|
| |
| |
| |
V.
Mendacium fugies: insontem et justum non occides: quia aversor impium.
Exod. C. xxiiii. v. 7.
Denzelven dag, dat Lodewyk zyne reis begonnen had, en door liefdesdroomen langs de baen verzeld, aen zyne Geertruid dacht, ging er in Godmaerts wooning iets om, waervan de kennis aen onzen minnaer menige bittere traen moest kosten.
Het was juist twee uren na middag. Godmaert en zyne dochter, zaten rustig over menige onverschillige voorwerpen te spreken.
‘Maer vader,’ viel Geertruid hem in de rede ‘die Spaenjaerd heeft immers de macht niet, om zyne bedreigingen ten uitvoer te brengen?’
‘Welke bedreigingen myne dochter?’ vroeg de Geus verbaesd.
| |
| |
‘De dienstboden hebben my gezegd, dat Valdès u de gevangenis had toegezeid.- wist gy dat niet?’
‘De gevangenis!..’ zuchtte hy, ‘de gevangenis!’- en hy vatte de hand zyner dochter en drukte dezelve met liefde.
‘Geertruid!’ hernam hy mistroostig ‘ja, de Spaenjaerd is een ryk en arglistig man.- Zeg my, zoo het lot u eenmael van uwen ouden vader scheidde, zoud gy dan dien hartbrekenden slag, wel kunnen dragen?’
‘Maer vader’ antwoordde het treurige meisje ‘gy hebt immers geene misdaed begaen? - De rechters zouden uwe onschuld weldra herkennen; en niet lyden dat men u in de gevangenis brengen zou?’
‘Kind!’ sprak Godmaert ‘gy kent de menschen niet. Voorwaer ik zeg u dat het zeer mogelyk is, dat men my uit myne wooning rukke. Voor my vrees ik niet, maer voor u - zwakke tedere spruit, die reeds zoo vele tranen over het lyden uws vaders gestort hebt.’
Nu drukte hy weder hare zachte handen, en haer styf in de oogen ziende:
‘Zoo gy dáér’ sprak hy, op de deur wyzende ‘eenen hoop soldaten met blooten degen zaegt komen,- zoo gy dezelve met uwen gryzen vader zaegt weg gaen; zeg my, zoudt gy dan, op myne bede, stil en gerust de uitkomst gelukkig of ongelukkig afwachten;-zonder my door uwe tranen het lot nog bitterder te maken?- Geertruid! gy antwoord my niet?-’
‘Ja, ja, vader’ schreidde deze ‘ik zal u niet verlaten, en u door myne liefde troosten!......’
| |
| |
‘Maer zoo gy my niet volgen moogt, en dat een onbepaeld vaerwel tusschen ons beiden moet uitgesproken worden?’
Heete tranen en pynelyke snikken, waren alleen des meisjes antwoord.
‘Wel Geertruid’ sprak de gryzaerd haer kussende ‘gy ziet dat uwen moed u zou begeven.’
‘Neen neen’ schreidde zy, ‘het lot zal ons zoo hard niet drukken.’
‘God geve dat gy de waerheid zegge’ antwoordde de Geus twyfelachtig.- En hy klopte met zyne vuist, sterk op de tafel. De oude Theresia kwam op den roep binnen.
‘Theresia’ sprak Godmaert haer toe ‘luister na myne bevelen.- Ik ken de liefde, die gy myne dochter toedraegt. Gy hebt haer lang tot moeder verstrekt. Misschien zal heden of morgen, alles in vuer en vlam staen; en de straten van Antwerpen met bloed gewasschen worden. - Dan zal ik myne vrienden niet verlaten; en myn leven, hoe duerbaer het ook zy, voor Vaderland en eer in de waeg stellen.- Myne Geertruid beveel ik in uwe handen. Van nu af zult gy haer niet verlaten, want de wolken dryven ons reeds onstuimig boven het hoofd.’
‘Och God!..... daer zyn ze’ riep Geertruid angstig. - Eene menigte verwarde stemmen deden zich, in den doorgang hooren.
