Volledige werken 26. Het Goudland

[p. 45]

VI
De evennachtslijn

Reeds vijf weken was de Jonas in zee en naderde met snelheid tot dat oord der aarde, waar de middagzon als eene gloeiende vuurschijf den mensch recht boven het hoofd brandt.

Het eeuwige gezouten vleesch begon de reizigers te walgen; alle persoonlijke voorraad was verteerd. Er waren arme kerels, die op de knieën zouden gekropen hebben voor eene sigaar of eene pijp tabak. De liter water, dien men dagelijks aan elk uitdeelde, werd bij het toenemen der hitte en door het uitsluitend eten van zouten kost of droge beschuit voor velen ontoereikend, en men zag er voorwerpen van waarde verwisselen tegen eene enkele kan water.

Men geraakte eindelijk onder de evennachtslijn. Hier werd de Jonas overvallen door eene dier stilten, waarvoor de zeelieden meer bevreesd zijn dan voor het zwaarste tempeest. De zee was glad en effen als een spiegel, zonder dat het minste windje hare oppervlakte kwame berimpelen. De zon brandde als een vuurbal aan eenen donkerblauwen hemel, en zengde zoo onmeedoogend alwat hare stralen bereikten, dat men het dek van de Jonas onophoudend met zeewater moest begieten, om het hout tegen losspringen

[p. 46]

en het pek tegen smelten te beschermen, daarenboven ook om het den reizigers mogelijk te maken, den voet op de gloeiende planken te zetten. - De lucht was loodzwaar en geheel zonder beweging; al de zeilen hingen slap langs de masten, en het schip lag als eene doode romp roerloos te midden der onmeetbare zee, die iedereen nu voorkwam als eene woestijn, waarvan men nooit meer de grenzen zou bereiken.

De reizigers dwaalden wanhopig over en weder, versmachtend, zonder adem of moed, bezwijkend van de schrikkelijke hitte, en zoekend boven of beneden naar eene plaats waar verkwikking of verpoozing mocht te vinden zijn. Nergens, nergens, waar niet de lucht even brandend en verstikkend was. Wat hun lot nog pijnlijker maakte, was het gebrek aan genoegzaam water. Velen, door eenen onweerstaanbaren dorst gemarteld, verbruikten hun rantsoen reeds vóórdat de zon lijnrecht boven hunne hoofden gloeide, en moesten het laatste gedeelte van den dag doorbrengen in eene droeve worsteling tegen den dorst.

Zóó was het reeds van de eerste dagen der stilte. Hoe zou hun lijden aangroeien en ten toppunt stijgen, indien zij eens vele weken lang te midden van dien vuurgloed en van die krachtvernietigende lucht moesten blijven liggen?

Den twaalfden dag had nog geen windje de zeilen bewogen, en de hitte scheen verdubbeld. Verschrikt door de mogelijkheid dat men bij eene langdurige kalmte geen water genoeg zou behouden om de kusten van Amerika te bereiken, verklaarde de kapitein, dat het heil van allen hem gebood eenen wreeden maatregel voor te schrijven. Voortaan zou elk reiziger niet meer dan eenen halven liter water daags krijgen. Eene algemeene gramschap ontstond, en woelige, klachten stegen op bij de afkondiging van dit schrikkelijk bevel; maar de overste poogde hun te doen begrijpen, dat de stilte nog eene maand kon duren en hij het water sparen moest, wilde hij de gansche manschap niet in doodsgevaar brengen. Om hen te overtuigen, ver-

[p. 47]

haalde hij tot voorbeeld, dat men op dezelfde plaats der zee, waar de Jonas zich nu bevond, een groot Portugeesch schip had vinden drijven, hetwelk men meende verlaten te zijn. Toen men aan zijn hoord ging, vond men ongeveer honderd lijken in en op het schip verspreid. Uit de aanteekeningen van het dagboek vernam men, dat de reizigers zich van den watervoorraad hadden meester gemaakt en hem uit blinde gulzigheid hadden verbruikt. Die aanteekening was reeds zes weken oud, en het bleek, dat deze honderd menschen allen van dorst waren omgekomen, en door hunne eigene schuld den ijselijksten marteldood hadden onderstaan. De kapitein voegde met een veelbeduidend teeken er bij, dat hij de Jonas wel tegen zulk ongeluk zou weten te verdedigen en den eerste, die eene hand aan een watervat durfde slaan, met zijnen revolver door den kop zou branden als een hond.

