|
| |
| |
| |
VI.
Sanderendaegs by het krieken van den dag, was Trien alweder op de baen, met den ransel op den rug en den blinden soldaet achter haer.
Het gras der kanten en de kruiden der heide glinsterden in de eerste zonneschemering, als waren zy met diamanten bestrooid geweest, terwyl de spelden der masteboomen, door den dauw bevochtigd, zich vertoonden als met mat zilver overtogen. In het Oosten glanste de kimme van purper en goud; tegen de verre bosschen klom de nachtelyke damp in de hoogte en zweefde daer, tusschen hemel en aerde. Het vogelenkoor was ontwaekt en vervulde de
| |
| |
lucht met eenen regen van heldere toonen; de wakkere honingbie fladderde zingend over de thymbloemen; de vrolyke dierkens - kevers, vlinders, krekels - vlogen en dartelden in het ronde: alles lachte by het aenbreken van den schoonen dag, alles juichte by de komst van het jonge licht!
Ook het goede meisje geraekte, zonder het te weten, in eenstemmigheid met de vrolyke natuer. Van tyd tot tyd zong zy, met zekeren geestdrift, eenige toonen van het een of het ander lied, of sprak enkele woorden om de opgeruimdheid haers harten lucht te geven. De soldaet had reeds lang in stilzwygen voortgestapt; eindelyk vroeg hy:
‘Maer, Trien lief, wat zyt gy verheugd! Het is zeker omdat het schoon weder zal zyn? Ik kan het niet zien, maer ik hoor wel hoe de vogelen goedendag roepen tot de zonne, en hoe de biekens rond myne voeten brommen en blyde zyn!’
‘Neen, Jan, daerom is het niet’ antwoordde de maegd, hem by de hand nemende ‘kom eens wat nevens my, ik moet u eens iets vreemds vertellen. Het is maer een droom, en ik had hem byna gansch vergeten; sedert dat ik goed wakker ben geworden, is hy weder heel klaer in myn geheugen gekomen. Droomen is toch wel vermakelyk, niet waer, Jan?’
‘Somtyds!’
| |
| |
‘Ja, maer ik wil zeggen als het schoone droomen zyn. Ik heb nog nooit gelukkiger geweest dan dezen nacht, terwyl ik sliep; - en ik gaf mynen droom nog voor geene twintig Kroonen, en dat is al schrikkelyk veel. Het is toch wel spyt, Jan, dat de droomen geene waerheid zyn!’
‘Wat hebt gy dan zoo schoons gedroomd, Trien?’
‘Ja, gy zyt er ook tusschen, Jan: dit kunt gy wel denken. Och, het is zoo aerdig! Luister liever. - De pachteresse - dit goed mensch, God zal het haer loonen - had my op een klein kamerken te slapen geleid. Als ik nu alleen was, ging ik op myne kniën zitten bidden voor de Onze Lieve Vrouw, die daer op de schouwplaet stond. Ik weet niet hoe lang ik op myne kniën bleef zitten; maer als ik opstond draeide myn hoofd en ik was byna van myne zinnen; zoo scheen het my ten minste. De maen was ondertusschen opgegaen en zy scheen zoo helder door het vensterken, dat myne kamer er overal blauw uitzag en heel vreemd. Ik hield myn voorhoofd tegen de ruiten om myne hersens wat te verkoelen, en ging dan half gekleed op het bed liggen om 's anderendaegs vroeg gereed te zyn. Maer ik kon toch niet slapen: want de maen scheen juist in myne oogen, en ik was als geplaegd om naer dien man met zynen mutsaerd te zien, die er in staet. Of ik dan eindelyk in slaep geraekt ben, kan ik niet zeggen; maer
| |
| |