‘Kom hier! myn kind’ sprak Godmaert ‘kom hier! dat ik u omhelze. - Ween zoo bitter niet. God zal my voor ongeluk bewaren!’
| |
| |
Het meisje huilde jammerlyk. Op Godmaerts bevel, werd zy van Theresia met geweld uit de kamer geleid.
‘Geertruid!’ riep de vader ‘misschien bedriegt gy u;’ doch Geertruid zag de soldaten in het voorby gaen, - en lang weêrgalmde hare kleine kamer; tot dat zy zwak en afgemat, in diepe weemoed, spraekloos lag verzonken.
De Hoofdman naderde den Geus, en las hem een bevel van den Markgrave voor, volgens hetwelk, hy als staetsgevangene in het Steen moest gebracht worden. De gryzaerd wierp zich den mantel over de schouders,-en volgde den Hoofdman met onderwerping, zonder zich eenigzins over zyn lot te beklagen. By de deur stonden twintig wapenbroeders, om hem te geleiden,- en eene menigte volks, die nieuwsgierig wachtte om te zien wie de gevangene zyn mocht. Zoodra zy Godmaert vernamen en zyn droevig gelaet onder zyne gryze haren zagen uitschynen, liep een' schreeuw van verlossing en wraek, door alle de monden: - doch de wapenbroeders wederhielden deze wolk van ongewapende menschen en brachten den Geus zonder bloedstorten tot aen het Steen. Hier zag deze, de wreede Valdès by de poort staen. Gelukkig dat Godmaert geene wapens by zich had, of de Spaenjaerd had zynen spottelyken grimlach met den dood geboet.
De gevangene werd in eenen diepen en duisteren kelder gebracht; en na hem den middel met eenen yzeren gordel omsingelt, en denzelven in den muer
| |
| |
vast gemaekt te hebben, werd hem een stuk brood en water voorgezet.- En de zware deur met gekraek op hem toegegrendeld.
Dáér zat nu die edele Vaderlandsvriend, in eenen duisteren kerker geboeid, op een weinig vochtig strooi te zuchten. Voor zichzelven was hy niet bekommerd, mits hy zyn eigen lot nog niet eens berekend had; - doch de tranen zyner lieve Geertruid en het afwezen van dit duerbaer meisje, 't welk hem als vader zoo naeuw aen 't hart lag, waren al te zware slagen, om niet onder derzelver geweld te bukken. Ook zakte hy wanhopig op zyn strooi neder.- En Lodewyk dacht hy, Lodewyk, die zal om myne Geertruid lyden en weenen!........ En dan ging een vloek van wraek uit zynen mond, en de zwaeroverwelfde muren herhaelden de woorden: Spaenjaerd en bloedhond, met een naer en dof geluid.
Terwyl de gryze vader, dus angstig aen zyne kinderen dacht was Geertruid door wanhoop en bittere pyn uitgeput, in eenen stoel nedergezakt.- Ongeloovig was zy aen dezen voorval. Dit ongeluk scheen haer al te groot, en menigmael vroeg zy twyfelend of het wel waer was, dat haren ouden vader van soldaten was weggevoerd, en wanneer de dienstbode haer dan een bevestigend antwoord gaf, stroomden hare tranen harder dan te voren. Jammerlyke klachten en wanhopige gebaren vermoeiden haer zoodanig, dat zy dan weder afgemat en uitgeweend, op den stoel nederviel.
‘Lieve Theresia’ schreidde zy ‘raed my wat ik
| |
| |
doen moet om mynen vader te zien.- Oh, raed my! weet gy geenen middel, zeg?’
‘Anders geenen jonkvrouw,’ antwoordde de dienstbode ‘dan den Steenwarer door woorden of werken, poogen te bewegen.- Dat 's te zeggen door gebeden of geld.’
‘Kom aen,’ riep Geertruid, ‘geld heb ik, en woorden zullen my niet ontbreken. Door liefde en bittere smart ingegeven, zal ik den Steenwarer wel tot medelyden brengen.’
‘Gy weet niet jonkvrouw, onder welke soort van dieren, een Gevangenbewaerder behoort. - En zoo 't geld op hem niet werkt is er weinig hoop overig.’
