Lexicon van de jeugdliteratuur

Peter Vervloed

door Hilly Appel

Peter Vervloed is op 3 mei 1951 in Schoonhoven geboren. Na een opleiding aan de Pedagogische Academie werkte hij vanaf 1974 als leraar op een basisschool. In 1975 haalde hij de akte muziek; daarna ging hij, naast zijn werk op school, Nederlands studeren. Hij kreeg in 1979 zijn m.o.-akte, maar bleef in het basisonderwijs werken.

Via een vriend kwam Vervloed in een schrijfgroep terecht die aan een taalmethode voor het basisonderwijs werkte. Na twee jaar stopte het project. De verhalen die Vervloed inmiddels voor de methode had geschreven, verschenen in het jeugdtijdschrift Taptoe.

Een eerste manuscript voor een boek, Brand in Bouwland, werd door uitgeverij Zwijsen teruggestuurd met het voorstel eens een eenvoudig griezelverhaal te schrijven. Vervloed schreef toen zijn debuut De kris danst (1986), dat verscheen in de serie Zoeklicht, Griezelen. Vanaf die tijd publiceert Vervloed regelmatig verhalen en boeken. Ook houdt hij (op basisscholen) lezingen over zijn werk en laat hij in projecten zien hoe boeken tot stand komen.

Twee keer is een boek van Peter Vervloed door de Nederlandse Kinderjury gekozen als een van de vijf beste in een leeftijdscategorie; in 1992 was dat De weg terug en in 1994 Vluchten voor een glimlach.

Werk

In de verhalen en boeken van Peter Vervloed speelt Indonesië, het geboorteland van zijn vrouw, een belangrijke rol. Een terugkerend thema is de magische kracht van bepaalde voorwerpen. In spannende verhalen roept de schrijver een sfeer

Behalve over Indonesië schrijft Vervloed over de dagelijkse Westerse leefwereld. Korte en langere verhalen over gewone jongens en meisjes die met onverwachte gebeurtenissen of ontmoetingen worden geconfronteerd. Centraal staan de reacties en emoties van de personages. Vaak is in deze verhalen de eigen omgeving van de schrijver te herkennen, soms met bepalende aspecten, zoals een asielzoekerscentrum dat inderdaad in Udenhout, de woonplaats van Vervloed, gevestigd werd en terugkeert op enkele plaatsen in zijn werk.

Op een andere manier komt de eigen omgeving van de schrijver terug in het Leeslogboek (1986), een ‘dagboek’ waarin kinderen hun leeservaringen kunnen opschrijven. Het is bedoeld als een ‘hulpmiddel om kinderen aan het lezen te krijgen’.

Het debuut van Peter Vervloed, De kris danst, werd uitgegeven in de Zoeklicht-serie voor moeilijk lezende kinderen. In dezelfde en andere series speciale, makkelijk leesbare boeken verschenen meer verhalen van zijn hand. Ook de boeken die Vervloed niet voor een bepaalde serie schreef, zijn vlot en eenvoudig van stijl. Veel van zijn werk leest hij eerst voor in de klas om zo te merken of het ‘lekker bekt’.

Vluchten voor een glimlach

Tijdens een vakantie in Indonesië maken Remco en zijn ouders een ritje met twee betjahs, fietstaxi's. In het drukke verkeer in Jakarta raken de betjahs uit elkaar en Remco raakt zijn ouders kwijt. Hij weet het adres niet van zijn tante, bij wie ze logeren. Behalve de jonge bestuurder van zijn betjah is er niemand die Remco kan helpen. Als het donker wordt, neemt de betjahjongen hem mee naar zijn huis. Dan volgen spannende dagen, waarin Remco ontdekt dat de politie niet te vertrouwen is, terwijl zijn ouders diezelfde politie juist te hulp roepen

om hem te zoeken. Een eeuwig glimlachende agent slaat betjah-bestuurders in elkaar en lijkt het ook op Remco te hebben gemunt. Ten slotte vindt Remco zijn ouders terug en wordt de agent ontmaskerd.

Tijdens zijn vakantie-avonturen leert Remco, en met hem de lezer, aspecten van Indonesië kennen. In zijn boeken over Indonesië gaat Vervloed vaker op deze manier te werk: de hoofdpersoon is op vakantie en ontdekt de gebruiken en eigenaardigheden van het land. Het verkennen van een andere cultuur wordt voor de lezer eenvoudig gemaakt. Vluchten voor een glimlach is een lekker spannend boek, waarin je zonder veel nadruk de Indonesische sfeer proeft.

Waardering

Recensies over het werk van Peter Vervloed zijn vooral te vinden in de regionale bladen. De besprekingen zijn op een enkele uitzondering na lovend. Vaak wordt de vlotte schrijfstijl genoemd en recensenten prijzen de toegankelijkheid en inleefbaarheid van zijn verhalen. Ondanks de eenvoud zijn de verhalen spannend; Ben Boon schrijft bijvoorbeeld in De Gecombineerde: ‘Door Piraat op de kermis heb ik geleerd dat die zogenaamde makkelijke leesboekjes juist heel erg leuk en spannend kunnen zijn.’ Over de boeken en verhalen die in Indonesië spelen, merken critici op dat de informatie weliswaar beperkt is, maar dat de sfeer goed is getroffen. ‘Hij (Vervloed) heeft kans gezien datgene wat “de stille kracht” genoemd wordt, in zijn verhaal weer te geven.’ (Nederlands Dagblad)

Behalve in de Jeugdboekengids worden nieuwe boeken van Peter Vervloed in de tijdschriften over jeugdliteratuur niet besproken. Zijn werk heeft geen literaire pretenties. Wel zijn de boeken populair bij de doelgroep, zoals blijkt ook uit de twee nominaties door de Nederlandse Kinderjury.

Bibliografie

42 Lexicon jeugdliteratuur
oktober 1996