het moet toch wel zyn, want hoor eens wat my dan overkwam. - Op eenen keer kreeg de maen eenen mond en allerschoonste blauwe oogen, en zy begon te blozen gelyk een appel, en zy lachte my zoo vriendelyk toe dat ik er zuiver van ontsteld werd. Van myn leven heb ik geene vrouw gezien met zulk schoon en minnelyk wezen; want, als er zulk eene op de wereld was, de menschen zouden er zeker op hunne kniën voor gaen zitten. Ik geloof het wel: luister maer eens voort. - Allengskens groeiden er armen aen de maen en een lang kleed met groote gouden bloemen; op haer hoofd stond eene zilveren kroon van zeven blinkende starren. Op haren arm droeg zy een kind, schooner nog dan de engeltjes in den hemel. En, och God, Jan, het was de Onze Lieve Vrouw van de schouwplaet, die levend was geworden, en, met Onzen Lieven Heer op haren arm, daer in de lucht my toelachte en teekens deed!.... Nu nog al aerdiger! Hoe gy in myne kamer gekomen waert, weet ik niet; maer gy zat op eenen stoel by het venster, en met uwe blinde oogen zaegt gy de Onze Lieve Vrouw toch ook; want wy vielen samen op onze kniën en staken de armen achter de ruiten omhoog alsof wy de Moeder Gods aenriepen. Daer komt zy eensklaps stillekens, zoetjes naer beneden, al digter en al digter, en dwars door de ruiten, tot in de kamer. Zy zegt iets aen het kindeken Jesus, et het kindeken raekt u met den
| |
| |
vinger aen de oogen, en gy, Jan, gy roept met uiterste blydschap “ik zie! ik zie!” Ik was er, och arme, zoodanig van getroffen, dat ik in mynen slaep opsprong en van het bed rolde...... en het was niet waer! Ik had maer gedroomd; want de maen stond nog, met den man erin, aen den hemel te schynen, en het Onze Lieve Vrouwenbeeld stond nog stil en gerust op de schouwplaet ..... Is dit geen gelukkige droom?’
De maegd zweeg en wachtte op een antwoord. De jongeling zegde na eene korte wyl:
‘Trien, wat kunt gy schoon vertellen! Myn hart poppelde van vreugd terwyl gy spraekt: ik geloofde dat ik het zag geschieden; en toen gy zegde dat Ons Heer my de oogen raekte, heb ik iets gevoeld dat ik niet zeggen kan; en ik heb Onze Lieve Vrouw gezien, zoo klaer en zoo duidelyk, dat ik in het zand de gouden bloemen zou kunnen verbeelden die op haer kleed stonden te blinken!’
‘Welke bloemen hebt gy erop gezien, Jan?’
‘Groote roozen.’
‘Ik ook, dit is wonder!’
‘En leliën, gelyk er verleden jaer in den hof van den brouwer zoo vele stonden.’
‘En ik heb ook roozen en leliën erop gezien! Maer hoe is het toch mogelyk? Myn verstand staet er stil op.’
‘Ach, goede vriendinne’ zuchtte Jan ‘bedrieg u
| |
| |
zelve niet met eene valsche hoop. Droomen is bedrog, zegt het spreekwoord; het is maer een troost, dien God ons toezendt op de reis.’
‘Dat is hetzelfde’ riep de maegd met blydschap ‘my dunkt, ik zie sedert dezen nacht de Moeder Gods nog veel liever dan te voren...... en als wy te huis zyn, zal ik by Marian van den koster wat verzilverd papier gaen vragen, om het beeld aen den lindenboom ook zulke kroon van zeven starren te maken. En als wy in ons leven het kunnen doen, zal het beeld ook een kleed met gouden bloemen hebben. - Laet ons nu maer wat beter voortstappen voor dat de zon omhoog ga; en neem den stok, want het voetpad wordt smal en hobbelig. Ik geloof dat wy verloren geloopen zyn met dit vertellen.’
‘Trien lief, gy moet op de baen letten; want myne kniën beginnen al te vermoeijen: ik voel wel dat ik vandaeg geene tien uren verre zal kunnen gaen.’
‘Zyt niet bekommerd, Jan’ antwoordde het meisje, hare stappen vertragende ‘op eene vlakke heide, gelyk deze, komt men immers altyd ten regte...... en ik zie ginder heel wyd twee torens staen. Moll en Balen, gelyk men ons dezen morgen heeft gezegd.’
‘Hoeverre zyn ze wel verwyderd, Trien?’