‘Kom aen! kom aen!’ smeekte het bedrukte meisje vuriger, ‘ware hy ook een Spaenjaerd, hy zou immers voor myne roodbetraende oogen en myne krachtige bede wyken moeten.- Ik ben schoon zegt Lodewyk, - en een schoon vrouwengezicht heeft immers, eene alvermogende kracht op 's mannen hart?’
‘Gy dwaelt, jonkvrouw. Voorzeker gy dwaelt!’ riep Theresia. ‘Ik wil geerne met u uitgaen, om te zien of wy uwen ongelukkigen vader troosten mogen; - doch laet my eerst uwe kleederen opschikken.’
Nu kreeg Geertruid met haest hare zwarte zyde huik op het hoofd, en daer zy onrustig, heen en weer door de kamer trad; als of zy daerdoor haren weg vervoorderde, vatte Theresia eene harer handen en zy begaven zich te zamen op weg. Na vele hoopen van menschen, waervan de eene met medelyden, de anderen met koude nieuwsgierigheid 's meisjes droef- | |
| |
heid
zagen, doorgedrongen te hebben; kwamen zy eindelyk by de zwaerbemuerde gevangenis.
‘Is myn vader hier, op 't Steen?’ vroeg Geertruid angstig.
‘Ik geloof het vast’ antwoordde de oude Theresia, ‘kom Geertruid, schep moed!- Ik zal kloppen.’
De deur draeide welhaest schreeuwend op hare leên. Zy werden in de kleine kamer van den Steenwarer binnen gelaten.
‘Wat verzoekt gy van my, edele jonkvrouw?’ vroeg hy, zich voor Geertruid buigende.
‘Is myn vader hier?’
‘Zoo Godmaert uw vader is jonkvrouw.’
‘Ja, ja Godmaert.- Gy zult gevoelig zyn aen myne droefheid, en zeker my mynen gryzen vader voor eenen oogenblik laten troosten. O weiger my niet!- Neen weiger my niet, ik bid u. Zoo gy ook een kroost hebt, kunt gy licht bedenken wat hartsdruk ik gevoel.- Laet my de stem myns vaders hooren, en ik zal u mildelyk beloonen.’
‘Jonkvrouw,’ antwoordde hy treurig, ‘het is nog geene halve uer geleden, dat de Signor Valdès, my een schriftelyk bevel heeft doen geven, om de gevangene Godmaert alle onderhandelingen met zyne vrienden te beletten.- Het drukt my even zeer, dat ik uwen billyken eisch niet kan toestaen.’
Nu smolt de weemoedige Geertruid op nieuw in bittere tranen; en des Steenwarers rouwe hand in de hare smeekende drukkende:
‘Ik bid u,’ schreidde zy ‘ik bid u, heb medelyden
| |
[pagina t.o. 81]
[p. t.o. 81] | |
| |
| |
met een kind dat aen zynen vader wreedelyk ontrukt is.- Oh! wees niet ongevoelig! Laet u myn bitter schreiden door 't hart gaen.- Gy zyt immers ook een mensch en niet van gevoelen beroofd: gy kunt immers myne tranen niet zonder medelyden aenzien? Och, laet my toch by mynen vader,- of ik verlaet u niet; en zal zoo lang weenen, tot dat gy zelve, om van myne lastige bede ontslagen te zyn, my in de gevangenis myns vaders brengen zult.’
‘Och! ja Mynheer,’ sprak Theresia, ‘laet ze toch by haren vader, of ze sterft nog van angst.’
