behoeftigh zijnde, maer op dat hy yemant soude hebben, aen den welcken hy syne weldaden souden besteden. Want niet alleen voor Adam, maer voor de Scheppinghe glorificeerde het woort zijn Vader, so hy selve seydt: VerclaertGa naar margenoot+ my, o Vader, mette claerheyt die ick by u ghehadt hebbe, al eer dat de Werelt was. 17 Want wat soude u gebreken ten goede, dat ghy u selve zijt, al waert oock schoon dat deser dingen geen en waren, of sonder gedaente bleven, de welcke ghy hebt ghemaeckt niet uyt behoefte, maer uyt volheyt uwer goetheyt, dringende ende voegende die dinghen tot eenghedaente, ende dat niet als of u blijdtschap daer uyt soude worden. 18 Want de Heere is so goet, dat hy deser dingen niet en behoeft, om goet te wesen. Voort so en prijse ick dese dingen niet sonder hem. Maer hem bevinde ick sonder dese dinghen volmaeckt te wesen, onbehoeftigh, onveranderlijck, niet goedts soeckende daer door hy vermeert, oock niet quaets vreesende, daer door hy vermindert soude moghen worden. 19 ’t Is wonder dat syluyden dit niet veel eer by hem self overwegen, te weten dat Godt by hem self ende sonder ons genoegh heeft om saligh te wesen, ende dat zijn glorie streckt boven alle Hemelen, al waer daer noyt creatuer gheschapen. Is dan God niet al van eeuwigheyt? maer die creatuer en is niet van eeuwigheyt. 20 Nu is God al glorioos van eewigheyt. Daerom is hy al glorioos sonder ons. VVie soude soo zot zyn, dat hy mochte vermoeden, dat het eeuwighe licht yet glorijs soude mogen ontfanghen van onse duysternisse? van dese onse stancke? van onse zonden? onder geen glorie Gods syn geweest het en ware dan door onse boosheden? 21 Maer God en duckt niemant geweldelyck. Nochte uyt dese regeringe (te weten) des voorsienigheyts) en kryght hy niet voordeels, maer maeckt alleenlijck sijn goetheydt den schepselen ghemeyn. 22 Het woort der liefden is van selfs waert, daer uyt de name van vrientschap voort komt. Als | |
[Folio 88v]
| |
wy die trecken tot onsen bate ende niet tot nut des gheens die wy lief hebben, en sal sy niet meer wesen vruntschap, maer eenrehande coopmanschap van eyghen bate. Op sulcker wyse worden die ackeren, die weyden, ende de cudden lief gehadt, om het nut dat daer uyt werdt genoten. Maer der Menschen Liefde ende vrientschap is sonder eygensoeckelyckheyt. Hoe vele te meer dan de Liefde der Goden, die geens dinghs behoeftigh zyn, malcander onderlinge lieven ende den Menschen wel beraden? |
|