De komst van twee dieven die op het familiebezit van de oude lord uit zijn, en op de hoogte zijn van Sammy's verleden, verstoren Sammy's rust en de idylle met Laura. Sammy vlucht, en vindt in Als je maar een kans krijgt in Zuid-Engeland een onderkomen bij een circusfamilie die ook al geheimen heeft die verborgen moeten blijven. Er ontsnapt een gevangene in het sinistere Dartmoorgebied; hij duikt langdurig onder in een ruïne waar ook Sammy's beschermeling, de slechtvalk Fria, haar schuilplaats heeft. Deze band en enkele coïncidenties brengen Sammy ertoe schoon schip te maken - hij wordt gerehabiliteerd. De geschiedenis van Sammy loopt parallel aan die van zijn drie beschermelingen: hun lot bepaalt mede Sammy's besluiten en doorzettingsvermogen. De verhalen zijn doorweven met andere, kleurrijke figuren, onder andere een stroper met een gouden hart, een excentrieke dierenarts, boeven, een ontsnapte gevangene. Diverse filmische invalshoeken compliceren de plot: Canning beschrijft bijvoorbeeld situaties vanuit het dier. Het landschap en de natuur vormen enerzijds een achtergrond, anderzijds spelen ze een belangrijke rol: praktisch alle wegen en plaatsen op de Salisbury Plains en in Schotland zijn herkenbaar en functioneel, de Dartmoorgebieden vormen een vijandige omgeving voor hen die het gebied niet kennen, maar zijn een redmiddel voor de wanhopige outcast die er de weg op zijn duimpje kent.
De lange landschapsbeschrijvingen werken soms vertragend, maar dan weet de auteur de spanning weer op te roepen door plotselinge actie. De karaktertekening is hier en daar nogal clichématig en moralistisch: ‘In wezen was hij een fijne kerel en dat liet zich niet verloochenen.’
De eerste twee verhalen eindigen open, het laatste loopt abrupt af: na Sammy's bekentenis volgt een gewelddadige confrontatie; het naschrift overziet in ijltempo de slotgebeurtenissen: Sammy's vader is terug van zijn zeereizen, er is een ontmoeting in Schotland en via de voorspellende gaven van ‘De Hertogin’ suggereert de schrijver een happy end voor Sammy. De auteur roept echter zo magistraal sfeer op, en biedt de lezers zoveel mogelijkheden zich te identificeren met de hoofdfiguur en diens veelzijdige avonturen, dat deze kritiek hem vergeven kan worden.
Auteursrechtelijk beschermd