Nu klonken de sleutels die aen des Steenwarers gordel hingen, en de twee smeekende vrouwen denkende, dat hy hunne vraeg ging toestaen; sloegen de handen van blydschap en opgetogenheid te zamen: en woorden van dankbaerheid kwamen reeds uit hunnen mond,- wanneer de Gevangenbewaerder, die achteruit was gegaen, om eene kille traen van zyne wangen te vagen, hen op nieuw naderde:
‘Vrouwen,’ sprak hy ‘uw lyden heeft my de eenigste traen, die ik in myn leven gestort heb, uit de oogen gehaeld. Dit is een teeken, dat ik ten uiterste in uwe droefheid deel;-doch daer plicht my dwingt, kan ik u niet troosten. Denkt niet dat gy my door weenen kunt verbidden. Neen, ik heb lang genoeg, droefheid en bitter lyden gezien, om voor uwe tranen nog te zwichten. Derhalve zeg ik u, dat geen middel welke het ook zy, my myne plicht kan doen vergeten. - Ik ben een Gevangenbewaerder. Vraegt wat een Gevangenbewaerder is, en iedereen zal u antwoorden:
| |
| |
een tyger; - en dit is ook zóó, - Dit moet zoo zyn.’ Hy liet by deze woorden de neêrslachtige vrouwen staen huilen, en ging weg.
‘Wreedaert!’ zuchtte Geertruid, ‘hoe koud hy voor onze droefheid is.- Theresia gy had gelyk, een Gevangenbewaerder is geen mensch. Kom aen, ik zal by onze vrienden om hulp zoeken,-’
Zy vertrokken met meer droefheid, dan zy gekomen waren. Geertruids eerste gedacht viel op de goede Schuermans, die edelmoedige, doch arme Geus. Zy wendden zich met haestige stappen naer het klapdorp. Dáér werd de deur van een oud vervallen huis voor hen geopend.
‘Och Schuermans!’ riep Geertruid ‘weet gy wat mynen vader gebeurd is?’
‘Ja jonkvrouw,’ antwoordde de Geus haer binnen latende ‘ik weet alles. Zwyg, ween niet;- want ik kan uwe tranen niet zonder lyden aenzien. De verrader Valdès heeft dit alles bewerkt.- Ik heb myn' dolk reeds gewet; daer denkt hy niet aen!’
‘Schuermans,’ sprak het meisje ‘om Gods wille, zeg my- weet gy geenen middel, om my by mynen vader te brengen?’
‘Geen'’ was het antwoord: ‘ik heb zelf, aen de gevangenis, eene uer lang gesmeekt, doch zy zyn onverbiddelyk.’
‘Och! zoek nog eens in uw hoofd, of niet de minste hoop overig is? - Gy mannen weet beter dan wy, wat er te doen staet.’
Schuermans zag de bedrukte Geertruid met medelyden aen.
| |
| |
‘Arme dochter!’ zuchtte hy, - en na eenen oogenblik, de hand op het voorhoofd gehouden te hebben, hefte hy wanhopig de schouders:
‘Neen Geertruid’ hernam hy ‘ik weet geenen enkelen middel. - Ik raed u, ongelukkig meisje, van t'huis in uwe kamer, den uitval dezer zaek, zonder meer te weenen aftewachten. - Ik zal zelf by alle vrienden gaen, en zoo ik eenige verzachting in uw lyden kan brengen, zal ik my met haest naer uwe wooning begeven. Waer is Lodewyk?’ vroeg hy.
‘Lodewyk is weg’ antwoordde zy. ‘Oh! ware myn lieve Lodewyk hier, zou ik weldra mynen vader zien.’
‘Waer is hy dan naer toe?’
‘Naer Zoersel, om Wolfangh op te zoeken.’
‘Oh ja! hy zal toch morgen, by dagenraed hier zyn.- Kom Geertruid stil uw gemoed.- Die bittere tranen, zullen uw lot niet verzachten.- Denk dat warme vrienden uws vaders leven angstig bewaken.- Vaerwel lieve jonkvrouw. Ik zal moeite doen, om uw leed in vreugde te veranderen.’
Nu vertrokken de twee vrouwen zonder vertroosting. Zy kwamen ten uiterste bedrukt in hunne wooning terug.
‘Wat gaen wy nu doen!?’ riep Geertruid, zich wanhopig op eenen stoel werpende.