‘Zeker wel anderhalf uer. Zult gy dezen morgen nog zoo verre kunnen gaen?’
‘Ja, met onderwege nu en dan eens te rusten.’
| |
| |
‘Dan moet gy het maer zeggen, als gy moede zyt. Wy zullen nu weêr wat zwygen, of anders zyt gy nog al vroeger ten einde.......’
De zon was intusschen reeds hoog boven de kimme gerezen en begon haer licht als een vuerstroom over de heide te storten. De hitte werd zoo hevig, dat de beide reizigers naer hunnen adem hygden, terwyl het zweet van hun aengezigt lekte. De soldaet klaegde echter niet van vermoeidheiden bleef met moed achter zyne leidster voortstappen. Hy had de stilte nog niet onderbroken, dan door de bemerking dat zyne oogen hem pyne deden, alsof de blakende zonnegloed derzelver ontsteking vermeerderde.
Na een groot uer te hebben afgelegd, bleef het meisje eensklaps staen, zonder den blinde iets te zeggen. Deze, hierover verwonderd, vroeg haer:
‘Trien, wat ziet gy dan, dat gy zoo eensklaps ophoudt?’
‘Ja, Jan’ antwoordde Trien met zekere droefheid ‘ik heb wat schoons gedaen! God weet, hoelang wy reeds van den weg afgedwaeld zyn; en daer staen wy nu voor een breed water, dat dwars door de gansche heide loopt, zonder dat ik ergens eene brugge zie.’
‘Het is spyt’ zuchtte Jan ‘ik word al zoo moede. Is het water diep?’
| |
| |
‘Och, neen, het is eene breede beek; den grond kan ik heel goed zien; tot aen de kniën zou men er wel over baden kunnen.’
‘Wel, laet ons het wagen, Trien; dan moeten wy niet omgaen.’
‘Ja, maer het is onmogelyk, Jan; de kanten zyn te hoog: gy geraekt er nooit af noch op. - Kom, Kom, van den nood eene deugd gemaekt!’
Zy bragt den blinde op den boord der beek, wierp den ransel op den overkant, en liet zich in het water ryzen; de jongeling hoorde het en vroeg:
‘Wat gaet gy doen, Trien?’
‘Sla uwe armen om mynen hals en houd u wel vast’ antwoordde de maegd, terwyl zy den soldaet met de hand tot haer toog en hem, ondanks zyne aenmerkingen, dwong haer liefderyk bevel te volbrengen.
Zy liep alsdan met haren zwaren last wankelend door het water tot by den anderen boord, en zegde:
‘Jan, daer op den kant staet een wilgenboschken; gryp u aen de takken vast en klim omhoog: ik zal u nog wat helpen.’
De soldaet deed wat het meisken hem zegde en geraekte zonder moeite op vasten grond. Trien kwam by hem staen en schudde het water van hare kleederen. De blinde zegde haer:
‘Och, Trien, gy zyt de goedheid en de vriendschap
| |
| |
zelven. Het doet my pyn dat ik u nooit zal kunnen beloonen voor zoo veel liefde en bermhartigheid.’
‘Nu, Jan, het is de moeite wel weerd dat gy ervan spreket’ viel het meisje hem in de rede ‘omdat ik u daer over het water gedragen heb? De zon zal myne kleederen gauw gedroogd hebben. Kom nu weêr stillekens voort; nog een half uer zyn wy by den eersten toren; het zal Moll zyn: daer zullen wy lang rusten.’
‘Is het water der beek zuiver?’ vroeg de jongeling.
‘Zoo klaer als glas’ antwoordde de maegd ‘hebt gy dorst? Wacht wat, ik kan toch maer eens nat worden, en zal u eenen goeden teug te drinken geven.’
Ondertusschen was zy reeds bezig met het blikken keteltje, dat op den ransel gebonden was, los te maken; maer de soldaet zegde haer:
‘Neen, Trien, daerom is het niet. Myne oogen steken my zoo pynlyk: gy moest my eens wat water en een doeksken geven om ze te wasschen; het zal my zoo verfrisschen!’