Verschrikt door de akelige geschiedenis van het Portugeesche schip, wrongen de dorstige mannen zich de armen en verwijderden zich met een heesch gegrol van wanhoop.

Victor Roozeman droeg zijn lot met moed; doch nu dacht hij meer nog dan te voren aan de wezens, die hem dierbaar waren; en, als wilde zijne verbeelding met de ellende dwepen, hij sprak schier onophoudend van alles, wat hij moest derven. Hij herinnerde zich met ziekelijke begeestering de schoone wandeling rondom Antwerpen, waar hij in het verkwikkende loover zoo dikwijls van geluk en van liefde had gedroomd; de heerlijke boorden der Schelde, waar men des Zomers met een gevoel van zaligheid de lucht inademt, als ware zij bezwangerd met eenen geheimzinnigen levensbalsem; de groene bank in zijns moeders kleinen tuin, waar men na de arbeidsuren kon zitten en mijmeren, stil, tevreden en zijne eigene gedachten toelachend, totdat de lieve moeder het lekkere, het smakelijke, het bekoorijke avondmaal op de tafel had gezet. Jan Creps zeide niet veel; hij vond hunnen toestand schromelijk vervelend inderdaad, maar zij waren toch de

[p. 48]

eersten niet, die in zulke stilte gedurende vijftien dagen waren blijven liggen. De wind zou heden of morgen zich verheffen, en men zou welhaast de doorgestane ellende vergeten. Deze gedachten beletten toch niet, dat de sterkmoedige Jan alle oogenblikken uitriep, dat hij vijf jaar van zijn leven hadde gegeven voor eenen emmer koud water van zijns vaders pomp.

Degene, die zich bij uitstek rechthield en nog schijnbaar vergenoegd over het dek slenterde, was Donatus Kwik. Hij droeg zijn rantsoen water in eene flesch, die hem met een koord onder de kleederen aan den hals hing, en hij bewaarde en spaarde het zoo zorgvuldig, dat hij reeds tweemaal op het einde van den dag den neerslachtigen Victor en zijnen, vriend Jan had kunnen laven, door hun eene teug uit zijne flesch te schenken.

Ondervraagd over de reden zijner sterkte tegen den dorst, gaf hij eene verklaring, die ten minste van eene uitnemende kracht van wil in hem getuigde.

‘Donatus is een dommerik, ik weet het wel,’ antwoordde hij, ‘maar als het er op aankomt, zijn vel te behouden, dan wordt hij slim als een vos, Mijnheeren, en hij denkt zich de hersens uit den kop, om niet te vroeg naar den hemel te gaan. Ik zal u zeggen, hoe ik het aanleg. 's Morgens krijg ik mijn rantsoen water, niet waar? Gij meent, dat ik er van begin te drinken, gelijk de anderen doen? Neen, ik steek mij den sleutel van mijnen koffer in den mond, en ik bijt er op zonder afhouden en maak zoo mijne maag wijs, dat ze drinkt, totdat ik het niet meer kan uitstaan. Dan neem ik een klein, klein slokje, en ik begin weder op mijnen sleutel te knabbelen. Ik drink geene jenever, ik rook niet. 's Middags eet ik geen vleesch, het is gezouten; en ik neem zoo weinig voedsel als mij mogelijk is, want van eten komt dorst. Zoo ben ik altijd half verhongerd en half smachtend; maar van elke kwaal de helft te dragen is gemakkelijker dan er eene enkele geheel te moeten uitstaan.’