‘Geduld hebben en op God betrouwen’ antwoordde de goede vrouw. ‘Gy ziet immers wel lieve Geertruid, dat zoo als Schuermans zegt, ons de tranen weinig helpen. Laet ons dan niet meer weenen en Lodewyks komst op goeder hoop afwachten.’
| |
| |
‘Weenen!’ zuchtte Geertruid ‘ik kan toch niet meer weenen; myne oogen branden, en bitter hartzeer blyft my alleen over.- Oh! hoe rampzalig ben ik toch, lieve Theresia. Ik heb immers, dit drukkend lot niet verdiend? - Ik die zoo naeuwkeurig myne plicht tot God en den menschen gekweten heb.’
‘Geertruid! Geertruid! - Wilt gy den Almachtigen, de eenige troost, die u op aerde overblyft, op u verbitteren, en door gemor uw lyden verdienen?’
Zy wees met ernstigen toon op de knielbank. ‘jonkvrouw,’ sprak zy ‘gy hebt gezondigd!......’
Het meisje buigde zich, gehoorzaem voor het kruis neder, en bleef lang, zeer lang in het gebed. De oude vrouw die wel wist, dat zy meer troost, in bidden dan in klagen vinden kon, liet haer zonder verstoornis zitten; en deelde stilzwygend in hare kniebuiging.
De zon was nu reeds lang onder de kim gedoken, en de Antwerpsche straten in duisternis gedompeld; - wanneer de tedere Geertruid van de knielbank opstaende, en in tranen uitbarstende, zich aen den hals van Theresia wierp.
‘Ik heb niet gebeden!’ schreidde zy, ‘ik heb niet eens aen God gedacht!- Ik ben eene schuldige zondares!.....’
‘Aen wie hebt gy dan gedacht?’
‘Aen mynen Vader, aen Lodewyk,’ riep Geertruid weenende ‘en God is op my vergramd; want voor het kruis, heb ik geenen troost gevonden.’ En de oogen stonden haer gansch verdwaeld in het hoofd.
‘Wel! wel! ongelukkige Geertruid, wat zult gy
| |
| |
geworden, arm kind!’ zuchtte Theresia, en zy drukte het half zinneloos meisje, met medelyden tegen haren boezem.
‘Theresia,’ riep deze ‘wist ik maer wat myn vader doet!- Hy is dood.- Dit heb ik dáér, op de knielbank, gedroomd en geloofd; en daerom heb ik niet gebeden.’ En zy sloeg zich van wanhoop voor de borst,- en huilende liep zy de kamer rond.
‘Geertruid! wat doet gy?- Gy doolt!’ doch hare woorden stilden het meisje niet.
‘Jonkvrouw!’ riep zy harder ‘ik herinner my iets, dat u by uwen vader kan doen naderen.’
Nu kwam Geertruid ylings by haer geloopen:
‘Spreek! lieve Theresia, spreek; wat is het?....’
‘Weet gy het Jan van Lier straetje, hier juist achter den hoek?’
‘Zeker’ antwoordde Geertruid.
‘Wel daer woont een oud grys wyf, die kan, zoo gy den moed hebt my by haer te volgen, u alles zeggen wat gy zoekt te weten.- En zeker moogt gy zyn dat de waerheid uit haren mond spreekt.’
‘Die oude gebukte vrouw die van de geburen de tooverheks word geheeten?’
‘Ja dezelve.’
‘Denkt gy dat deze my zeggen kan wat myn vader doet en lyd?’
‘Ja kind, ik zeg het met schaemte, menigmael heb ik by haer te rade geweest; en nooit heeft zy een valsch woord voor my uitgesproken.- Gy zult zien, dat, zonder wy haer van ons ongeluk onderrichten zy zelf dit zal vinden.’
| |
| |
Zy verlieten zoodra hunne wooning, draeiden den hoek om, en bevonden zich in het enge Jan van Lier straetje.
‘Wie klopt zoo laet in den nacht aen myne deur?’ werd er gevraegd.
‘Moeder! doe maer open,’ antwoordde Theresia, ‘gy kent immers uwe buervrouw nog wel?’
‘Wacht een weinig, dat ik myne lamp ontsteke.’