Het meisje trapte in de beek en schepte het keteltje vol van het klaerste water; dan kwam zy by den blinde, en eenen witten doek uit hare borst gehaeld hebbende, sprak zy tot hem:
‘Zit neêr en laet my uwe oogen uitwasschen, anders stort gy uwe kleederen vol water.’
| |
| |
De soldaet gehoorzaemde en zette zich op het gras, met den rug naer de zonne gekeerd. Trien nam den groenen lichtscherm van zyn hoofd en begon zyne geslotene oogen met den natten doek te zuiveren. Daer de jongeling door zyne woorden betuigde, dat deze afwassching hem eene groote verlichting en lafenis toebragt, hield zy niet af en beplonste hem aengezigt en voorhoofd overvloediglyk, tot dat hy de hand der maegd afkeerde en zegde:
‘Houd op, Trien, het is genoeg.’
Alzoo de maegd nu een weinig ter zyde ging om den lichtscherm te nemen, sprong de blinde eensklaps met eenen zonderlingen schreeuw regt; en, zyne handen tot zyne vriendinne uitstekende, bleef hy sidderend staen, terwyl onverstaenbare klanken zynen mond ontsnapten.
‘Ay my! Jan lief, wat krygt gy?’ riep de maegd, met droef misbaer tot hem loopende.
Maer hy, als verdwaeld, duwde haer zachtjes van zich weg en smeekte:
‘Trien, Trien, ga achteruit, op dezelfde plaets! Och, als het u belieft!’
Verbaesd over den toon zyner stemme en over de onbegrypelyke vreugde die zyn gelaet verlichtte, voldeed de maegd aen zyne bede, en stelde zich op een paer stappen van hem. Hy opende zyne verstorvene oogen en riep met opgeheven armen:
| |
| |
‘Trien, ô God, ik heb u gezien! Myn link oog is nog niet geheel dood!’
Als door eenen bliksemslag getroffen begon het meisje in alle hare leden te beven; met wankelende stappen tot den soldaet komende, riep zy:
‘Neen, neen, Jan, het is niet waer! Doe my niet sterven van blydschap! Het zonnelicht heeft u bedrogen, och arme!’
‘Ik heb u gezien!’ riep de soldaet, van blydschap schier zinneloos: ‘in het zwart, als eene schaduwe! Myn link oog is nog niet dood, zeg ik u. ô, Trien lief, het is uw droom van dezen nacht!’
Een schreeuw, zoo snydend als ware hy eener gepynigde borst ontvlogen, bonsde uit den mond der maegd, terwyl zy sidderend op de kniën zonk en, met de handen ten hemel, een stil en suisend dankgebed tot God opzond. De soldaet zag haer, ofschoon onduidelyk en in donkere vormen; hy knielde insgelyks neder nevens het biddende meisje.
Deze, in eene wegrukkende dankbetuiging verslonden, bespeurde hem niet en bleef eene wyle roerloos zitten. Eindelyk, verkalmd door het gebed zelven, keerde zy het hoofd ter zyde en riep:
‘Hemel, gy hebt gezien wat ik deed?’
‘Ik heb het gezien!’ juichte Jan.
‘Ach, Onze Lieve Vrouw!’ zuchtte Trien onder
| |
| |
eenen vloed van tranen, die nu eerst uit hare oogen losbrak ‘dat hebt gy gedaen, heilige Moeder Gods! Maer ik zal het ook nooit vergeten, en alle jaren op myne bloote voeten ter uwer eere naer Scherpenheuvel gaen!’
Na deze innige aenroeping scheen de kracht haer te begeven; zy sloeg den arm om den schouder des soldaets en bleef met het hoofd tegen zyne borst sprakeloos weenen. Niet minder was de jongeling ontroerd; hem ontbraken insgelyks woorden tot het uitdrukken van alle de gevoelens die zyn hart overstroomden. Eene gansche toekomst van dankbaerheid, van liefde en van geluk had zich voor zyn gezigt geopend en rukte hem weg door den tooverglans van het beloofde leven.