Dedeur werd met omzichtigheid en langzaem voor hen geopend. Na de herkentenis, werden zy in een klein vertrek gelaten, waerin de lamp by hunne nadering, hare menigvuldige stralen zendende; de plaets hevig verlichtte.
Een aklige schreeuw ging uit den mond van de verschrikte Geertruid en zy dorst het vertrek niet binnen gaen.
‘Kom maer binnen jonkvrouw,’ sprak de tooverheks, ‘ik verzeker u, dat gy geene reden hebt om te vreezen.’
Nu trad Geertruid bevend in de kamer en drong zich vast tegen Theresia's kleederen.
Het was er in wanorde en vuil, twee stoelen stonden 'er, by eene zwarte zware tafel;- waerop een groot boek, een moord priem, speelkaerten, en eenige geraemten van kleine dieren lagen. Twee pikzwarte katten zaten ronkend op de stoelen. Hunne bewegingen waren zoo ernstig en natuerlyk, dat het scheen dat deze dieren met verstand begaefd waren; zy zagen Geertruid met blyde nieuwsgierigheid aen. Een bekkeneel waervan de holle oogen en de blinkende
| |
| |
tanden, Geertruid verschrikt hadden, stond vervaerlyk op de schouwplaet. De tooveresse was een leelyk wyf dat honderd jaren oud scheen; diepe rimpels lagen haer over het aengezicht;- waerop hare gryze hairlokken verward rolden. Hare geele oogen waren met yver op de angstige Geertruid gevestigd.
‘Wat is toch de oorzaek welke u, eene arme vrouw als ik ben, zoo laet in den nacht doet bezoeken, edele jonkvrouw?’ vroeg zy ‘wilt gy dat ik uw lot in de kaerten leze?- nu dan.....’ en zy mengde de kaerten wel onder elkander.
Na het krakend gebeente op den vloer gelegd te hebben, spreidde zy het spel kaerten op de tafel uit. Zy lag eenige oogenblikken in overdenking om, zoo goed zy kon, haer orakel aen een te krygen, dan wanneer zy dacht hetzelve gevonden te hebben, sprak zy:
‘Ziet gy dáér jonkvrouw?.....- Kom toch dichter by de tafel.- Wees niet bevreesd. Ziet gy dáér, zeg ik, dien schoppen heer?’
‘Ja wel’ antwoordde Geertruid.
‘Nu, dit is uw vader.- Het schynt dat hy op dit oogenblik, zeer ongelukkig is.- Zie dáér op de kaert, zie ik zyne tranen en de knarsing zyner tanden.’ En Geertruid beefde van schrik en droefheid.
‘Wacht dan jonkvrouwe,’ sprak de tooverheks ‘wacht! ziet gy dáér die twee klaveren, dat is twee dagen lyden. Die tien die zich dáér bevind toont aen dat de pyn groot, onuitsprekelyk groot, zyn zal. Geduld jonkvrouw. Geduld! Het beste komt aen. Stil u!- Dáér, ziet gy dien ruiten heer,- die daer ne- | |
| |
vens
ligt? Die alleen zal uwen vader door zyne hulp verlossen.’
‘Wie is dat, vrouw?’ vroeg Geertruid.
‘Zyn naem weet ik niet’ was het antwoord ‘maer dit weet ik, dat het een mensch is, die veel kwaed gedaen heeft; en als een dier de bosschen bewoont.’
‘Wolfangh!.......’ zuchtte Geertruid.
‘Juist, Wolfangh, gy hebt het gezegd, zie daer!-’ En zy toonde Geertruid een' wolf die achter de kaert geschilderd was.
‘Dáér,’ sprak zy ‘die harten boer is een jongeling, die u tederlyk bemint en aen u sedert dezen morgen onophoudelyk gedacht heeft.’
‘Weet hy wat mynen vader gebeurd is?’ vroeg het meisje.
‘Neen dit weet hy niet, anders zou hy in uw lyden gedeeld hebben.- Hier nevens hem hebt gy harten vrouw.- Ziet jonkfer, dit zyt gy zelve; alles toont my aen, dat gy eens gelukkig met hem vereenigd zult zyn. Verders zeggen die ruiten die dáér liggen, dat er tegenwoordig veel om uwen vader geschreven wordt; en deze klaver heer en boeren komen my als rechters voor.- Vast geloof ik, dat uw' vader op dit oogenblik ondervraegd wordt.- Nog iets weet ik; doch daer het u al te pynelyk zyn zou, dit te weten, zal ik verders niets meer zeggen.’
‘Wel, nu weten wy nog maer weinig moeder!’ riep Theresia.
‘Hoe?’ riep het oude wyf ‘weet gy niet, dat uw leed in 't kort zal eindigen; en is het niet beter, dat
| |
| |
ik de schrikkelyke zaek, die ik nog weet, verzwyge?’
‘Neen’ antwoordde Geertruid, in hare droefheid verbolgen, ‘zeg my alles wat gy weet en ik zal u rykelyk beloonen.’
‘Wel, gy wilt het zoo, jonkvrouw? - Gy hoort het Theresia, zy wilt alles weten.’
‘Duistere geesten!’ sprak zy, zich tot de katten keerende, ‘dat mynen wille geschiede!’ En jammerlyk huilende, vlogen de twee zwarte dieren in de schouw, en verdwenen.
‘Och God!’ riep het verschrikte meisje, zich tegen Theresias borst klemmende, ‘het zyn helsche geesten die hier woonen!....’
‘Gy hebt het gezegd’ antwoordde de tooveresse, ‘doch wil u daerom niet verschrikken, er zal u niet het minste leed geschieden.- Ik bid u my niet in deze, myne groote werking te stooren.’
Zy vatte eenen yzeren beker en plaetste hem naeuwkeuriglyk op eenen vergulden drypikkel. Een stukje purpere zyde vreef zy driemael tegen het doodshoofd; en na het met zeker water bevochtigd te hebben, smeet zy het in den beker.- Eene blaeuwe vlam ging blazend en kronkelend ten hemel op. Zy nam dan haer tooverboek, en na menigmael hare dorre handen door de vlam gedreven te hebben, las zy grommelend op verscheidene bladen des boeks, woorden die eenen schrikverwekkenden klank by zich hadden. Driemael liep zy rond de tafel en riep de helsche geesten tot haer. De katten kwamen weder huilend de schouw uit.
‘Wel, heeft satan myne stem gehoord?’ vroeg zy.-
| |
| |
En de twee zwarte dieren miaeuwden haer bevestigend toe en schenen te spreken.
Het laet zich lichtelyk bedenken, hoe verschrikt het arme meisje zyn moest; maer daer ander lyden hare krachten verzwakt had, was zy nu schier ongevoelig voor het geen zy zag geworden. Theresia trilde in alle hare lidmaten, doch hare nieuwsgierigheid was grooter dan hare vrees, en daer zy menigmael zulke dingen gezien had, vond zy sterkte genoeg om Geertruid te ondersteunen.
‘Wel,’ sprak de tooverheks, 's meisjes hand vattende ‘zeg my nu of gy, zoo ik u de waerheid zien laet, zeg my, zoo uw lyden daer door vergroot wordt... Zult gy dan op my verbitterd zyn?’
‘Neen, neen’ antwoordde Geertruid bevende ‘ik heb u dit immers zelf gevraegd.’
‘Wilt gy dan eerst uwen minnaer zien?’
‘Ja.’
‘Kom dan hier- by de schouw. Oh! gy zyt van de katten bang!-Vertrekt!’ riep zy, en de zwarte dieren liepen haestig de schouw in. Zy vatte het doodshoofd en legde het op de tafel.
‘Kom hier voor de schouw jonkvrouw-zie in dezen spiegel.-’ En zy trok een gordyntje van 't glas weg.
‘Ja zie, dáér slaept Lodewyk’ riep Geertruid, ‘Theresia kom, zie hoe rustig hy slaept!- Zie een man zit by hem zorgend te waken.- Theresia, kom dan, ziet gy zyne blonde hairlokken over het hoofdkussen niet ryzen; en de grimlach die over zyne lippen zweeft.- Hy droomt!.....’
| |
| |
‘Ja’ sprak het oude wyf ‘hy droomt van zyne geliefde.- Van u, jonkvrouw.’