Eindelyk regtte Trien zich op en bond, onder blyde uitroepingen, haren vriend den lichtscherm voor de oogen; zy nam den ransel op den rug en den jongeling by de hand, waerna beide met ligten stap hunne reis hernamen, terwyl de maegd zegde:
‘Och, Jan lief, ik weet niet wat ik heb, maer ik zou willen dansen en springen van vreugd; nu wil ik nog twintig uren gaen zonder van vermoeidheid te weten.’
‘Het is my ook zoo, Trien’ antwoordde de soldaet ‘my dunkt ik zou kunnen vliegen! ô, Vriendinne, als myn link oog nog kon genezen! Wat geluk! wat geluk! Als ik er aen denk beklemt myn hart.’
| |
| |
‘Genezen? Gy zult genezen! Daer zal Onze Lieve Vrouw in den hemel wel voor zorgen. Ziet gy niet, dat de hand Gods er tusschen is? Myn droom van dezen nacht?’
‘Trientje lief! Trientje lief!’ riep de jongeling, haer de hand bevend drukkende ‘och, zie eens, als het waer was, hoe schoon ons leven nog zou zyn op de wereld! Wy zouden doen wat gy my zoo goedertierend hebt beloofd: wy zouden trouwen. Ik zou werken gelyk een slaef, maer met moed en met geluk; gy, myne allerliefste vrouw, zoudt niets meer moeten doen dan om u te verzetten......’
‘Ho, zoo niet, Jan’ viel Trien glimlachend in ‘gy denkt zeker dat myne armen de ledigheid zouden gewoon worden: ik zal u dit eens laten zien!’
‘Het is hetzelfde’ hernam de jongeling ‘gy zoudt maer doen wat gy wilt, en niets meer. - En onze ouders, Trien, hoe zouden zy zich verblyden, tot hunnen uitersten ouden dag, in onze liefde en in onze zorg! Ik zou den scheidsmuer tusschen onze twee hutten afbreken en maer een huis ervan maken, opdat wy allen te samen zouden kunnen woonen. Dit zou een hemel van vriendschap en vreugde zyn!’
‘ô, Het is schoon wat gy daer zegt!’ zuchtte de maegd met ontroerde stemme. ‘Weg moet de scheidsmuer, zoohaest wy te huis komen; en dan zullen
| |
| |
grootvader en onze moeders en Pauwken en gy en ik, en tot onze beesten toe, altyd malkanderen zien en te samen zyn. Wat een leven! wat een leven!’
Trien klapte van blydschap in de handen als een kind.
‘En dan’ ging Jan voort ‘wy hebben te weinig land in pacht om altyd te kunnen werken en vooruit te komen. Ik zal koopman worden in mastentoppen, en zoo allengskens in halfhout en mutsaerd. Daer moet een beetje op voorhand gezorgd worden; want......’
De jongeling verzoette zyne stem, en zegde byna onhoorbaer:
‘Want, als het God belieft, zal ons huishouden allengskens vermeerderen......’
Hy zweeg, want de maegd sloeg op dit oogenblik de handen voor de oogen, en hy hoorde hoe zy snikkend weende.
‘Waerom bedroeven u myne woorden?’ vroeg de soldaet.
Het meisje greep weder zyne hand en, dezelve drukkende, zuchtte zy:
‘Om Gods wille, zwyg toch van alle die schoone dingen. Myn hart breekt ervan; maer het is toch van vreugd alleen...... Jan, ik ben zoo gelukkig dat ik van myne zinnen zal geraken, zoo gy nog vertelt van het aertsparadys dat ons te wachten staet.’
‘En ik dan, Trien! Ik kan niet zwygen: myn hart
| |
| |
loopt over. Laet my maer voortgaen, en zeg gy ook al wat. Zoo komen wy vol blydschap en zonder het te weten te Moll om te rusten.’
De soldaet begon op nieuw zyne vrolyke vooruitzigten te ontvouwen, en tooverde voor de oogen der geschokte maegd eene zalige toekomst, waerin beide het beloofde leven gansch doorliepen en deszelfs zaligheden op voorhand genoten.
Eindelyk naderden zy eene groote Gemeente. Trien gaf den ransel aen Jan, en beide traden hand aen hand in het dorp.
|
|
Auteursrechtvrij