Geertruid bleef lang op den spiegel staren. Zy vond eenigen troost in den zoeten slaep hares beminden. Een oogenblik vergat zy haer lyden om zich aen liefdesdroomen over te geven.
‘Wel, gelykt die jonker aen uwen minnaer?’ vroeg de tooverheks.
‘Ja, ja, het is hem zelve’ zei Geertruid ‘wanneer zal ik hem wederzien?’
‘Morgen by zonnenopgang’ was het antwoord; - en Geertruid verheugde zich by het nadenken, dat zy haest haren lieven Lodewyk op de borst zou drukken.
‘Wilt gy nu uwen vader zien?’
‘Ja:’
‘Ga dan van voor den spiegel weg-’ zy deed het gordyntje nedervallen.
‘Jonkvrouw’ ging zy voort ‘heb wat geduld, tot dat het verschynsel zich gevormd hebbe. Eene schriklyke zaek zult gy zien; en wellicht zullen uwe krachten u van angst en druk begeven.’
‘Gy bedriegt u, moeder’ sprak Geertruid ‘zoo ik mynen vader levendig zie, zal ik moed genoeg hebben.’
Er werd in de schouw, tweemael gehuild.
‘Wel jonkvrouw kom nu voor den spiegel’ sprak de tooveresse; en zy hefte het gordyntje op.- Maer niet zoodra had Geertruid, de oogen er op gewend; of een pynlyke schreeuw ontvloog haer; en zy viel zwaer en roerloos op den grond neder. Theresia stortte bittere tranen, over hare rampzalige meestersse;
| |
| |
en beklaegde zich over de menigvuldige slagen, die haer dien dag getroffen hadden.
‘Dat wist ik’ zei het oude wyf.- ‘Heb ik het niet gezegd?- doch zal ik deze onmacht wel overwinnen.’
‘Wat heeft zy dan gezien?’ vroeg Theresia.
‘Zie gy zelve’ sprak de tooveresse, haer voor den spiegel brengende. - Theresia wykte schreeuwend achter uit.
Wat zagen zy dan?...... De gryze Godmaert van beulen omringd, en op eene vervaerlyke wyze gepynigd, - en de uitdrukking zyner stuiptrekkende wangen, en het bloed dat hem over het lichaem liep; had de harten dezer vrouwen verbryzeld.
‘Wat ga ik nu met myne roerlooze meestersse doen?’ vroeg Theresia met hartsbrekende snikken.
‘Luister’ antwoordde het oude wyf ‘hier heb ik een fleschje dat alles te recht zal maken. Na ik haer dit zal ingegeven hebben, zal de jonkvrouw opstaen; en u stilzwygend naer uwe wooning volgen. Eene diepe vergetelheid van het verledene, zal ik over haer halen. Leg haer dan te bedde; - en de stem hares minnaers; zal alleen de kracht hebben om haer uit den slaep te roepen.- Ik hoop dat wanneer alles zal uitgevallen zyn, gelyk ik het u voorzegd heb, gy my dan niet vergeten zult.’
Zy goot langzaem den inhoud van het fleschje, in Geertruids mond. Deze rechtte zich op, en bleef stilzwygend staen.
‘Ga vóór, Theresia!’ sprak het oude wyf.- ‘Zyt niet voor de jonkvrouw bevreesd; zy zal u op de hielen
| |
| |
volgen.- Vaerwel! spreek haer niet aen,- zy hoort niet,-’ en de deur ging achter hen toe.
Theresia stapte bevende voort, en angstig omziende, bemerkte zy dat Geertruid haer gestadig volgde. Wanneer zy nu in hunne wooning terug en by Geertruids bed waren liet deze zich geduldig ontkleeden. Zy was zoodra niet gelegen of een diepe slaep sloot hare roodbeschreide oogen toe.
Theresia waekte by een klein licht, doch weldra kwam de vermoeidheid over hare zorg zegepralen; en zy ook, viel op den stoel in slaep.
|
|
Auteursrechtvrij
